A T FICA L
DE LA REPUBLICAN DE CUBA
EDICION ORDINARIA LA HABANA, MIERCOLES 30 DE ABRIL DE 1997 AfO XCV
SUSCRIPCION Y DISTRIBUCION: Ministerio de Justicia, Calle O No. 216 entire 23 y 25, Plaza,
C6digo Postal 10400. Telef. 32-45-36 al 39 ext. 220
Niimero 13- Precio $0.10 Pagina 193
----` -- --
MINISTERIOS
FINANZAS Y PRECIOUS
RESOLUTION CONJUNTA No. 4-97
MFP-MINCEX
POR CUANTO: El Decreto-Ley No. 124, relative al
Arancel de Aduanas de la Repiblica de Cuba, de fecha
15 de octubre de 1990, en su articulo 12, inciso d) faculta
a los que resuelven para que dicten de conjunto dispo-
siciones a fin de aplicar, mediante normas complemen-
tarias, lo referente al Arancel de Aduanas.
POR CUANTO: La Repdblica de Cuba come Miem-
bro de la Organizaci6n Mundial del Comercio tiene en
cuenta lo establecido en el Acuerdo sobre Normas de'
Origen.
POR CUANTO: El prop6sito de los que resuelven es
que las normas tle origen se apliquen de manera cohe-
rente y uniform con la intenci6n de facilitar el creci-
miento del comercio international y que no se convier-
tan en un obsitculo al mismo.
POR TANTO: En uso de las facultades que nos estAn
conferidas,
Resolvemos:
PRIMERO: Poner en vigor a continuaci6n el Regla-
mtento sobre normas de origen, el cual se anexa a la
present formando pante integrante de 6sta, teniendo en
cuenta lo estipulado en el Acuerdo sobre Normas de
Origen de la Organizaci6n Mundial del Comercio.
SEGUNDO: A las miercancias que hayan sido embar-
tadas en puertos extranjeros antes de la entrada en
vigor de la present Resoluci6n Conjunta, se aplicard
lo establecido en la Resoluci6n Conjunta No. 3 CEF-
MINCEX del 8 de abril de 1992.
TERCERO: Se deroga la Resoluci6n Conjunta No. 3
CEF-MINCEX del 8 de abril de 1992.
CUARTO: La present Resoluci6n Conjunta entrard
en vigor 30 dias despues de su publicaci6n en la Gaceta
Official de la Republica de Cuba.
QUINTO: Publiquese en la Gaceta Oficial de la Re-
pdblica de Cuba para general conocimiento y archives
los originales en las Direcciones Juridicas del Ministe-
rio de Finanzas y Precios y del Ministerio del Comercio
Exterior.
,DADA en la Ciudad de La Habana, a los 23 dias del
mes de enero de mil novecientos noventa y siete.
Manuel Millares Rodriguez Ricardo Cabrisas Ruiz
Ministry de Finanzas y Ministro del Comercio
Precios Exterior
ANEXO
CAPITULO I
ARTICULO 1.-A los efectos del present Reglamento
se entendera por normas de origen las leyes, reglamentos
y decisions administrativas de aplioaci6n general me-
diante las cuales se determinard el pais de origen de
los products.
En los casos que tales normas de origen esten rela-
cionadas con regimenes de comercio contraictuales con-
ducentes a.l otorgamiento de preferencias arancelarias
que sobrepasen la alplicaci6n del parrafo 1 del articulo
I del Acuerdo General sobre Aranceles Aduaneros y
Comercio (GATT) de 1994, se aplicaran las disposiiciones
especificas que resulten de dichos regimenes de comercio.
ARTICULO 2.-Las mercancias producidas totalmente
en un pais determinado serdn consideradas como origi-
narias de dicho pais.
Seran considerados como producidos totalmente en
un pais:
a) los products minerales extraidos de su suelo, com-
prendidos en sus aguas territoriales y zona econ6mica;
b) los products del reino vegetal recogidos en ese pais;
c) los animals vivos nacidos y criados en ese pais;
d) los products obtenidos de animals que vivan en
ese pais;
e) los products de la caza o la pesca practicadas en
ese pais;
f) los products de la pesca maritima y otros products
extraidos del mar por embarcaciones de ese pais;
g) las mercancias obtenidas a bordo de buques-factorias
de ese pais, solamente a partir de los products con-
signados en el incise f) anterior;
h) los products extraidos del suelo o subsuelo maritime
situado fuera de las aguas territoriales del pais, siem-
pre y cuando ese pais "tenga dereoho exclusive de
explotaci6n de ese suelo y subsuelo;
i) los desechos y desperdicios provenientes de operacio-
nes o transformaci6n o de perfeccionamiento y articu-
GACET OFCAL3 d brlde19
los fuera de uso, recogidos en ese pais y tiles ini-
camente para la recuperaci6n de material prima; y
j) las mercancias producidas en ese pais solamente a
partir de los products consignaldos en los incisos del
a) al i) anteriores.
ARTICULO 3.-A los efectos de la determinaci6n del
origen de las mercancias, serAn considerados los casos
especiales sig.uientes:
a) los acicesorios, piezas de repuesto y herramientas para
uso con un material, una maquina, aparato, artefacto
o vehiculo, serdn considerados como del mismo ori-
gen que el material, la maquina, aparato, artefacto
o vehiculo siempre y cuando sean inmportados o ven-
didos normalmente con ellos y correapondan, en es-
pecie y cantiddd, a su equipo normal.
b) a pedido del importaldor, se considerara como un
dnico y .mismo articulo, los anticulos no montados o
desmontados que se importen en various envios, porqie
por razones Ide transporte oa de producci6n, no es po-
sible importanlos en un solo envio; y
c) los embalajes son consideraidos de igual origen que
las mercancias que contengan.
ARTICULO 4.-Cuando dos o mds paises participan en
la prolducci6n de una mericancia, el origen de 6sta serA el'
iltimo pais idonde se haya producido la iltima trans-
formaci6n sustancial cuiyo resultado sea la fabricaci6n
de un proidiucto nuevo ,o que tenga un grado de fabri-
caci6n imiportante.
ARTICULO 5.-No se considerara como transformaci6n
sustancial las operaciones que no Icontribuyan en nada
o que contribuyan en amuy pequefia media a dar las
caracteristicas o propiedades esienciales a las meroancias
y en particular las operaciones constituidas exclusiva-
mente por uno o mis de los elements siguientes:
a) mnaiipulaciones necesarias para asegurar la preser-
vaci6n de las mercancias Idurante su transportaoi6n
o almacenamiento;
b) manipulaciones destinadas a mejorar la presentacidn
o calidad comerciable de las mercancias o para acon-
dicionarlas para el transponte, tales como la division
o agrupar iento de bultos, la combinaci6n y la ola-
sificaci6n de las mencancias y el cambio de embalaje;
c) operaciones simples de embalaje; y
d) mezcla de mercancias de diferentes origenes, siempre
Sy cuanddo las caracteristicas del product resultante
no. difieran esencialmente de las caracteristicas de
ilas mercancias mezcla!das.
'CAPITULO II
DE LAS PRUEBAS DOCUMENTALES DE ORIGEN
ARTICULO 6.-Para la justificaci6n del origen de las
mercancias, el declarante que present ante la aduana
de despacho la Declaraci6n de Mercancias, la acompafiard
con una de las siguientes pruebas documentales de origen:
a) el Certificado ide Origen expedido por las autoridaides
competentes que permit identificar las mercancias y
en el cual la autoridad u organism facultado para
concederlo certifica expresamente que las mencan-
cias a las que se refiere el certificado son originarias
de un determinado pais; o
b) la declaraci6n de origen, en la cual se hace una men-
ci6n apropiada relative al origen de las mercancias
establecida en la factura commercial u otro document
relative a ellas, por el fabricante, productor, provee-
dor, exportador o de otra autoridad competent.
ARTICULO 7.-Serin reconocidas como autoridades
competentes para la emisi6n de pruebas documentales de
origen, las siguientes:
a) las cimaras de comercio e industria;
b) las autoridades aduaneras;
c) otras autoridades facultadas para ello, conform a la
legislaci6n del pais de exportaci6n.
ARTICULO 8.-La no entrega ide la prueba documental
de origen al moment de presentar la Declaraci6n de
Mercancias !determinard la aplicaci6n de la Tarifa Ge-
neral. En estos casos, se pqdrd solilcitar la constituci6n
de runa garantia que cubra el riesgo por la obligaci6n
contraida para la satisfacci6n del importe de la deuda
tributaria.
Si en un Iplazo de 90 dias el declarante present la
pnueba documiental de origen, solicitard a la aduana de
despacho, la devoluci6n ide los derechos que pag6 en
exceso.
AIRTICULO 9.-Las autoridades aduaneras podr6n acep-
tar las pruebas documentaries de origen presentadas y
conservar el dereoho de solicitar al dedlarante las prue-
bas adicionales necesarias, cuanido existan dudas res-
pecto al origen de las mercancias, asi como recurrir al
auxilio administrative entire aduanas.
ARTICULO 10.--En caso e de ddas acerca de la auten-
ticiidad ide las pruebas docum entales de origen, las auto-
ridades aduaneras no impedirin el despacho de las mer-
cancias.
ARTICULO :ll.-No sera exigida una prueba documen-
tal del origen en los casos siguientes:
a) importaciones desprovistas de caricter commercial;
b) mercancias que sean objeto de envios comerciales
cuyo valor global no exceda un imported de quinientos
pesos ($500.00);
c) mercancias ,en regimen de admisi6n temporal;
A) mercancias transpontadas en regimen de trdnsito adua-
nero; y
e) mercancias aoompafiadas por un certificaldo de "de-
nominaci6n regional".
ARTICULO 12.--Cuando se detecten actividades frau-
dulenrtas relatives a las pruebas idocumentales de origen,
se podrAn aplicar aquellas sanciones de caricter admi-
nistrativo y penal previstas en la legislaci6n vigente.
RESOLUTION No. 13-97
POR CUANTO: La Ley No. 73, Del Sistema Tributa-
rio, de fecha 4 de agosto de 1994, en el Capitulo II del
Titulo II, articulos 17 y 18, establece el Impuesto sobre
los Ingresos Personales, que grava los ingresos de las
personas naturales, en moneda national o en divisas,
originados por cualquier actividad, inoluido el salario,
en proporciones adecuadas a su cuantia; estableciendo
an su articulo 19 los supuestos que no estardn gravados
por este impuesto.
GACETA OFFICIAL
30 de abril de 1997
30 de abril de 1997 GACETA OFICIAL
POR CUANTO: La referida Ley, en su Disposici6n
Final Quinta, inciso b), faculta al Ministro de Finanzas y
Precios para, cuando circunstancias econ6micas y so-
ciales a su juilcio asi lo aconsejen, establecer las bases
imponibles y los tipos impositivos en forma progresiva
o no.
FOR CUANTO: La Ley No. 80, "Ley de Reafirmaci6n
de la Dignildald y Soberania Cubanas", de fecha vein-
ticuatro de diciembre de 1996, en su articulo 10, esta-
blece que las personas de origen ,cubano residents en
el exterior podrdn operar cuentas en moneda libremente
convertible o en pesos cubanos en bancos de la Repd-
blica de Cuba, y los intereses que perciban por estas
cuentas no serin objeto de impuesto alguno y que po-
dran contratar con entidaldes aseguradoras p6lizas de
seguro cuyos beneficiaries sean residents permanentes
en Cuba y powder recibir de 6stos libremente, sin pago
de impuesto alguno, las correspondientes prestaciones.
FOR CUANTO: La Resoluci6n No. 24, de fecha 24
de noviembre de 1995, de este Ministerio, establece las
normas para el pago del Impuesto sobre los Ingresos
Personales en moneda extranjera o pesos cubanos con-
vertibles la que es necesario modificar y adecuar a lo
dispuesto en la mencionada Ley No. 80, "Ley de Reafir-
maci6n de la Dignidad y Soberania Cubanas", de fecha
24 de diciembre de 1996.
POR TANTO: En uso de las facultades que me estdn
conferldas;
Resuelv'o:
PRIMERO: Modificar el apartado Cuarto de la Resolu-
ci6n No. 24, de fecha 24 de noviembre de 1995, de eate
Ministerio, cuya redaaci6n serd la siguiente:
"CUARTO: No estaran gravadas por el impuesto a
que se contrae -esta Resoluci6n, de acuerdo a lo legal-
mente establecido:"
a) Las remesas de ayuda familiar que se reciban del
exterior.
b) Las retribuciones ide los funcionarios diplomAticos y
consulares extranjeros acreditados en la Repdblica
'de Cuba, percibidos de sus gobiernos respectivos
cuando exista reciprocidad en el tratamniento a los
funcionarios diplomaticos y consulares cubanos acre-
ditados en esos paises.
c) Las retribuciones percibidas por los funcionarios ex-
tranjeros representantes de organismos internacionales
de los que la Repdblica de Cuba forma part.
d) Las donaciones realizadas al Estado cubano o a ins-
tituciones no lucrativas.
e) Los intereses que perciban, de cuentas bancarias en
mondda libremente convertible en bancos de la Re-
p6blica de Cuba, las personas de origen cubano re-
sidentes en el exterior.
f) Las prestaciones que perciban los residents perma-
nentes en Cuba como beneficiaries de p6lizas de se-
guros contratadas por personas de origen cupano, re-
sidentes en el exterior,, con entidades aseguradoras."
SEGUNDO: .Esta Resoluci6n entrari en vigor a partir
de la vigencia de la Ley No. 80, "Ley de Reafirmaci6n
de la Dignidad y Soberania Cubanas", de fecha 24 de
diciembre de 1996.
TERCERO: Publiquese en la Gaceta Oficial de la Re-
pdblica de Cuba para general conocimiento y archivese
el original en la Direcci6n Juridica de este Ministerio.
Dada en la ciudad de La Habana, a 19 de marzo de
1997.
Manuel Millares Rodriguez
Ministro de Finanzas y Precios
RESOLUTION CONJUNTA No. 6-97
MFP-MINOEX
POR CUANTO: El Decreto-Ley No. 124, de fecha 15
de octubre de 1990, relative al Arancel de Aduanas de
la Repdblica de Cuba, en su Articulo 9 establece que la
base de adeudos para la aplicaci6n de los derechos sera
el valor en aduana de las mercancias.
POR CUANTO: El Decreto-Ley citado en el FOR
CUANTO anterior, en su articulo 12, inciso d), faculta a
los que resuelven para que dicten de conjunto disposi-
clones a fin de aplicar, mediante normas complementa-
rias, lo relative al Arancel de Aduanas.
POR CUANTO: La Repdblica de Cuba es Miembro
de la Organizaci6n Mundial del Comercio que incluye
lo dispuesto en el Acuerdo relative a la Aplicaci6n del
Articulo VII del Acuerdo General de Aranceles Adua-
neros y Comercio de 1,994 sobre la valoraci6n en aduanas
de las mercancias.
FOR TANTO: En uso de las facultades que nos estdn
conferidas,
Resolvemos:
PRIMIERO: Dictar las Normas para la Valoraci6n de
las Mercancias en aduana, las que se acompafian en el
Anexo I de esta Resoluci6n Conjunta.
SEGUNDO: Para la interpretaci6n y aplicaci6n de lo
dispuesto en esta Resoluci6n Conjunta se aplicarin las
Notas Interpretativas que se acompafian como Anexo II,
formando parte integrante de ella.
TERCERO: Se derogan las Resoluciones Conjuntas
No. 4, de fecha 23 de junio de o1992 y No. 2, de fecha
10 de febrero de 1995, CEF-MINCEX, y cuantas dispo-
siciones de igual o menor rango se opongan a lo disv
puesto en la present Resoluci6n.
CUARTO: Publiquese en la Gaceta Oficial de la Rev
pdblica de Cuba para general conocimiento y archivense
los originales en las direcciones juridicas del Ministerio
del Comercio Exterior y del Ministerio de Finanzas y
Precios.
QUINTO: La present Resoluci6n Conjunta entrarA
en vigor a los 30 dias de su publicaci6n en la Gaceta
Official de la Repdblica de Cuba.
Dada en la ciudad de La Habana, a 23 de marzo
de 1997.
Manuel Millares Rodriguez
Ministro de Finanzas
y Precios
Ricardo Cabrisas Ruib
Ministro del Comercio
Exterior
6ACETA OFICUAI;
30 de abril de 1997
GACETA OFICIAL 30 de abril de 199T
ANEXO I
NORMAS PARA LA VALORACION DE LAS
MERCANCIAS EN ADUANA
CAPITULO I
INTRODUCCION GENERAL
1. El "valor de transacci6n", tal como se define en el
artieulo 1, es la primera base para la determinaci6n del
valor en aduana de conformidad con la present Reso-
luci6n Conjunta. El articulo 1 debe considerarse en
conjunci6n con el articulo 8, que dispone, entire otras
cosas, el ajuste del precio realmente pagado o por pagar
en los casos en que determinados elements, que se
consider forman parte' del valor en aduana, corran a
cargo del comprador y no est6n incluidos en el precio
realmente pagado o por pagar por las mercancias im-
portadas. El articulo 8 preve tambi6n la inclusion en el
valor de transacci6n de determinadas prestaciones del
comprador en favor del vendedor, que revistan mis bien
la forma de bienes o servicios que d6 dinero. Los ar-
ticulos 2 a 7 inclusive establecen m6todos para determi-
nar el valor en aduana en todos los casos en que no
pueda determinarse con arreglo a lo dispuesto en el
articulo 1.
2. Cuando el valor en aduana no pueda determinarse
en virtud de lo dispuesto en el articulo 1, normalmente
deberan celebrarse consultas entire la Aduana y el im-
portador con objeto de establecer una base de valoraci6n
con arreglo a lo dispuesto en los articulos 2 6 3. Puede
ocurrir, por ejemplo, que el importador posea informa-
ci6n acerca del valor en aduana de mercancias id6nticas
o similares importadas y que la Aduana no disponga
de manera direct de esta informaci6n en el lugar de
importaci6n. Tambidn es possible que la Aduana disponga
de informaci6n acerca del valor en aduana de mercan-
cias identicas o similares importadas y que el importador
no conozca esta informaci6n. La celebraci6n de consulta-
entre las dos parties permitird intercambiar la informa-
ci6n, a reserve de las limitaciones impuestas por el
secret commercial, a fin de determinar una base apropia-
da de valoraci6n en aduana.
3. Los articulos 5 y 6 proporcionan dos bases para de-
terminar el valor en aduana cuando 6ste no pueda de-
terminarse sobre la base del valor de transacci6n de las
mercancias importadas o de mercancias identicas o si-
milares importadas. En virtud del pdrrafo 1 del articulo
5, el valor en aduana se determine sobre-la base del
precio a que se venden las mercancias, en el mismo
estado en que son importadas, a un comprador no vincu-
lado con el vendedor y en el pais de importaci6n. Asi-
mismo, el importador, si asi lo solicita, tiene derecho a
que las mercancias que son objeto de transformaci6n
despues de la importaci6n se valoren con arreglo a lo
dispuesto en el articulo 5. En virtud del articulo 6, el
valor en aduana se determine sobre la base del valor
reconstruido. Ambos m6todos presentan dificultades y
par esta'causa el importador tienr derecht, cor arreglo
a lo dispuesto en el articulo 4,' elegit el okden de
aplicaci6n de los dos m6todos.
4. El articulo 7 establece c6mo determinar el valor en
aduana en los casos en que no pueda determinarse con
arreglo a ninguno de los articulos anteriores.
CAPITULO II
NORMAS DE VALORACION EN ADUANA
Articulo 1
1. El valor en aduana de las mercancias importadas
serd el valor de transacci6n, es decir, el precio real-
mente pagado o por pagar por las mercancias cuando
estas se venden para su exportaci6n con destiny al
territorio cubano, ajustado de conformidad con lo dis-
puesto en el articulo 8, siempre que concurran las si-
guientes circunstancias:
a)- que no existan restricciones a la cesi6n o utiliza-
ci6n de las mercancias por el comprador, con excepci6n
de las que:
i) impongan o exijan la ley o las autoridades de la
Repdblica de Cuba;
ii) limiten el territorio geografico donde puedan reven-
derse las mercancias; o
iii) no afecten sensiblemente al valor de las mercancias;
b), que la venta o el precio no dependan de ninguna
condici6n o contraprestaci6n cuyo valor no pueda deter-
minarse con relaci6n a las mercancias a valorar;
c) que no revierta direct ni indirectamente al ven-
dedor parte alguna del product de la reventa o de
cualquier cesi6n o utilizaci6n ulteriores de las mercan-
cias por el comprador, a menos que pueda efectuarse
el debido ajuste de conformidad con lo dispuesto en el
articulo 8; y
d) que no exista una vinculaci6n entire el comprador
y el vendedor o que, en caso de existir, el valor de la
transacci6n sea acceptable a efectos aduaneros en virtud
de lo dispuesto en el parrafo 2.
2. a) Al determinar si el valor de transacci6n es acep-
table a los efectos del parrafo 1, el hecho de que exista
una vinculaci6n entire el comprador y el vendedor en el
sentido de lo dispuesto en el articulo 15 no constituira
en si un motive suficiente para considerar inaceptable
el valor de transacci6n. En tal caso se examinaran las
circunstancias de la venta y. se aceptard el valor de
transacci6n siempre que la vinculaci6n no haya influido
en el precio. Si, por la informaci6n obtenida del im-
portador o de otra fuente, la Aduana tiene razones para
career que la vinculaci6n ha, influido en el precio, co-
municara esas razones al importador y le dara oportu-
nidad razonable para contestar. Si el importador 'o
pide, las razones se le comunicarAn por escrito.
En una venta entire personas vinculadas, se aceptard
el valor de transacci6n y se valorardn las mercancias de
conformidad con lo dispuesto en el pdrrafo 1 cuando el
importador demuestre que dicho valor se aproxima mu-
cho a alguno de los -precios o valores que se sefialan a
continuaci6n, vigentes en el mismo moment o en uno
aproximado:
i) el valor de transacci6n en las ventas de mercancias
Sidenticas o similares efectuadas a compradores no
vinculados"con el vendedor, para la exportaci6n al
territorio cubano;
ii) el valor en aduana de mercancias identicas o simila-
GACETA OFICIAL
30 de abril de 1997
30 de abril de 1997 GACETA OFICIAL
res, determinado con arreglo a lo dispuesto en el
articulo 5;
iii) el valor en aduana de mercancias id6nticas o simi-
lares, determinado con arreglo a lo dispuesto en el
articulo 6.
Al aplicar los criterios precedentes, deberdn tenerse
debidamente en cuenta las diferencias demostradas de
nivel commercial y de cantidad, los elements enumerados
en el articulo 8 y los costs que soporte el vendedor en
las ventas a compradores con los que no est6 vinculado,
y que no soporte en las ventas a compradores con los
que tiene vinculaci6n.
c) Los criterios enunciados en el apartado b) del parra-
fo 2 habrin de utilizarse por iniciativa del irnportador
y s61o con fines de comparaci6n. No podrAn establecerse
valores de sustituci6n al amparo de lo dispuesto en dicho'
apartado.
Articulo 2
1. a) Si el valor en aduana de las mercancias impor-
tadas no puede determinarse con arreglo a lo dispuesto
en el articulo- 1, el valor en aduana sera el valor de
transacci6n de mercancias id6nticas vendidas para la
exportaci6n con destiny al territorio cubano y expor-
tadas en el mismo moment que las mercancias objeto de
valoraci6n o cuando entire el moment en que ha sido
estipulado el precio de la mercancia identica y el mo-
mento del despacho aduanero no haya transcurrido mis
de un afo y valoradas conforme al primer intodo.
b) Al aplicar el present articulo, el valor en aduana
se determinara utilizando el valor de transacci6n de
mercancias identicas vendidas al mismo nivel commercial
y sustancialmente en las mismas cantidades que las
mercancias objeto de la valoraci6n.
Cuando no exista tal venta, se utilizara el valor de
transacci6n de mercancias identicas vendidas a un nivel
commercial diferente y/o en cantidades diferentes, ajustado
para tener en cuenta las diferencias atribuibles al nivel
commercial y/o a la cantidad, siempre que estos ajustes
puedan haoerse sobre la base de datos comprobados que
demuestren claramente que aquellos son razonables y
exactos, tanto si suponen un aumento como una dismi-
nuci6n del valor.
2. Cuando los costos y gastos enunciados en el parrafo
2 del articulo 8 esten incluidos en el valor de transacci6n,
se efectuard un ajuste de dicho valor para tener en
cuenta las diferencias apreciables de esos costs y gastos
entire las mercancias importadas y las mercancias id6n-
ticas consideradas que resulten de diferencias de distan-
cia y de forma de transport.
3. Si al aplicar el present articulo se dispone de mas
de un valor de transacci6n de mercancias id6nticas, para
determinar el valor en aduana de las mercancias impor-
tadas se utilizard el valor de transacci6n mis bajo.
Articulo 3
1. a) Si el valor en aduana de las mercancias impor-
tadas no puede determinarse con arreglo a lo dispuesto
en los articulos 1 y 2, el valor en aduana sera el:valor
de transacci6n de mercancias similares. vendidas para la,:
exportaci6n con destiny al territorio cubano ,y exporta- *;
das en el mismo moment que las mercancias objeto de
valoraci6n o cuando entire el moment en que ha sido
estipulado el precio de la mercancia similar y el mo-
mento del despacho aduanero no haya transcurrido mis
de un afio y valoradas conforme al primer metodo.
b) Al aplicar el present articulo, el valor en aduana
se determinara utilizando el valor de transacci6n de mer-
cancias similares vendidas al mismo nivel commercial y
sustancialmente en las mismas cantidades que las mer-
cancias objeto de la valoraci6n.
Cuando no exista tal venta, se utilizarA el valor de
transacci6n de mercancias similares vendidas a un nivel
commercial diferente y/o en cantidades diferentes, ajustado
para tener en cuenta las diferencias atribuibles al nivel
commercial y/o a la cantidad, siempre que estos ajustes
puedan hacerse sobre la base de datos comprobados que
demuestren claramente que aqu6llos son razonables y
exacts, tanto si suponen un aumento como una dismi-
nuci6n del valor.
2. Cuando los costs y gastos enunciados en el pArrafo
2 del articulo 8 esten incluidos en el valor de transacci6n,
se efectuara un ajuste de dicho valor para tener en
cuenta las diferencias apreciables de esos costs y gastos
entire las mercancias importadas y las mercancias simi-
lares consideradas que resulten de diferencias de distan-
cia y de forma de transport.
3. Si al aplicar el present articulo se dispone de mAs
de un valor de transacci6n de mercancias similares, para
determinar el valor en aduana de las mercancias im-
portadas se utilizara el valor de transacci6n mAs bajo.
Articulo 4
Si el valor en aduana de las mercancias importadas
no puede determinarse con arreglo a lo dispuesto en los
articulos 1, 2 y 3, se determinara segun el articulo 5, y
cuando no pueda determinarse con arreglo a 61, segfin
el articulo 6, si bien a petici6n del importador podri
invertirse el orden de aplicaci6n de los articulos 5 y 6.
Articulo 5
1. a) Si las mercancias importadas, u otras id6nticas
o similares importadas se venden en territorio cubano
en el mismo estado en que son importadas, el valor en
aduana determinado seg6n el present articulo se basari
en el precio unitario a que se venda en esas condiciones
la mayor cantidad total de las mercancias importadas o
de otras mercancias importadas que sean id6nticas o
-similares a ellas, en el moment de la importaci6n de
las mercancias objeto, de valoraci6n, o en un moment
aproximado, a personas que no esten vinculadas con
aquellas a las que compren dichas mercancias, con las
siguientes deducciones:
i) las comisionas pagadas o convenidas usualmente, o
los suplementos por beneficios y gastos generals
cargados habitualmente, en relaci6n con las ventas
en dicho pais de mercancias importadas de la misma
especie o clase;
ii) los gastos habituales de transportY y de segur s, asi
como loo gastos conexos en que se incurra -en el
territorial .cubano;.
I ,
30 de abril de -1997
GACETA OFFICIAL
GAEAOIIA 30 I "de a de 199
iii) cuando proceda, los costs y gastos a que se refiere
el pirrafo 2 del articulo 8; y
iv) los derechos de aduana y otros gravamenes nacio-
nales pagaderos en el territorio cubano por la im-
portaci6n o venta de las mercancias.
b) Si en el moment de la importaci6n de las mercan-
cias a valorar o en un moment aproximado, no se
venden las mercancias importadas, ni mercancias iden-
ticas o similares importadas, el valor se determinard,
con sujeci6n por los demds a lo dispuesto en el apartado
a) del parrafo i de este articulo, sobre la base del precio
unitario a que se vendan en el territorio cubano las
mercancias importadas, o mercancias identicas o simi-
lares importadas, en el mismo estado en que son im-
portadas, en la fecha mis pr6xima despues de la impor-
taci6n de las mercancias objeto de valoraci6n pero antes
de pasados noventa dias desde dicha importaci6n.
2. Si ni las mercancias importadas, ni otras mercan-
cias importadas que sean idrenticas o similares a ellas,
se venden en el territorio cubano en el mismo estado
en que son importadas, y si el importador lo pide, el
valor en aduana se determinarA sobre la base del precio
unitario, a que se venda la mayor cantidad total de las
mercancias importadas, despu6s de su transformaci6n, a
personas del territorio cubano que no tengan vinculaci6n
con aquellas de quienes compren las mercancias, te-
niendo debidamente en cuenta el valor afiadido en esa
transformaci6n y las deducciones previstas en el apar-
tado a) del parrafo 1.
Articulo 6
1. El valor en aduana de las meroancias importadas
determinado segdn el present articulo se basara en un
valor reconstruido.
El valor reconstruido sera igual a la suma de los
siguientes elements:
a) el costo o valor de los materials y de la fabricaci6n
u otras operaciones efectuadas para producer las mer-
cancias importadas;
b) una cantidad por concept de beneficios y gastos
generals igual a la que suele afiadirse tratandose de
ventas de mercancias de la misma especie o clase que
las mercancias objeto de la valoraci6n efectuadas por
productores del pais de exportaci6n en operaciones de
exportaci6n al territorio cubano;
c) el costo o valor de todos los demis gastos que
deban tenerse en cuenta para aplicar la opci6n de va-
loraci6n elegida por la Repdblica de Cuba en virtud del
pArrafo 2 del articulo 8.
2. La Aduana no podri solicitar o exigir a una per-
sona no resident en su propio territorio que exhibit,
para su examen, un document de contabilidad o de
otro tipo, o que permit el acceso a ellos, con el fin
de determinar un valor reconstruido. Sin embargo, la
informaci6n proporcionada por el productor de las mer-
cancias al objeto de determinar el valor en aduana con
arreglo a las disposiciones de este articdlo podra ser
verificada en otro pais por las autoridades cubanas, con
la conformidad del productor y siempre que se notifique
con suficiente antelaci6n al gobierno del -jais de que
se trate y que 6ste no tenga nada que objetar contra
la investigaci6n.
Articulo 7
1. Si el valor en aduana de las mercancias importadas
no puede determinarse con arreglo a lo dispuesto en los
articulos 1 a 6 inclusive, dicho valor se determinard se-
gin criterios razonables, compatibles con los principios
y las disposiciones generals del Acuerdo Relativo a la
Aplicaci6n del Articulo VII del Acuerdo General, sobre
la base de los dates disponibles en el territorio cubano.
2. El valor en aduana determinado seg6n el present
articulo no se basara en:
a) el 'precio de venta en el territorio cubano de mer-
cancias producidas en 1l;
b) un sistema que prevea la aceptaci6n, a efectos de
valoraci6n en aduana, del mis alto de dos valores po-
sibles;
c) el precio de mercancias en el mercado national del
pais de exportaci6n;
d) un costo de producci6n distinto de los valores re-
construidos que se hayan determinado para mercancias
idanticas o similares de conformidad con lo dispuesto
en el articulo 6;
e) el precio de mercancias vendidas para exportaci6n a
un pais distinto del pais de importaci6n;
f) valores en aduana minimos;
g) valores arbitrarios o ficticios.
3. si asi lo solicita, el importador serA informado por
escrito del valor en aduana determinado de acuerdo con
lo dispuesto en el present articulo y del m6todo utili-
zado a este efecto.
Articulo 8
1. Para determinar el valor en aduana de conformi-
dad con lo dispuesto en el articulo 1, se afiadiran al precio
realmente pagado o por pagar por las mercancias im-
portadas:
a) los siguientes elements, an la media en que corran
a cargo del comprador y no est&n incluidos en el precio
realmente pagado o por pagar por las mercancias:
i) las comisiones y los gastos de corretaje, salvo las
comisiones de compra;
ii) el costo de los envases o embalajes que, a efectos
aduaneros, se considered como formando un todo con
las mercancias de que se trate;
iii) los gastos de embalaje, tanto por concept de mano
de obra como de materials;
b) el valor, debidamente repartido, de los siguientes
bienes y servicios, siempre que el comprador, de manera
direct o indirecta, los haya suministrado gratuitamente
o a precious reducidos para que se utilicen en la produc-
ci6n y venta para la exportaci6n de las mercancias im-
portadas y en la media en que dicho valor no este
incluido en el precio realmente pagado o por pagar:
i) los materials, piezas y elements, parties y articulos
analogos incorporados a las mercancias importadas;
ii) las herramientas, matrices, moldes y elements anA-
logos utilizados para la producci6n de las mercancias
importadas;
iii) los materials consumidos en la producci6n de las
mercancias importadas;
GACETAc OFICIAL;
30'de al~ril de 1997
0 1 O
iv) ingenieria, creaci6n y perfeccionamiento, trabajos
artisticos, disefios, pianos y croquis realizados fuera
del territorio cubano y necesarios para la producci6n
de las mercancias importadas.
c) Los canones y dereohos de licencia relacionados co:n
las mercancias objeto de valoraci6n que el comprador
tenga que pagar direct o indirectamente como condi-
ci6n de venta de dichas mercancias, en la media en
que los mencionados canones y derechos no esten in-
cluidos en el precio realmente pagado o por pagar.
d) El valor de cualquier parte del product de la re-
venta, cesi6n o utilizaci6n posterior de las mercancias
'importadas que revierta direct o indirectamente al ven-
dedor.
2.. En el valor en aduana se incluiran los siguientes
elements:
a) Los gastos de transport de las mercancias impor-
tadas hasta el punto de entrada al territorio aduanero
cubano.
b) Los gastos de carga y manipulaci6n ocasionados
por el transport de las mercancias importadas hasta el
punto de entrada de las mercancias al territorio adua-
nero cubano.
c) El cost del seguro.
3. Cualquier element que, segin el present articulo
se adicione al precio realmente pagado o por pagar, se
basard exclusivamente en datos objetivos y cuantifica-
bles.
4. Para la determinaci6n del valor en aduana, el pre-
cio realmente pagado o por pagar dnicamente podrd
incrementarse de conformidad con lo dispuesto en el
present artioulo.
Articulo 9
,1. A los fines de declarar, en moneda national, el
valor en aduana de las mercancias se aplicara el tipo
de cambio vigente en la Repiblica de Cuba en el mo4
mento de la importaci6n de las mercancias. A tales
efectos, serd considerado como tipo de cambio vigente,
el publicadol en la prensa escrita, en la fecha que se
determine de com6n acuerdo entire el Banco Nacional
de Cuba y la Aduana General de la Repdblica.
A los efectos de lo dispuesto en el parrafo precedent
serd considerado como moment de la importaci6n:
i) el de la presentacidn de la Declaraci6n de Mercancias
correspondiente ante la autoridad aduanera; y,
ii) en los casos de infracci6n.
a) El de la comisi6n de la infracci6n.
b) El de la aprehensi6n de las mercancias, cuando no
pueda determinarse el de la comisi6n.
c) El del descubrimiento de la infracci6n, cuando las
mercancias no sean aprehendidas, ni pueda determinarse
el de la comisi6n.
Articulo 10
Las informaciones de cardcter confidential que se su-
ministren a las autoridades aduaneras, a los efectos de
la valoraci6n en aduanas, no serin reveladas sin la
autorizaci6n expresa de la persona o del gobierno que
haya suministrado dicha informaci6n, salvo en la media
en que sea necesario revelarlas en el context de pro-
cedimientos judiciales o administrativos.
Articulo 11
1. Cuando se notifiquen falls concernientes a la va-
loraci6n en aduanas de las mercancias, el interesado
tiene derecho a interponer recursos por medio de que-
jas, protests y apelaciones, segdn se establece en la
legislaci6n vigente.
Articulo 12
Las decisions judiciales y disposiciones administrati-
vas de aplicaci6n general destinadas a dar efecto a la
present Resoluci6n Conjunta serdn publicadas en la
Gaceta Oficial de la Rep6blica de Cuba con arreglo a]
articulo X del. GATT de 1.994.
Articulo 13
En caso de ser necesario demorar la determinaci6n del
valor en aduana de las mercancias importadas, podra el
importador retirarlas bajo el regimen de garantia, en la
forma y con los recaudos que exijan las leyes aduaneras
cubanas.
Articulo 14
Las notas que figuran en el Anexo II de la present
Resoluci6n Conjunta forman parte integrantes de &sta,
y los articulos de la misma deben interpretarse y apli-
carse conjuntamente con sus respectivas notas.
Articulo, 15
ii. En la present Resolucidn Conjunta se entenderd:
a) Por "valor en aduana de las mercancias importadas"
el valor de las mercancias a los efectos de percepci6n
de derechos de aduana ad valorem sobre las mercancias
importadas.
b) Por "producidas", las cultivadas, manufacturadas o
extraidas.
2. En la present Resoluci6n Conjunta se entenderA:
a) Por "mercancias identicas" las que sean iguales en
todo, incluidas sus caracteristicas fisicas, calidad y pres-
tigio commercial. Las pequefias diferencias de aspect no
impedirdn que se considered como identicas las mer-
cancias que en todo lo demds se ajusten a la definici6n.
b) Por "mercancias similares" las que, aunque no sean
iguales en todo, tienen caracteristicas y composici6n se-
mejantes, lo que les permit cumplir las mismas funcio-
nes y ser comercialmente intercambiables. Para deter-
minar si las mercancias son similares habrdn de consi-
derarse, entire otros factors, su calidad, su prestigio
commercial y la existencia de una marca commercial.
c) Las expresiones "mercancias id6nticas" y "mercan-
cias similares" no comprenden las mercancias que lleven
incorporados o contengan, segdn el caso, elements de
ingenieria, creaci6n y perfeccionamiento, trabajos ar-
tisticos, disefios, y pianos y croquis por los cuales no se
hayan hecho ajustes en virtud del parrafo 1 b) iv) del
articulo 8 por haber sido realizados tales elements en
el pals de importaci6n.
d) S61o se considera'rn "mercancias id6ntioas" o, "mer-
cancias similares" las producidas en el mismo pais que
las mercancias objeto de valoraci6n.
e) S61o se tendran en cuenta las mercancias producidas
por una persona diferente cuandq no existan mercancias
identicas o mercancias similares, segdn el caso, produ-
'p
30 de abril de 1997
GACETA' OFICIAI;
GACET FICA 30 doabi d19
cidas por la misma persona que las mercancias objeto
de valoraci6n.
3. La expresi6n "mercancias de la misma especie o
cldase" design mercancias .pertenecientes a un grupo o
gama de mercancias producidas por una rama de pro-
ducci6n determinada, o por un sector de la misma, y
comprende mercancias identicas o similares.
4. Se considerard que existed vinculacion entire las
personas solamente en los casos siguientes:
a) Si una de ellas ocupa cargos de responsabilidad o
direcci6n en una empresa de la otra.
b) Si estdn legalmente reconocidas como asociadas en
negocios.
c) Si estdn en relacion de empleador y empleado.
d) Si una persona tiene, direct o indirectamente, 'a
propiedad, el control o la posesi6n del cinco por ciento
(5%) o mds de las acciones o titulos en circulacion y
con derecho a voto de ambas.
e) Si una de ellas control direct o indirectamente a
la otra.
f) Si ambas personas estan controladas direct o in-
directamente por una tercera.
g) Si juntas controlan directa'o indirectamente a una
tercera persona.
h) Si son de la misma familiar.
Las personas que estdn asociadas en negocios porque
una es el agent, distribuidor o concesionario exclusive
de la otra, cualquiera que sea la designaci6n utilizada, se
considerardn como vinculadas, a los efectos de la pre-
sente Resoluci6n Conjunta, si se les puede aplicar al-
guno de los criterios enunciados en el parrafo. 4 del
present articulo.
Articulo 16
Previa solicitud por escrito, el importador tendra de-
recho a recibir de la Aduana de Despacho una explica-
ci6n escrita del metodo segtin el cual se haya deter-
minado el valor en aduana de sus mercancias.
Articulo 17
1. Cuando haya sido presentada una declaraci6n y la
aduana tenga motives para dudar de la veracidad o
exactitud de los datos o documents presentados como
prueba de esa declaraci6n, la aduana podra pedir al
importador que proporcione una explicaci6n complemen-
taria, asi como documents u otras pruebas, de que el
valor declarado represent la cantidad -total efectiva-
mente pagada o por pagar por las mercancias importa-
das, ajustada de conformidad con las disposiciones del
articulo 8.
Si, una vez recibida la informaci6n complementaria,
o a falta de respuesta, la aduana tiene atin dudas ra-
zonables. acerca de la Veracidad o exactitud del valor
declarado, podrd decidir, teniendo en cuenta las dispo-
siciones del articulo 11, que el valor de aduanas de las
mercancias importadas no se puede determinar con arre-
glo a las disposiciones del articulo 1.
Antes de adoptar una decision definitive, la Aduana
comunicard al tiimportador, por escrito si lb fuera soli-
citado, 'ssu motives para dudar de la vericidad 'b exa.'-
titud detlos datds o &dcumentos It:.'-iad..,- y'lle dai
~?4 --.
una oportunidad razonable para responder. Una vez
adoptada la decision definitive, la Aduana la comunicard
por escrito al importador, indicando los motives que la
inspiran.
2. En virtud de lo anterior la Aduana General de la
Repdblica de Cuba podra asistir a cualquier otra Aduana
o ser asistida en condiciones mutuamente convenidas.
ANEXO II
NOTAS INTERPRETATIVAS
NOTA GENERAL
APLICACION SUCESIVA DE LOS METODOS
DE VALORACION
1. En los articulos 1 a 7, ambos inclusive, se establece
la manera en que el valor en aduana de las mercancias
importadas se determinar6 de conformidad con las dis-
posiciones de la present Resoluci6n Conjunta. Los m6-
todos de valoraci6n se enuncian segdn su orden de apli-
caci6n. El primer m6todo de valoraci6n en aduana se
define en el articulo 1 y las mercancias importadas se
tendrdn que valorar segdn las disposiciones de dicho
articulo siempre que concurran las condiciones en 61
prescritas.
2. Cuando el valor en aduana no se pueda determinar
seguin las disposiciones del articulo 1, se determinard
recurriendo sucesivamente a cada uno de los articulos
siguientes hasta hallar el primero que permit deter-
minarlo. Salvo lo dispuesto en el articulo 4, solamente
cuando el valor. en aduana no se pueda determinar
segun las disposiciones de un articulo dado se podra re-
currir a las del articulo siguiente.
3. Si el importador no pide que se invierta el orden
de los articulos 5 y 6, se seguird el orden normal. Si el
importador solicita esa inversion, pero result impossible
determinar el valor en aduana segdn las disposiciones
del articulo 6, dicho valor se debera determinar de
conformidad con las disposiciones del articulo 5, si ello
es possible.
4. Cuando el valor en aduana no se pueda determinar
segdn las disposiciones de los articulos 1 a 6, se aplicara
a ese efccto el articulo 7.
Aplicaci6n de principios de contabilidad generalmente
aceptados
1. Se entiende por "principios de contabilidad gene-
ralmente aceptados" aquellos sobre los que hay un con-
senso reconocido o que gozan de un apoyo substantial v
autorizado, en un pais y un moment dados, para 'a
determinaci6n de que recursos y obligaciones econ6micos
deben registrarse como active y pasivo, qu6 cambios
del active y el pasivo deben registrarse, c6mo deben
medirse los activos y pasivos y sus variaciones, qu6
informacidn debe revelarse y en que forma, y qu6 es-
tados financieros se deben preparar. Estas normas pue-
den consistir en orientaciones amplias de aplicaci6n ge-
neral o en usos y procedimientos detallados.
2. A los efectos de la present Resoluci6n Conjunta, la
Aduana utilizara datos preparados de manera conforme
ccn los principios de contabilidad generalmente acepta-
dos en el pais que corresponda segin el articulo de que
se"irate. For ejemplo, para determinar los suplementos
por t.:-;'ll.: u.;: y gastos generals habituales a que se
GA(CETA OFICIALIB
30 de abril de 1997
30 d abr! de1997GACEA OFCIA
refiere el articulo 5, se utilizaran datos preparados de
manera conforme con los principios de contabilidad ge-
neralmente aceptados en el pais importador.
Por otra parte, para determinar los beneficios y gas-
tos generals habituales a que se refiere el articulo 6,
se utilizarAn datos preparados de manera conforme con
los principios de contabilidad generalmente aceptados en
el pais productor. Otro ejemplo podria ser la determi-
naci6n de uno de los elements previstos en el pArrafo
1 b) ii) del articulo 8 realizado en el pais de importaci6n,
que se efectuaria utilizando datos conformes con los
principios de contabilidad generalmente aceptados en di-
cho pais.
Nota al Articulo 1
Precio Realnmente Pagado o por Pagar *
1. El precio realmente pagado o por pagar es el pago
total que por las mercancias importadas haya hecho 0
vaya a hacer el comprador al vendedor o en beneficio
de este. Dicho pago no tiene que tomar necesariamente
la forma de una transferencia de dinero. El pago puede
efectuarse por medio de cartas de cr6dito o instruments
negociables. El pago puede hacerse de manera direct
o indirecta. Un ejemplo de pago indirecto seria la can-
celaci6n por el comprador, ya sea en su totalidad 4 en
parte, de una deuda a cargo del vendedor.
2. Se considerara que las actividades que por cuenta
propia emprenda el comprador, salv6 aquellas respect
de las cuales deba efectuarse un ajuste conforme a lo
dispuesto en el articulo 8, no constituyen un pago indi-
recto al vendedor, aunque se pueda estimar que bene-
fician a este. Por lo tanto, los costs de tales actividades
no se afiadiran al precio realmente pgado o por pagar
a los efeotos de la determinaci6n del valor en aduana.
3. El valor en aduana no comprenderA los siguientes
gastos o costs, siempre que se distingan del precio real-
mente pagado o per pagar por las mercancias impor-
tadas:
,a) Los gastos de construcci6n, armado, montaje, man-
tenimiento o asistencia tecnica realizados despues de la
importaci6n, en relaci6n con mercancias importadas tales
como una instalaci6n, maquinaria o equipo industrial.
b) El cost del transport ulterior a la importaci6n.
c) Los derechos e impuestos aplicables en el territorio
cubano.
d) Los intereses devengados en virtud de un acuerdo
de financiaci6n relative a la compra de mercancias im-
portadas siempre que:
i) el acuerdo de financiaci6n se haya concertado por
escrito;
ii) cuando se le requiera, el comprador pueda demostrar:
-que tales mercancias se venden realmente al precio
declarado como precio realmente pagado o por pagar; y
-que el tipo de interns reclamado no exceda del nivel
aplicado a este tipo de transacciones en el pais y en el
moment en que se haya facilitado la financiaci6n.
Lo anterior se aplicard, tanto si facility la financiaci6n
el vendedor como si lo hace una entidad bancaria u
otra persona fisica o juridica. Se aplicara tambien, si
procede, en los casos en que las mercancias se valoren
en un m6todo distinto del basado en el valor de tran-
sacci6n.
4. El precio realmente pagado o por pagar es el precio
de las mercancias importadas. Asi pues, los pagos por
dividends u otros concepts del comprador al vendedor
que no garden relaci6n con las mercancias importadas
no forman parte del valor en aduana.
Parrafo 1 !a) inciso iii)
Entre las restricciones que no hacen que sea inacepta-
ble un precio realmente pagado o por pagar figuran
las que no afecten sustancialmente al valor de las mer-
cancias. Un ejemplo de restrieciones de esta clase es el
caso de un vendedor de autom6viles que exige al com-
prador que no los venda ni exponga antes de cierta fe-
cha, que marca el comienzo del afio para el modelo.
Para determinar el valor en aduana de los soportes
informAticos, que lleven datos o instrucciones, se tomark
en consideraci6n inicamente el cost o valor del soporte
informAtico propiamente dicho. For consiguiente, el va-
lor en aduana no comprenderA el costo o valor de los
datos o instrucciones, siempre que Aste se distinga del
cost o valor del soporte informAtico.
A tal efecto se entenderA que la expresi6n "soporte
informAtico" no comprende los circuitos integrados, los
semiconductors y 'lispositivos similares o los articulos
que contengan tales circuitos o dispositivos; se entendera
asimismo que la expresi6n "datos o instrucciones" no
incluyen las grabaoiones sonoras, cinematogrificas o de
video.
Pirrato 1 b)
1. Si la venta o el precio dependent de alguna condi-
ci6n o contraprestaci6n cuyo valor no pueda determinar-
se con relaci6n a las mercancias objeto de valoraci6n,
el valor de transacci6n no serA acceptable a efectos adua-
neros. He aqui algunos ejemplos:
a) El vendedor establece el precio de las mercancias
importadas a condici6n de que el comprador adquiera
tambien cierta cantidad de otras mercancias.
b) El precio de las mercancias importadas depend
del precio o precious a que el comprador de las mercan-
cias importadas vende otras mercancias al vendedor de
las mercancias importadas.
c) El precio se establece condicionandelo a una forma
de pago ajena a las mercancias importadas, por ejemplo,
cuando estas son mercancias semiacabadas suministradas
por el vendedor a condici6n de recibir cierta cantidad
de las mercancias acabadas.
2. Sin embargo, otras condiciones o contraprestacionies
relacionadas con la producci6n o la comereializaci6n de
las mercancias importadas no conduciran a descartar el
valor de transacci6n. Por ejemplo, si el comprador su-
ministra al vendedor elements de ingenieria o pianos
realizados en el pais de importaci6n, ello no conducirki a
descartar el valor de transacci6n a los efectos del articulo
1. AnAlogamente, si el comprador emprende por cueinta
propia, incluso mediante acuerdo con el vendedor, ac-
tividades relacionadas con la comercializaci6n de las
mercancias importadas, el valor ,de esas actividades no
forma parte del valor en aduana y el hecho de que se
realicen no conducir4 a descartar el valor de transaccid6t*
30 de abril de 1997
GACETA OFICIAL;
GACETA .IICIAL 30 d IbIIIIdI 199
Pirrafo 2
1. En los apartados a) y b), del pdrrafo 2 se preven
diferentes medios de establecer la aceptabilidad del va-
lor de transacci6n.
1. En el apartado a) se estipula que, cuando exista
una vinculaci6n entire el comprador y el vendedor, se
examinarAn las circunstancias de la venta y se aceptarA
el valor de transacci6n como valor en" aduana siempre
que la vlnculaci6n no haya influido en el precio. No se
pretend que se haga un examen de tales circunstancias
en todos los casos en que exista una vinculaci6n entire
el comprador y el vendedor. S61o se exigira este examen
ctando existan dudas en cuanto a la aceptabilidad del
precio.
Cuando la Aduana no tenga dudas acerca de la acep-
tabilidad del precio, debe aceptarlo sin solicitar infor-
maci6n adicional al importador. Por ejemplo, puede que
la Aduana haya examinado anteriormente tal vincula-
cl6n, o que ya disponga de informaci6n detallada res-
pecto del comprador y el vendedor, y estime suficiente
tal examen o informaci6n para considerar que la vincu-
laci6n no ha influldo en el precio.
3. En el caso de que la Aduana no pueda aceptar el
Valor de transacci6n sin recabar otros datos, debera dar
al importador la oportunidad de suministrar la informa-
ci6n detallada adicional que pueda ser necesaria para
que aquella examine las circunstancias de la venta. A
este respect, y con objeto de determinar si la vincula-
ci6n ha influido en el precio, la Aduana debe estar
dispuesta a examiner 16s ispectds pertinentes de la tran-
sacci6n, entire ellos la manera en que el comprador y el
vendedor tengan organizadas sus relaciones comerciales
y la manera en que se haya fijado el precio de que se
trate. En los casos en que pueda demostrarse que, pese
a estar vinculados en el sentido de lo dispuiesto en el
Artlculo 15, el comprador compra al vendedor y 6ste
vende al comprador come si no existiera entire ellos
vinculaci6n alguna, quedaria demostrado que el hecho
de estar vinculados no ha influido en el precio. Por
ejemplo, si el precio se hubiera ajustado de manera
conforme con las practices normales de fijaci6n de pre-
cios seguidas por la rama de producci6n de que se trate
O con el modo en que el vendedor ajuste los precious de
venta a compradores no vinculados con el, quedaria de-
mostrado que la vinculaci6n no ha influido en el precio.
Otro ejemplo seria que se demostrara que con el precio
se alcanza a recuperar todos los costs y se logra un
beneficio que estA en consonancia con los beneficios
globales realizados por la empresa en un period de
tiempo representative (calculado, por ejemplo, sobre una
base annual) en las ventas de mercancias de la misma
especie o clase, con lo cual quedarfa demostrado que
'el precio no ha sufrido influencia.
4. El apartado b) ofrece al importador la oportuni-
dad de demostrar que el valor de transacci6n se aproxi-
ma much a un valor previamente aceptado come criterio
de valoracl6n por la aduana y que, por lo tanto, es
acceptable a los efectos de lo dispuesto en el articulo 1.
Cuando Se satisface uno de los criterios previstos en el
apartado b) no es necesario examinar la cuesti6n de la
irifluencia de la vinculaci6n con arreglo al apartado a).
Si la Aduana dispone ya de informaci6n suficiente para
considerar, sin emprender un examen mis detallado, que
se ha satisfecho uno de los criterios establecidos en el
apartado b), no hay raz6n para que' pida al importador
que demuestre la satisfacci6n de tal criteria. En el
apartado b) la expresi6n "compradores no vinculados con
el vendedor" se refiere a los compradores que no est6n
vinculados con el vendedor en ningdn case determinado.
Pirrafo 2 b)
Para determinar si un valor "se aproxima much" a
otro valor se tendrdn que tomar en consideraci6n cierto
nimero de factors.
Figuran entire ellos la naturalesa de las mercancias
importadas, la naturaleza de la rama de producci6n, la
temporada durante la cual se important las mercancias
y si la diferencia de valor es significativa desde el
punto de vista commercial. Come estos factors pueden
ser distintos de un caso a otro, seria impossible aplicar
en todos los casos un criteria uniform, tal come un
porcentaje fijo. Por ejiemplo, una pequefia diferencia
de valor podria ser inaceptable en el caso de un tipo
de mercancias mientras que en el caso de otro tipo de
mersancias una gran diferencia podria ser acceptable para
determinar si el valor de transacci6n se aproxima much
a los valores que se sefialan come criterios en el pdrrafo
2 b) del articulo 1.
Nota al Articulo 2
'1. Para la aplicaci6n del articulo 2, siempre que sea
possible, la Aduana utilizard el valor de transacci6n de
mercancias id6nticas vendidas al mismo nivel commercial
y sensiblemente en las mismas cantidades que las mer-
cancias objeto de 9aloraci6n. Cuando no exista tal venta,
se podrd utilizar una venta de mercancias id6nticas que
se realice en cualquiera de las tres condiciones siguientes:
a) Una venta al mismo nivel commercial pero en canti-
dades diferentes.
b) Una venta a un nivel commercial diferente pero
sustancialmente en las mismas cantidades.
c) Una venta a un nivel commercial diferente y en
cantidades diferentes.
2. Cuando exista una venta en la que concurra una
cualquiera de las tres condiciones indicadas, se efectua-
rAn los ajustes del caso en funci6n de:
a) Factores de cantidad inicamente.
b) Factores de nivel commercial lnicamente.
c) Factores de nivel commercial y factors de cantidad.
3.La expresi6n "y/o" confiere flexibilidad para utilizar
las ventas e introducir los ajustes necesarios en cual-
quiera de las tres condiciones enunciadas.
4. A los efectos del articulo 2, se entenderA que el
valor de transacci6n de mercancias importadas id6nticas
es un valor en aduana, ajustado con arreglo a las dis-
posiciones de los pArrafos 1 b) y 2, que ya haya side
aceptado con arreglo al articulo 1 en los niveles co-
merciales o en las cantidades el que dicho ajuste, s61o
sobre la base de datos comprobados que demuestren
claramente que es razonable y exacto, por ejemplo, listas
de precious vigentes en las que se indiquen los precious
correspondientes a diferentes niveles o cantidades. Como
GACETA OFFICIAL
30 de abril de 1997
30~ de abi o19 AEAOIIT
ejemplo de lo que antecede, en el caso de que las mer-
cancias importadas objeto de la valoraci6n consistan en
un envio de 10 unidades y las, inicas mercancias impor-
tadas identicas respect de las cuales exista un valor
de transacci6n correspondan a una venta de 500 unidades,
y se haya comprobado que el vendedor otorga descuentos
por cantidad, el ajuste necesario podra realizarse con-
sultando la lista de precious del vendedor y utilizando el
precio aplicable a una venta de 10 unidades. La venta
no tiene necesariamente que haberse realizado por una
cantidad de 10, unidades, con tal de que se haya com-
probado, por las ventas de otras cantidades, que la list
de precious es fidedigna. Si no existe tal media objetiva
de comparaci6n, no sera apropiado aplicar el articulo 2
para la determinaci6n del valor en aduana.
Nota al Articulo 3
:1. Para la aplicaci6n del articulo 3, siempre que sea
possible, la Aduana utilizard el valor de transac-
ci6n de mercancias similares vendidas al mismo nivel
commercial y sustancialmente en las mismas cantidades
que las mercancias objeto de valoraci6n. Cuando no
exista tal venta, se podrd utilizar una venta de mer-
cancias similares que se realice en cualquiera de las tres
condiciones siguientes:
a) Una venta al mismo nivel commercial pero en canti-
dades diferentes.
b) Una venta a un nivel commercial diferente pero sus-
tancialmente en las mismas cantidades.
c) Una venta a un nivel commercial diferente y en
cantidades diferentes.
2. Cuando exista una venta en la que concurra una
cualquiera de las tres condiciones indicadas, se efectua-
ran los ajustes del caso en funci6n de:
a) Factores de cantidad inicamente.
b) Factores de nivel commercial Onicamente.
c) Factores de nivel commercial y factors de cantidad.
3. La expresi6n "y/o" confiere flexibilidad para uti-
lizar las ventas e introducir los ajustes necesarios en
cualquiera de las tres condiciones enunciadas.
4. A los efectos del articulo 3, se entendera que el
valor de transacci6n de mercancias importadas similares
es un valor en aduana, ajustado con arreglo a las dis-
posiciones de los pArrafos 1 b) y 2, que ya haya sido
aceptado con arreglo al articulo 1.
5. Sera condici6n para efectuar el ajuste por raz6n
de la diferencia en los niveles comerciales o en las
cantidades el que dicho ajuste, tanto si supone un in-
cremento como una disminuci6n del valor, se haga s61o
sobre la base de datos comprobados que demuestren
claramente que es razonable y exacto, por ejemplo,
listas de precious vigentes en las que se indiquen los
prectos correspondientes a diferentes niveles o cantida-
des. Como ejemplo de lo que antecede, en el caso de que
las mercancias importadas objeto de la valoraci6n con-
sistan en un envio de 10 unidades y las dnicas mercan-
cias importadas similares respect de las cuales exist
un valor de transacci6n correspondan a una venta de
500 unidades, y se haya comprobado que el vendedor
otorga descuentos por cantidad, el ajuste necesario podrd
realizarse consultando la list de precious del vendedor
y utilizando el precio aplicable a una venta de 10
unidades. La venta no tiene necesariamente que haberse
realizado por una cantidad de 101 unidades, con tal de
que se haya comprobado, por las ventas de otras can-
tidades, que la list de precious es fidedigna. Si no existed
tal media objetiva de comparaci6n, no serd apropiado
aplicar el articulo 3 para la determinaci6n del valor en
aduana.
Nota al Articulo 5
1. Se entenderd por "el precio unitario al que se
v.enda... la mayor cantidad total de las mercancias" el
precio a que se venda el mayor ndmero de unidades,
en ventas a personas que no esten vinculadas con aque-
llas a las que compren dichas mercancias, al primer
nivel commercial despu6s de la importaci6n al que se
efectden dichas ventas.
2. Por ejemplo, se venden mercancias con arreglo a
una list de precious que establece precious unitarios fa-
vorables para las compras en cantidades relativamente
grandes.
CAntidad
vendida
de 1 a 10
unidades
de 11 a 25
unidades
mis de 2'5
unidades
Precio Ndmero Cantidad total
unitario de ventas vendida a cada
uno de los
precious
100 10 ventas de 65
,5 unidades
5 venta de
3 unidades
95 5 ventas de
111 unidades
90 1 venta de
30 unidades
1 venta de
50 unidades
El mayor ndmero de unidades vendidas a cierto precio
es 80; por consiguiente, el precio unitario al que se vende
la mayor cantidad total es 90.
3. Otro ejemplo, con la realizaci6n de dos ventas. E'n
la primer se venden 500 unidades al precio de 95 uni-
dades monetarias cada una. .En la segunda se venden
400o unidades al precio de 90 unidades monetarias cada
una. En ese caso, el mayor nimero de unidades vendi-
das a cierto precio es 500; por consiguiente, el precio
unitario al que se vende la mayor cantidad total es 95.
4. Un tercer ejemplo es el del caso siguiente, en que
se venden diversas cantidades a diversos precious.
a) Ventas.
Cantidad Vendida
40, unidades
30 unidades
115 unidades
50 unidades
25 unidades
35 unidades.
5 unidades
Precio Unitario
1,00
90
100
95
105 ';
': 90
100
GACETA' OFICIAL'
30 de abril de 1997
204 GACETA OFICIAL 30 de abril de 1997
Sb) Totales.
Cantidad Total Vendida Precio Unitario
65 90
50 95
60 1p0
25 105
En el present ejemplo, el mayor nimero de unidades
vendidas a cierto precio es 65; por consiguiente, el precio
unitario al que se vende la mayor cantidad total es 90.
5. No deberA tenerse en cuenta, para determinar el
precio unitario a los efectos del articulo 5, ningupa
venta que se efectue en las condiciones previstas en el
pArrafo 1 supra en el pais de importaci6n a una persona
que suministre direct o indirectamente, a titulo gratuito
o a un precio reducido, alguno de los elements especi-
ficados en el pArrafo 1 b) del articulo 8, para que se
utilicen en relacion con la producci6n de las mercancias
importadas o con la venta de 6stas para exportaci6n.
6. Conviene sefialar que los "beneficios y gastos ge-
nerales" que figuran en el pArrafo 1 del articulo 5 se
han de considerar como un todo. A los efectos de esta
deducci6n, la cifra deberA determinarse sobre la base
de las informaciones conlinicadas per el importador o
en nombre de 6ste, a menos que sus cifras no concuerden
con las relatives a las ventas en el pais de impoitaci6n
de mercancias importadas de la misma especie o clase,
en cuyo case la cantidad correspondiente a los beneficios
y gastos generals podra basarse en informaciones per-
tinentes, distintas de las comunicadas por el importador
o en nombre de 6ste.
.7. Los "gastos generges" comprenden los gastos di-
rectos e indirectos de .comercializaci6n de las mercancias.
8. Los impuestos pagaderos en el pais con motive de
la venta de las mercancias por los que no se haga una
deducci6n segtin lo dispuesto en el inciso iv) del pArrafo
1 a) del articu!o 5 se deducirAn de conformidad con lo
estipUllado en el inciso i) de dicho parrafo.
9. Para determinar las comisiones o los beneficios y
gastos generals habituales a los efectos del parrafo 1
del articulo 5, la cuestid6 de si ciertas mercancias sonl
"de la misma especie o clase" que otras mercancias se
resolvera case por caso teniendo en cuenta las circun'-
tancias. Se examinarAn las ventas que se hagan en el
pais de importaci6n del grupo 0 gama mds restringidos
de mercancias importadas de la misma especie o clase
que incluya las mercancias objeto de valoraci6n y a
tuyo respect puedan suministrarse las informaciones
necesarias. A los efectos del articulo 5, las "mercancias
de la misma especie o clase" podran ser mercancias im-
portadas del mismo pais que las mercancias objeto de
valoraci6n o mercancias importadas de otros paises.
10. A los efectos del parrafo 1 b) del articulo 5, la
"fecha mis pr6xima" sera aquella en que se hayan ven-
dido las mercancias importadas o mercancias identicas
6 similares importadas, en cantidad suficiente para de-
terminar el precio unitario.
11. Cuando se utilie el etodogexpuesto en el parrafo
2 del articulo 5, la deducci6n del valor afiadido por la
transformacidn ulterior se basard en datos objetivos y
cuantificables referentes al costo de esa operaci6n. El
calculo se basara en las formulas, recetas, m6todos de
cAlculo y prActicas aceptadas de la rama de producci6n
de que se trate.
12. Se reconoce que el metodo de valoraci6n definido
en el pArrafo 2 del articulo 5 no sera normalmente apli-
cable cuando, como resultado de la transformaci6n ulte-
rior, las mercancias importadas pierdan su identidad.
Sin embargo, podra haber casos en que, aunque se
pierda la identidad de las mercancias importadas, el
valor afiadido por la transformaci6n se pueda determi-
nar con precision y sin excesiva dificultad. Por otra par-
te, puede haber tambien casos en que las mercancias
inportadas mantengan su identidad, pero constituyan en
las mercatcias vendidas en el pais de importaci6n un
element de tan reducida importancia que no este jus-
tificado el empleo de este m6todo de valoraci6n. Tenien-
do presents las anteriores consideraciones, esas situa-
ciones se habrdn de examiner case por caso.
Nota al Articulo 6
1. Por regla general, el valor en aduana se determine
segiin lo dispuesto en la present Resoluci6n Conjunta
sobre la base de la informaci6n de que se pueda dispo-
ner fAcilmente en el pais de importaci6n. Sin embargo,
para determinar un valor reconstruido podra ser nece-
sario examiner los costs de producci6n de las mercan-
cias objeto de valoraci6n y otras informaciones que de-
ban obtenerse fuera del pais de importaci6n. En muchos
casos, ademas, el productor de las mercancias estarA
fuera de la jurisdicci6n de las autoridades del pais de
importaci6n. La utilizaci6n del metodo del valor re-
construido se limitarA, en general, a aquellos casos en
que el comprador y el vendedor esten vinculados entire
si. y en que el productor este dispuesto a proporcionar
a las autoridades del pais de importaci6n los dates ne-
cesarios sobre los costs y a dar facilidades para cual-
quier comprobaci6n ulterior que pueda ser necesaria.
2. El "costo o valor" a que se.refiere el parrafo 1 a)
del articulo 6 se determinara sobre la base de la in-
formaci6n relative a la producci6n de las mercancias
objeto de valoraci6n, proporcionada por el productor o
en nomb'"e suyo. El cost o valor deberd basarse en la
contabilidad commercial del productor, siempre que dicha
contabilidad se lleve de acuerdo con los principios de
ccntabilidad generalmente aceptados que se apliquen en
el pais en que se produce la mercancia.
3. El costo o .valor" comprenderd el costo de los ele-
mentos especificados en los incises ii) y iii) del parrafo
1 a) del articulo 8. ComprenderA tambidn el valor, de-
bidamente repartido seglin las disposiciones de la corres-
pondiente nota al articulo 8, de cualquiera de los ele-
mentos especificados en el parrafo lb) que haya sido
suministrado direct o indirectamente per el comprador
para cue se utilice en relaci6n con la producci6n de las
mercancias importadas. El valor de los elements espe-
cificados en el inciso iv) del parrafo 1 b) del articulo 8
qLe hayan side realizados en 1l pais de importaci6n
s6lo quedarA comprendido en la media en que corran
at cargo del pi-oductor. Queda entendido que en la de-
-204
GACETA OFICIAL
30 de abril de 41997
30doariid 99iACTAOICi
terminaci6n del valor reconstruido no se podra contar
dos veces el costo o valor de ninguno de los elements
mencionados en ese pirrafo.
4. La "cantidad por concept de beneficios y gastos
generates" a que se refiere el pirrafo 1 b) del articulo
6, se determinari sobre la base de la informaci6n pro-
porcionada por el productor o en nombre suyo, a menos
que sus cifras no concuerden con las que sean usuales
en las ventas de mercancias de la misma especie o clase
que las mercancias objeto de valoraci6n, efectuadas por
los productores del pais de exportaci6n en operaciones
de exportaci6n al pais de importaci6n.
5. Conviene observer en este context que la "canti-
dad por concept de beneficios y gastos generals" debe
considerarse como un todo. De ahi se deduce que si, en
un determinado caso, el imported del beneficio del pro-
ductor es bajo y sus gastos generals son altos, sus
beneficios y gastos generates considerados en conjunto
pueden no obstante concordar con los que son usuales
en las ventas de mercancias de la misma especie o
clase. Esa situaci6n puede darse, por ejemplo, en el caso
de un product que se ponga por primera vez a la venta
en el pais de importaci6n y en que el productor este
dispuesto a no obtener beneficios o a que estos sean
bajos para compensar los fuertes gastos generals in-
herentes al lanzamiento del product al mercado. Cuando
el productor pueda demostrar unos beneficios bajos en
las ventas de las mercancias importadas en raz6n de
circunstancias comerciales especiales, deberd tenerse en
cuenta del imported de los beneficios reales, a condici6n
de que el productor tenga razones comerciales vdlidas
que lo justifiquen y de que su political de precious re-
fleje las political habituales de precious seguidas en la
rama de producci6n de que se trate. Esa situaci6n puede
darse, por ejemplo, en los casos en que los productores
se hayan visto forzados a fijar temporalmente precious
bajos a causa de una disminuci6n imprevisible de la
demand o cuando vendan mercancias para complemen-
tar una gama de mercancias producidas en el territorio
cubano y est6n dispuestos a aceptar bajos mirgenes de
beneficios para mantener la competitividad. Cuando la
cantidad indicada por el productor por concept de be-
neficios y gastos generals no concuerde con las que
sean usuales en las ventas de mercancias de la misma
especie o clase que las mercancias objeto de valoraci6n
efectuadas por los productores del pais de exportaci6n
en operaciones de exportaci6n al pais de importaci6n,
la cantidad por concept de beneficios y gastos genera-
les podrd basarse en otras informaciones pertinentes que
no sean las proporcionadas por el productor de las mer-
cancias o en nombre suyo.
6. Si para determinar un valor reconstruido se utiliza
una informaci6n distinta de la proporcionada por el
productor o en nombre suyo, las autoridades del pais
de importaci6n informardn al importador, si este asi lo
solicita, de la fuente de dicha informaci6n, los datos
utilizados y los calculos efectuados sobre la base de, di-
chos datos, a reserve de lo dispuesto en ;el articulo 10.
7. Los "gastos generals" a que se refiere el parrafo
1 b) del articulo 6) oomprenden los costs director e
indirectos de prcducci6n y venta de las mercancias para
la exportaci6n que no queden incluidos en el apartade
a) del mismo pArrafo y articulo.
8. La determinaci6n de que ciertas mercancias son
"de la misma especie o clase" que otras se harA cak
por caso, de acuerdo con las circunstancias particular
que concurran. Para determinar los beneficios y gasto
generals usuales con arreglo a lo dispuesto en el ar-
ticulo 6 se examinaran las ventas que se hagan park
exportaci6n al pais de importaci6n del grupo o gama mns
restr.ngidos de mercancias que incluya las mercancias
objeto de valoraci6n, y a cuyo respect pueda proporcio-
narse la informaci6n necesaria. A los efectos del articulo.
6, las "mercancias de la misma especie o clase" deben
ser del mismo pais que las mercancias objeto de \alo-
racidn....
Nota al Articulo 7
1. En la mayor media possible, los valores en aduana
que se determine de conformidad con lo dispuesto en
el articulo 7 deberAn basarse en los valores en aduana
determinados anteriormente i
2. Los m6todos de valoraci6n que deben utilizairs para
el articulo 7 son los previstos en los articulos 1 a 6
inclusive, pero se considerard que una flexibilidad. ta-
zonable en la aplicaci6n de tales m6todos es conforlie a
los objetivos y disposiciones del articulo 7.
3. Por flexibilidad razonable se entiende, por ejerhplo:
a) Mercancias identicas: el requisite de que las mer-
cancias id6nticas hayan sido exportadas en el mismo me-
mento que las mercancias objeto de valoraci6n, enri n
moment aprcximado, podria interpretarse de manera
flexible; la base para la valoraci6n en aduana pcdria
estar constituida por mercancias importadas idctticas.
producidas en un pais distinto del que haya exportado
las mercancias objeto de valoraci6n; podrian utiliaiitSe
los valores en aduana ya determinados para mercanctis
id6nticas importadas conforme a lo dispuesto en los
articulos 5 y 6.
b) Mercancias Similares: el requisite de que las rhir-
cancias similares hayan sido exportadas en el mislto
moment que las mercancias objeto de valoraci6n, 06 i
un moment aproximado, podria interpretarse de manerth
flexible, la base para la valoraci6n en aduana podria
estar constituida por mercancias importadas sinilares,
prcducidas en un pais distinto del que haya exportado
las mercancias objeto de valoraci6n, podrian utillzarte
los valores en aduana ya determinados para mercanCiis
similares importadas conforme a lo dispuesto en 1ds
articulos 5 y 6.
c) Metodo deductivo: el requisite previsto en el pirratfo
1 a) del articulo 5, de que las mercancias deban haberse
vendido "en el mismo estado en que son impdrtadas.'
podria interpretarse de manera flexible; el requisite de
los "90 dias" podria exigirse con flexibilidad.
Nota al'Artidulo 8 -1
., 1i
S Pirfafo 1' a), fiaiso i
La expresi6n "comisiones de compra" comprende b
retribuci6n pagada por un importador a su agette por
30 de abril de 1997
GACETA OFFICIAL
G IA 30 e e
los servicios que le resta al representarlo en el extranjero
en la compra de las mercancias objeto de valoraci6n.
Pirrafo 1 b), :inciso ii)
1. Para repartir entire las mercancias importadas los
elements especificados en el inciso ii) del parrafo 1 b)
'del articulo 8, deben tenerse en cuenta dos factors: el
valor del element en si y la manera en que dicho valor
deba repartirse entire las mercancias importadas. El
reparto de estos elements debe hacerse de manera razo-
nable, adecuada a las circunstancias y de conformidad
con los principios de contabilidad generalmente acep-
tados.
2. For lo que se refiere al valor del element, si el
importador lo adquiere de un vendedor al que no est6
vinculado y paga por 61 un precio determinado, este
precio sera el valor del element.
Si el element fue producido por el importador o por
una persona vincula-da a el, su valor sera el cost de
producci6n. Cuando el importador haya utilizado el ele-
mento con anterioridad, independientemente de que lo
haya adquirido o lo haya producido, se efectuard un
ajuste para reducir el cost primitive de adquisici6n o
de producci6n del element a fin de tener en cuenta su
utilizaci6n y determinar su valor.
3. Una vez determinado el valor del element, es pre-
ciso repartirlo entire las mercancias importadas. Existen
varias posibilidades. Por ejemplo, el valor podra asignar-
se al primer envio si el importador desea pagar de una
sola vez los derechos por el valor total. O bien el im-
portador podra solicitar que se reparta el valor entire el
n6mero de unidades producidas hasta el moment del
primer envio. O tambidn es possible que solicit que el
valor se reparta entire el total de la producci6n prevista
cuando existan contratos o compromises en firme res-
pecto de esa producci6n.
El m6todo de reparto que se adopted dependerd de la
documentaci6n presentada por el importador.
4. Sup6ngase por ejemplo que un importador sumi-
nistra al productor un molde para la fabricaci6n de las
mercancias que se han de importar y se compromete a
comprarle 10.000 unidades, y que, cuando Ilegue la pri-
mera remesa de 1.000 unidades, el productor haya fa-
bricado ya 4.000. El importador podrA pedir a la Aduana
que reparta el valor del molde entire 1.000, 4.000 6 10.000
unidades.
Parrafo 1 b), inciso iv)
11. Las adiciones correspondientes a los elements es-
pecificados en el inciso iv) del pArrafo 1 b) dell articulo
8, deberan basarse en datos objetivos y cuantificables.
A fin de disminuir la carga que represent tanto para
el importador como para la Aduana la determinaci6n de
los valores que proceda afiadir, deberA recurrirse en la
media de lo possible a los datos que puedan obtenerse
fAcilmente de los libros de comercio que lleve el com-
prador.
2. En el caso de los elements proporcionados por el
comprador que hayan sido comprados o alquilados por
este, la cantidad a afiadir sera el valor de la compra o
del alquiler. No procedera efectuar adici6n alguna cuando
se trate de elements que sean del dominio pdblico,
salvo la correspondiente al costo de la obtenci6n de
copias de los mismos.
3. La facilidad con que puedan calcularse los valores
que deban afiadirse depended de la estructura y de las
prActicas de gesti6n de la empresa de que se trate, asi
como de sus m6todos de contabilidad.
4. Por ejemplo, es possible que una empresa que im-
porta diversos products de distintos paises lleve la
contabilidad de su centro de disefio situado fuera del
pais de importaci6n de una manera que permit conocer
exactamente los costs correspondientes a un product
dado. En tales casos, puede efectuarse directamente el
ajuste apropiado de conformidad con lo dispuesto en el
articulo 8.
5. En otros casos, es possible que una empresa registre
los costs del centro de disefio situado fuera del pais
de importaci6n como gastos generals y sin asignarlos
a los distintos products. En ese supuesto, puede efec-
tuarse el ajuste apropiado de conformidad con las dis-
posiciones del articulo 8 respect de las mercancias im-
portadas, repartiendo los costs totales del centro de
disefio entire la totalidad de los products para los que
se utiliza y cargando el costo unitario resultante a los
products importados.
6. Naturalmente, las modificaciones de la circunstancia
sefialadas anteriormente exigirAn que se considered fac-
tores diferentes para la determinaci6n del metodo ade-
cuado de asignaci6n.
En los casos en que la producci6n del element de
que se trate suponga la participaci6n de diversos paises
durante cierto tiempo, el ajuste deberi limitarse al valor
efectivamente afiadido a dicho element fuera del pais
de importaci6n.
Pirrafo 1 !c)
1. Los cAnones y derechos de licencia que se mencionan
en el pArrafo 1 c) del articulo 8 podran comprender,
entire otras cosas, los pagos relatives a patentes, marcas
comerciales y derechos de author. Sin embargo, en la
determinaci6n del valor en aduana no se afiadirAn al
precio realmente pagado o por pagar por las mercancias
importadas los derechos de reproducci6n de dichas mer-
cancias en el pais de importaci6n.
2. Los pagos que efect6e el comprador por el derecho
de distribuci6n o reventa de las mercancias importadas
no se afadiran al precio realmente pagado o por pagar
cuando no constituyan una condici6n de Ia venta de
dichas mercancias para su exportaci6n al territorio cu-
bano.
Parrafo 3
En los casos en que no haya datos objetivos y cuan-
tificables respect de los incrementos que deban reali-
zarse en virtud de lo estipulado en el articulo 8, el valor
de transacci6n no podra determinarse mediante la apli-
caci6n de lo dispuesto en el articulo 1. Sup6ngase, por
ejemplo, que se paga un canon sobre la base del precio
de venta en el pais importador de un litro de un pro-
ducto que fue importado por kilos y fue transformado
posteriormente en una soluci6n. Si el canon se basa en
30 de abril de 1097
GACETS' OFICIAII;
3dC
parte en la mercancia importada y en parte en otros
factors que no tengan nada que ver con ella (como en
el caso de que la mercancia importada se mezcle con
ingredients nacionales y ya no pueda ser identificada
separadamente, o el de que el canon no pueda ser dis-
tinguido de unas disposiciones financieras especiales que
hayan acordado el comprador y el vendedor) no sera
apropiado proceder a un incremento por raz6n del canon.
En cambio, si el imported de 6ste se basa inicamente en
las mercancias importadas y puede cuantificarse sin di-
ficultad, se podrd incrementar el precio realmente pa-
gado o por pagar.
Nota al Articulo 9
A los efectos del articulo 9, la expresi6n "momento...
de la importaci6n" comprende el moment de la decla-
raci6n en aduana.
Nota al Articulo 11
i. En el articulo 11 se prev6 el derecho del impor-
tador a recurrir contra una determinaci6n de valor
hecha por la Aduana para las mercancias objeto de
valoraci6n. Aunque en primera instancia el recurso se
pueda interponer ante un 6rgano superior de la Aduana,
en iltima instancia el importador tendra el derecho de
recurrir ante una autoridad judicial.
2. Por "sin penalizaci6n" se entiende que el importa-
dor no estard sujeto al pago de una multa o a la ame-
naza de su imposici6n por el solo hecho de que haya
decidido ejercitar el derecho de recurso. No se consi-
derara como multa el pago de las costas judiciales nor-
males y los honorarios de los abogados.
3. Sin embargo, las disposiciones del articulo 11 no
impedirin exigir el pago integro de los derechos de
aduana antes de la interposici6n de un recurso.
Nota al Articulo 15
Parrafo 4
A los efectos del present articulo, el termino "per-
sonas" comprende las personas juridicas, en su caso.
Pirrafo 4 e)
A los efectos de la present Resoluci6n Conjunta, se
entenderA que una persona control a otra cuando la
primera se halla de hecho o de derecho en situaci6n
de imponer limitaciones o impartir directives a la se-
gunda.
GACETA: OFICIAE:
30 de abril de 1097
|
PAGE 1
'( /$ 5(38%/,&$ '( &8%$ (',&,21 25',1$5,$ /$ +$%$1$ 0,(5&2/(6 '( $%5,/ '( $“2 ;&9 686&5,3&,21 < ',675,%8&,21 0LQLVWHULR GH -XVWLFLD &DOOH 2 “R HQWUH \ 3OD]D &µGLJR 3RVWDO 7HOHI DO H[W 1¼PHUR f§ 3UHFLR 3£JLQD 0,1,67(5,26 ),1$1=$6 < 35(&,26 5(62/8&,21 &21-817$ 1R 0)30,1&(; 325 &8$172 (O 'HFUHWR/H\ 1R UHODWLYR DO $UDQFHO GH $GXDQDV GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED GH IHFKD GH RFWXEUH GH HQ VX DUW¯FXOR LQFLVR Gf IDFXOWD D ORV TXH UHVXHOYHQ SDUD TXH GLFWHQ GH FRQMXQWR GLVSRn VLFLRQHV D ILQ GH DSOLFDU PHGLDQWH QRUPDV FRPSOHPHQn WDULDV OR UHIHUHQWH DO $UDQFHO GH $GXDQDV 325 &8$172 /D 5HS¼EOLFD GH &XED FRPR 0LHPn EUR GH OD 2UJDQL]DFLµQ 0XQGLDO GHO &RPHUFLR WLHQH HQ FXHQWD OR HVWDEOHFLGR HQ HO $FXHUGR VREUH 1RUPDV GHn 2ULJHQ 325 &8$172 (O SURSµVLWR GH ORV TXH UHVXHOYHQ HV TXH ODV QRUPDV WLH RULJHQ VH DSOLTXHQ GH PDQHUD FRKHn UHQWH \ XQLIRUPH FRQ OD LQWHQFLµQ GH IDFLOLWDU HO FUHFLn PLHQWR GHO FRPHUFLR LQWHUQDFLRQDO \ TXH QR VH FRQYLHUn WDQ HQ XQ REVW£FXOR DO PLVPR 325 7$172 (Q XVR GH ODV IDFXOWDGHV TXH QRV HVW£Q FRQIHULGDV 5HVROYHPRV 35,0(52 3RQHU HQ YLJRU D FRQWLQXDFLµQ HO 5HJODn PHQWR VREUH QRUPDV GH RULJHQ HO FXDO VH DQH[D D OD SUHVHQWH IRUPDQGR SDUWH LQWHJUDQWH GH «VWD WHQLHQGR HQ FXHQWD OR HVWLSXODGR HQ HO $FXHUGR VREUH 1RUPDV GH 2ULJHQ GH OD 2UJDQL]DFLµQ 0XQGLDO GHO &RPHUFLR 6(*81'2 $ ODV PHUFDQF¯DV TXH KD\DQ VLGR HPEDUn FDGDV HQ SXHUWRV H[WUDQMHURV DQWHV GH OD HQWUDGD HQ YLJRU GH OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VH DSOLFDU£ OR HVWDEOHFLGR HQ OD 5HVROXFLµQ &RQMXQWD 1R &() 0,1&(; GHO GH DEULO GH 7(5&(52 6H GHURJD OD 5HVROXFLµQ &RQMXQWD 1R &()0L,1&(; GHO GH DEULO GH &8$572 /D SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD HQWUDU£ HQ YLJRU G¯DV GHVSX«V GH VX SXEOLFDFLµQ HQ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED 48,172 3XEO¯TXHVH HQ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5Hn S¼EOLFD GH &XED SDUD JHQHUDO FRQRFLPLHQWR \ DUFK¯YHVH ORV RULJLQDOHV HQ ODV 'LUHFFLRQHV -XU¯GLFDV GHO 0LQLVWHn ULR GH )LQDQ]DV \ 3UHFLRV \ GHO 0LQLVWHULR GHO &RPHUFLR ([WHULRU '$'$ HQ OD &LXGDG GH /D +DEDQD D ORV G¯DV GHO PHV GH HQHUR GH PLO QRYHFLHQWRV QRYHQWD \ VLHWH 0DQXHO 0LOODUHV 5RGU¯JXH] 5LFDUGR &DEULVDV 5XL] 0LQLVWUR GH )LQDQ]DV \ 0LQLVWUR GHO &RPHUFLR 3UHFLRV ([WHULRU $1(;2 &$3,78/2 , $57,&8/2 f§$ ORV HIHFWRV GHO SUHVHQWH 5HJODPHQWR VH HQWHQGHU£ SRU QRUPDV GH RULJHQ ODV OH\HV UHJODPHQWRV \ GHFLVLRQHV DGPLQLVWUDWLYDV GH DSOLFDFLµQ JHQHUDO PHn GLDQWH ODV FXDOHV VH GHWHUPLQDU£ HO SD¯V GH RULJHQ GH ORV SURGXFWRV (Q ORV FDVRV TXH WDOHV QRUPDV GH RULJHQ HVW«Q UHODn FLRQDGDV FRQ UHJ¯PHQHV GH FRPHUFLR FRQWUDFWXDOHV FRQn GXFHQWHV DO RWRUJDPLHQWR GH SUHIHUHQFLDV DUDQFHODULDV TXH VREUHSDVHQ OD DSOLFDFLµQ GDO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR , GHO $FXHUGR *HQHUDO VREUH $UDQFHOHV $GXDQHURV \ &RPHUFLR *$77f GH VH DSOLFDU£Q ODV GLVSRVLFLRQHV HVSHF¯ILFDV TXH UHVXOWHQ GH GLFKRV UHJ¯PHQHV GH FRPHUFLR $57,&8/2 f§/DV PHUFDQF¯DV SURGXFLGDV WRWDOPHQWH HQ XQ SD¯V GHWHUPLQDGR VHU£Q FRQVLGHUDGDV FRPR RULJLn QDULDV GH GLFKR SD¯V 6HU£Q FRQVLGHUDGRV FRPR SURGXOFLGRV WRWDOPHQWH HQ XQ SD¯V Df ORV SURGXFWRV PLQHUDOHV H[WUD¯GRV GH VX VXHOR FRPn SUHQGLGRV HQ VXV DJXDV WHUULWRULDOHV \ ]RQD HFRQµPLFD Ef ORV SURGXFWRV GHO UHLQR YHJHWDO UHFRJLGRV HQ HVH SD¯V Ff ORV DQLPDOHV YLYRV QDFLGRV \ FULDGRV HQ HVH SD¯V Gf ORV SURGXFWRV REWHQLGRV GH DQLPDOHV TXH YLYDQ HQ HVH SD¯V Hf ORV SURGXFWRV GH OD FD]D R OD SHVFD SUDFWLFDGDV HQ HVH SD¯V If ORV SURGXFWRV GH OD SHVFD PDU¯WLPD \ RWURV SURGXFWRV H[WUD¯GRV GHO PDU SRU HPEDUFDFLRQHV GH HVH SD¯V Jf ODV PHUFDQF¯DV REWHQLGDV D ERUGR GH EXTXHVIDFWRU¯DV GH HVH SD¯V VRODPHQWH D SDUWLU GH ORV SURGXFWRV FRQn VLJQDGRV HQ HO LQFLVR If DQWHULRU Kf ORV SURGXFWRV H[WUD¯GRV GHO VXHOR R VXEVXHOR PDU¯WLPR VLWXDGR IXHUD GH ODV DJXDV WHUULWRULDOHV GHO SD¯V VLHPn SUH \ FXDQGR HVH SD¯V WHQJD GHUHRKR H[FOXVLYR GH H[SORWDFLµQ GH HVH VXHOR \ VXEVXHOR Lf LRV GHVHFKRV \ GHVSHUGLFLRV SURYHQLHQWHV GH RSHUDFLRn QHV R WUDQVIRUPDFLµQ R GH SHUIHFFLRQDPLHQWR \ DUW¯FX
PAGE 2
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH ORV IXHUD GH XVR UHFRJLGRV HQ HVH SD¯V \ ¼WLOHV ¼QLn FDPHQWH SDUD OD UHFXSHUDFLµQ GH PDWHULD SULPD \ ¯f ODV PHUFDQF¯DV SURGXFLGDV HQ HVH SD¯V VRODPHQWH D SDUWLU GH ORV SURGXFWRV FRQVLJQDGRV HQ ORV LQFLVRV GHO DfDO Lf DQWHULRUHV $57,&8/2 f§$ ORV HIHFWRV GH OD GHWHUPLQDFLµQ GHO RULJHQ GH ODV PHUFDQF¯DV VHU£Q FRQVLGHUDGRV ORV FDVRV HVSHFLDOHV VLJXLHQWHV Df ORV DFFHVRULRV SLH]DV GH UHSXHVWR \ KHUUDPLHQWDV SDUD XVR FRQ XQ PDWHULDO XQD P£TXLQD DSDUDWR DUWHIDFWR R YHK¯FXOR VHU£Q FRQVLGHUDGRV FRPR GHO PLVPR RULn JHQ TXH HO PDWHULDO OD P£TXLQD DSDUDWR DUWHIDFWR R YHK¯FXOR VLHPSUH \ FXDQGR VHDQ LPSRUWDGRV R YHQn GLGRV QRUPDOPHQWH FRQ HOORV \ FRUUHVSRQGDQ HQ HVn SHFLH \ FDQWLGDG D VX HTXLSR QRUPDO Ef D SHGLGR GHO LPSRUWDGRU VLH FRQVLGHUDU£ FRPR XQ ¼QLFR \ PLVPR DUW¯FXOR ORV DUW¯FXORV QR PRQWDGRV R GHVPRQWDGRV TXH VH LPSRUWHQ HQ YDULRV HQY¯RV SRUTXH SRU UD]RQHV GH WUDQVSRUWH R GH SURGXFFLµQ QR HV SRn VLEOH LPSRUWDUORV HQ XQ VROR HQY¯R \ Ff ORV HPEDODMHV VRQ FRQVLGHUDGRV GH LJXDO RULJHQ TXH ODV PHUFDQF¯DV TXH FRQWHQJDQ $57,&8/2 f§&XDQGR GRV R P£V SD¯VHV SDUWLFLSDQ HQ OD SURGXFFLµQ GH XQD PHUFDQF¯D HO RULJHQ GH «VWD VHU£ HO ¼OWLPR SD¯V GRQGH VLH KD\D SURGXFLGR OD ¼OWLPD WUDQVn IRUPDFLµQ VXVWDQFLDO FX\R UHVXOWDGR VHD OD IDEULFDFLµQ GH XQ SURGXFWR QXHYR R TXH WHQJD XQ JUDGR GH IDEULn FDFLµQ LPSRUWDQWH $57,&8/2 K1R VH FRQVLGHUDU£ FRPR WUDQVIRUPDFLµQ VXVWDQFLDO ODV RSHUDFLRQHV TXH QR FRQWULEX\DQ HQ QDW¯D R TXH FRQWULEX\DQ HQ PX\ SHTXH³D PHGLGD D GDU ODV FDUDFWHU¯VWLFDV R SURSLHGDGHV HVHQFLDOHV D ODV PHUFDQF¯DV \ HQ SDUWLFXODU ODV RSHUDFLRQHV FRQVWLWXLGDV H[FOXVLYDn PHQWH SRU XQR R P£V GH ORV HOHPHQWRV VLJXLHQWHV Df PDQLSXODFLRQHV QHFHVDULDV SDUD DVHJXUDU OD SUHVHUn YDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV GXUDQWH VX WUDQVSRUWDFLµQ R DOPDFHQDPLHQWR Ef PDQLSXODFLRQHV GHVWLQDGDV D PHMRUDU OD SUHVHQWDFLµQ R FDOLG£G FRPHUFLDEOH GH ODV PHUFDQF¯DV R SDUD DFRQn GLFLRQDUODV SDUD HO WUDQVSRUWH WDOHV FRPR OD GLYLVLµQ R DJUXSDPLHQWR GH EXOWRV OD FRPELQDFLµQ \ OD FODn VLILFDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV \ HO FDPELR GH HPEDODMH Ff RSHUDFLRQHV VLPSOHV GH HPEDODMH \ Gf PH]FOD GH PHUFDQF¯DV GH GLIHUHQWHV RU¯JHQHV VLHPSUH \ FXDQGR ODV FDUDFWHU¯VWLFDV GHO SURGXFWR UHVXOWDQWH QR GLILHUDQ HVHQFLDOPHQWH GH ODV FDUDFWHU¯VWLFDV GH ODV PHUFDQF¯DV PH]FODGDV &$3,78/2 ,, '( /$6 358(%$6 '2&80(17$/(6 '( 25,*(1 $57,&8/2 f§3DUD OD MXVWLILFDFLµQ GHO RULJHQ GH ODV PHUFDQF¯DV HO GHFODUDQWH TXH SUHVHQWH DQWH OD DGXDQD GH GHVSDFKR OD 'HFODUDFLµQ GH 0HUFDQF¯DV OD DFRPSD³DU£ FRQ XQD GH ODV VLJXLHQWHV SUXHEDV GRFXPHQWDOHV GH RULJHQ DfHO &HUWLILFDGR GH 2ULJHQ H[SHGLGR SRU ODV DXWRULGDGHV FRPSHWHQWHV TXH SHUPLWD LGHQWLILFDU ODV PHUFDQF¯DV \ HQ HO FXDO OD DXWRULGDG X RUJDQLVPR IDFXOWDGR SDUD FRQFHGHUOR FHUWLILFD H[SUHVDPHQWH TXH ODV PHUFDQn F¯DV D ODV TXH VH UHILHUH HO FHUWLILFDGR VRQ RULJLQDULDV GH XQ GHWHUPLQDGR SD¯V R EfOD GHFODUDFLµQ GH RULJHQ HQ OD FXDO VH KDFH XQD PHQn FLµQ DSURSLDGD UHODWLYD DO RULJHQ GH ODV PHUFDQF¯DV HVWDEOHFLGD HQ OD IDFWXUD FRPHUFLDO X RWUR GRFXPHQWR UHODWLYR D HOODV SRU HO IDEULFDQWH SURGXFWRU SURYHHn GRU H[SRUWDGRU R GH RWUD DXWRULGDG FRPSHWHQWH $57,&8/2 f§6HU£Q UHFRQRFLGDV FRPR DXWRULGDGHV FRPSHWHQWHV SDUD OD HPLVLµQ GH SUXHEDV GRFXPHQWDOHV GH RULJHQ ODV VLJXLHQWHV Df ODV F£PDUDV GH FRPHUFLR H LQGXVWULD Ef ODV DXWRULGDGHV DGXDQHUDV Ff RWUDV DXWRULGDGHV IDFXOWDGDV SDUD HOOR FRQIRUPH D OD OHJLVODFLµQ GHO SD¯V GH H[SRUWDFLµQ $57,&8/2 f§/D QR HQWUHJD LGH D SUXHED GRFXPHQWDO GH RULJHQ DO PRPHQWR GH SUHVHQWDU OD 'HFODUDFLµQ GH 0HUFDQF¯DV GHWHUPLQDU£ OD DSOLFDFLµQ GH OD 7DULID *Hn QHUDO (Q HVWRV FDVRV VH SRGU£ VROLFLWDU OD FRQVWLWXFLµQ GH XQD JDUDQW¯D TXH FXEUD HO ULHVJR SRU OD REOLJDFLµQ FRQWUD¯GD SDUD OD VDWLVIDFFLµQ GHO LPSRUWH GH OD GHXGD WULEXWDULD 6L HQ XQ SOD]R GH G¯DV HO GHFODUDQWH SUHVHQWD OD SUXHED GRFXPHQWDO GH RULJHQ VROLFLWDU£ D OD DGXDQD GH GHVSDFKR OD GHYROXFLµQ GH ORV GHUHFKRV TXH SDJµ HQ H[FHVR $57,&8/2 f§/DV DXWRULGDGHV DGXDQHUDV SRGU£Q DFHSn WDU ODV SUXHEDV GRFXPHQWDOHV GH RULJHQ SUHVHQWDGDV \ FRQVHUYDU HO GHUHFKR GH VROLFLWDU DO GHFODUDQWH ODV SUXHn EDV DGLFLRQDOHV QHFHVDULDV FXDQW¯R H[LVWDQ GXGDV UHVn SHFWR DO RULJHQ GH ODV PHUFDQF¯DV DV¯ FRPR UHFXUULU DO DX[LOLR DGPLQLVWUDWLYR HQWUH DGXDQDV $57,&8/2 f§(Q FDVR GH GXGDV DFHUFD GH OD DXWHQn WLFLGDG GH ODV SUXHEDV GRFXPHQWDOHV GH RULJHQ ODV DXWRn ULGDGHV DGXDQHUDV QR LPSHGLU£Q HO GHVSDFKR GH ODV PHUn FDQF¯DV $57,&8/2 f§1R VHU£ H[LJLGD XQD SUXHED GRFXPHQn WDO GHO RULJHQ HQ ORV FDVRV VLJXLHQWHV Df LPSRUWDFLRQHV GHVSURYLVWDV GH FDU£FWHU FRPHUFLDO Ef PHUFDQF¯DV TXH VHDQ REMHWR GH HQY¯RV FRPHUFLDOHV FX\R YDORU JOREDO QR H[FHGD XQ LPSRUWH GH TXLQLHQWRV SHVRV f Ff PHUFDQF¯DV HQ U«JLPHQ GH DGPLVLµQ WHPSRUDO Gf PHUFDQF¯DV WUDQVSRUWDGDV HQ U«JLPHQ GH WU£QVLWR DGXDn QHUR \ Hf PHUFDQF¯DV DRRPSD³DGDV SRU XQ FHUWLILFDGR GH f¯GHn QRPLQDFLµQ UHJLRQDOf° $57,&8/2 f§&XDQGR VH GHWHFWHQ DFWLYLGDGHV IUDXn GXOHQWDV UHODWLYDV D ODV SUXHEDV GRFXPHQWDOHV GH RULJHQ VH SRGU£Q DSOLFDU DTXHOODV VDQFLRQHV GH FDU£FWHU DGPLn QLVWUDWLYR \ SHQDO SUHYLVWDV HQ OD OHJLVODFLµQ YLJHQWH 5(62/8&,21 1R 325 &8$172 /D /H\ 1R 'HO 6LVWHPD 7ULEXWDn ULR GH IHFKD GH DJRVWR GH HQ HO &DS¯WXOR ,, GHO 7¯WXOR ,, DUW¯FXORV \ HVWDEOHFH HO ,PSXHVWR VREUH ORV ,QJUHVRV 3HUVRQDOHV TXH JUDYD ORV LQJUHVRV GH ODV SHUVRQDV QDWXUDOHV HQ PRQHGD QDFLRQDO R HQ GLYLVDV RULJLQDGRV SRU FXDOTXLHU DFWLYLGDG LQROXLGR HO VDODULR HQ SURSRUFLRQHV DGHFXDGDV D VX FXDQW¯D HVWDEOHFLHQGR HQ VX DUW¯FXOR ORV VXSXHVWRV TXH QR HVWDU£Q JUDYDGRV SRU HVWH LPSXHVWR
PAGE 3
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH 325 &8$172 /D UHIHULGD /H\ HQ VX 'LVSRVLFLµQ )LQDO 4XLQWD LQFLVR Ef IDFXOWD DO 0LQLVWUR GH )LQDQ]DV \ 3UHFLRV SDUD FXDQGR FLUFXQVWDQFLDV HFRQµPLFDV \ VRn FLDOHV D VX MXLFLR DV¯ OR DFRQVHMHQ HVWDEOHFHU ODV EDVHV LPSRQLEOHV \ ORV WLSRV LPSRVLWLYRV HQ IRUPD SURJUHVLYD R QR 325 &8$172 /D /H\ 1R f¯/H\ GH 5HDILUPDFLµQ GH OD 'LJQLGDG \ 6REHUDQ¯D &XEDQDVf° GH IHFKD YHLQn WLFXDWUR GH GLFLHPEUH GH HQ VX DUW¯FXOR HVWDn EOHFH TXH ODV SHUVRQDV GH RULJHQ FXEDQR UHVLGHQWHV HQ HO H[WHULRU SRGU£Q RSHUDU FXHQWDV HQ PRQHGD OLEUHPHQWH FRQYHUWLEOH R HQ SHVRV FXEDQRV HQ EDQFRV GH OD 5HS¼n EOLFD GH &XED \ ORV LQWHUHVHV TXH SHUFLEDQ SRU HVWDV FXHQWDV QR VHU£Q REMHWR GH LPSXHVWR DOJXQR \ TXH SRn GU£Q FRQWUDWDU FRQ HQWLGDGHV DVHJXUDGRUDV SµOL]DV GH VHJXUR FX\RV EHQHILFLDULRV VHDQ UHVLGHQWHV SHUPDQHQWHV HQ &XED \ SRGHU UHFLELU GH «VWRV OLEUHPHQWH VLQ SDJR GH LPSXHVWR DOJXQR ODV FRUUHVSRQGLHQWHV SUHVWDFLRQHV 325 &8$172 /D 5HVROXFLµQ 1R GH IHFKD GH QRYLHPEUH GH GH HVWH 0LQLVWHULR HVWDEOHFH ODV QRUPDV SDUD HO SDJR GHO ,PSXHVWR VREUH ORV ,QJUHVRV 3HUVRQDOHV HQ PRQHGD H[WUDQMHUD R SHVRV FXEDQRV FRQn YHUWLEOHV OD TXH HV QHFHVDULR PRGLILFDU \ DGHFXDU D OR GLVSXHVWR HQ OD PHQFLRQDGD /H\ 1R f¯/H\ GH 5HDILUn PDFLµQ GH OD 'LJQLGDG \ 6REHUDQ¯D &XEDQDVf° GH IHFKD GH GLFLHPEUH GH 325 7$172 (Q XVR GH ODV IDFXOWDGHV TXH PH HVW£Q FRQIHULGDV 5HVXHOYR 35,0(52 0RGLILFDU HO DSDUWDGR &XDUWR GH OD 5HVROXn FLµQ 1R GH IHFKD GH QRYLHPEUH GH GH HVWH 0LQLVWHULR FX\D UHGDFFLµQ VHU£ OD VLJXLHQWH f¯&8$572 1R HVWDU£Q JUDYDGDV SRU HO LPSXHVWR D TXH VH FRQWUDH HVWD 5HVROXFLµQ GH DFXHUGR D OR OHJDOn PHQWH HVWDEOHFLGRf° Df /DV UHPHVDV GH D\XGD IDPLOLDU TXH VH UHFLEDQ GHO H[WHULRU Ef /DV UHWULEXFLRQHV GH ORV IXQFLRQDULRV GLSORP£WLFRV \ FRQVXODUHV H[WUDQMHURV DFUHGLWDGRV HQ OD 5HS¼EOLFD nGH &XED SHUFLELGRV GH VXV JRELHUQRV UHVSHFWLYRV FXDQGR H[LVWD UHFLSURFLGDG HQ HO WUDWDPLHQWR D ORV IXQFLRQDULRV GLSORP£WLFRV \ FRQVXODUHV FXEDQRV DFUHn GLWDGRV HQ HVRV SD¯VHV Ff /DV UHWULEXFLRQHV SHUFLELGDV SRU ORV IXQFLRQDULRV H[n WUDQMHURV UHSUHVHQWDQWHV GH RUJDQLVPRV LQWHUQDFLRQDOHV GH ORV TXH OD 5HS¼EOLFD GH &XED IRUPD SDUWH Gf /DV GRQDFLRQHV UHDOL]DGDV DO (VWDGR FXEDQR R D LQVn WLWXFLRQHV QR OXFUDWLYDV Hf /RV LQWHUHVHV TXH SHUFLEDQ GH FXHQWDV EDQFDULDV HQ PRQHGD OLEUHPHQWH FRQYHUWLEOH HQ EDQFRV GH OD 5Hn S¼EOLFD GH &XED ODV SHUVRQDV GH RULJHQ FXEDQR UHn VLGHQWHV HQ HO H[WHULRU If /DV SUHVWDFLRQHV TXH SHUFLEDQ ORV UHVLGHQWHV SHUPDn QHQWHV HQ &XED FRPR EHQHILFLDULRV GH SµOL]DV GH VHn JXURV FRQWUDWDGDV SRU SHUVRQDV GH RULJHQ FXEDQR UHn VLGHQWHV HQ HO H[WHULRU FRQ HQWLGDGHV DVHJXUDGRUDVf° 6(*81'2 (VWD 5HVROXFLµQ HQWUDU£ HQ YLJRU D SDUWLU GH OD YLJHQFLD GH OD /H\ 1R f¯/H\ GH 5HDILUPDFLµQ GH OD 'LJQLGDG \ 6REHUDQ¯D &XEDQDVf° GH IHFKD GH GLFLHPEUH GH 7(5&(52 3XEO¯TXHVH HQ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5Hn S¼EOLFD GH &XED SDUD JHQHUDO FRQRFLPLHQWR \ DUFK¯YHVH HO RULJLQDO HQ OD 'LUHFFLµQ -XU¯GLFD GH HVWH 0LQLVWHULR 'DGD HQ OD FLXGDG GH /D +DEDQD nD GH PDU]R GH 0DQXHO 0LOODUHV 5RGU¯JXH] 0LQLVWUR GH )LQDQ]DV \ 3UHFLRV 5(62/8&,21 &21-817$ 1R 0)30,1&(; 325 &8$172 (O 'HFUHWR/H\ 1R GH IHFKD GH RFWXEUH GH UHODWLYR DO $UDQFHO GH $GXDQDV GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED HQ VX $UW¯FXOR HVWDEOHFH TXH OD EDVH GH DGHXGRV SDUD OD DSOLFDFLµQ GH ORV GHUHFKRV VHU£ HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV 325 &8$172 (O 'HFUHWR/H\ FLWDGR HQ HO 325 &8$172 DQWHULRU HQ VX DUW¯FXOR LQFLVR Gf IDFXOWD D ORV TXH UHVXHOYHQ SDUD TXH GLFWHQ GH FRQMXQWR GLVSRVLn FLRQHV D ILQ GH DSOLFDU PHGLDQWH QRUPDV FRPSOHPHQWDn ULDV OR UHODWLYR DO $UDQFHO GH $GXDQDV 325 &8$172 /D 5HS¼EOLFD GH &XED HV 0LHPEUR GH OD 2UJDQL]DFLµQ 0XQGLDO GHO &RPHUFLR TXH LQFOX\H OR GLVSXHVWR HQ HO $FXHUGR UHODWLYR D OD $SOLFDFLµQ GHO $UW¯FXOR 9,, GHO $FXHUGR *HQHUDO GH $UDQFHOHV $GXDn QHURV \ &RPHUFLR GH VREUH OD YDORUDFLµQ HQ DGXDQDV GH ODV PHUFDQF¯DV 325 7$172 (Q XVR GH ODV IDFXOWDGHV TXH QRV HVW£Q FRQIHULGDV 5HVROYHPRV 35,0(52 'LFWDU ODV 1RUPDV SDUD OD 9DORUDFLµQ GD ODV 0HUFDQF¯DV HQ DGXDQD ODV TXH VH DFRPSD³DQ HQ HO $QH[R , GH HVWD 5HVROXFLµQ &RQMXQWD 6(*81'2 3DUD OD LQWHUSUHWDFLµQ \ DSOLFDFLµQ GH OR GLVSXHVWR HQ HVWD 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VH DSOLFDU£Q ODV 1RWDV ,QWHUSUHWDWLYDV TXH VH DFRPSD³DQ FRPR $QH[R ,, IRUPDQGR SDUWH LQWHJUDQWH GH HOOD 7(5&(52 6H GHURJDQ ODV 5HVROXFLRQHV &RQMXQWDV 1R GH IHFKD GH MXQLR GH \ 1R GH IHFKD GH IHEUHUR GH *()0,1&(; \ FXDQWDV GLVSRn VLFLRQHV GH LJXDO R PHQRU UDQJR VH RSRQJDQ D OR GLVr SXHVWR HQ OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &8$572 3XEO¯TXHVH HQ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5Hr S¼EOLFD GH &XED SDUD JHQHUDO FRQRFLPLHQWR \ DUFK¯YHQVH ORV RULJLQDOHV HQ ODV GLUHFFLRQHV MXU¯GLFDV GHO 0LQLVWHULR GHO &RPHUFLR ([WHULRU \ GHO 0LQLVWHULR GH )LQDQ]DV \ 3UHFLRV 48,172 /D SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD HQWUDU£ HQ YLJRU D ORV G¯DV GH VX SXEOLFDFLµQ HQ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED 'DGD HQ OD FLXGDG GH /D +DEDQD D GH PDU]R GH 0DQXHO 0LOODUHV 5RGU¯JXH] 5LFDUGR &DEULVDV 5XLM 0LQLVWUR GH )LQDQ]DV 0LQLVWUR GHO &RPHUFLR \ 3UHFLRV ([WHULRU
PAGE 4
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH $1(;2 , 1250$6 3$5$ /$ 9$/25$&,21 '( /$6 0(5&$1&,$6 (1 $'8$1$ &$3,78/2 , ,1752'8&&,21 *(1(5$/ (O f¯YDORU GH WUDQVDFFLµQf° WDO FRPR VH GHILQH HQ HO DUW¯FXOR HV OD SULPHUD EDVH SDUD OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD GH FRQIRUPLGDG FRQ OD SUHVHQWH 5HVRn OXFLµQ &RQMXQWD (O DUW¯FXOR GHEH FRQVLGHUDUVH HQ FRQMXQFLµQ FRQ HO DUW¯FXOR TXH GLVSRQH HQWUH RWUDV FRVDV HO DMXVWH GHO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU HQ ORV FDVRV HQ TXH GHWHUPLQDGRV HOHPHQWRV TXH VH FRQVLGHUD IRUPDQ SDUWH GHO YDORU HQ DGXDQD FRUUDQ D FDUJR GHO FRPSUDGRU \ QR HVW«Q LQFOXLGRV HQ HO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV (O DUW¯FXOR SUHY« WDPEL«Q OD LQFOXVLµQ HQ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH GHWHUPLQDGDV SUHVWDFLRQHV GHO FRPSUDGRU HQ IDYRU GHO YHQGHGRU TXH UHYLVWDQ P£V ELHQ OD IRUPD GH ELHQHV R VHUYLFLRV TXH G« GLQHUR /RV DUn W¯FXORV D LQFOXVLYH HVWDEOHFHQ P«WRGRV SDUD GHWHUPLn QDU HO YDORU HQ DGXDQD HQ WRGRV ORV FDVRV HQ TXH QR SXHGD GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR &XDQGR HO YDORU HQ DGXDQD QR SXHGD GHWHUPLQDUVH HQ YLUWXG GH OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR QRUPDOPHQWH GHEHU£Q FHOHEUDUVH FRQVXOWDV HQWUH OD $GXDQD \ HO LPn SRUWDGRU FRQ REMHWR GH HVWDEOHFHU XQD EDVH GH YDORUDFLµQ FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ ORV DUW¯FXORV µ 3XHGH RFXUULU SRU HMHPSOR TXH HO LPSRUWDGRU SRVHD LQIRUPDn FLµQ DFHUFD GHO YDORU HQ DGXDQD GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLODUHV LPSRUWDGDV \ TXH OD $GXDQD QR GLVSRQJD GH PDQHUD GLUHFWD GH HVWD LQIRUPDFLµQ HQ HO OXJDU GH LPSRUWDFLµQ 7DPEL«Q HV SRVLEOH TXH OD $GXDQD GLVSRQJD GH LQIRUPDFLµQ DFHUFD GHO YDORU HQ DGXDQD GH PHUFDQn F¯DV LG«QWLFDV R VLPLODUHV LPSRUWDGDV \ TXH HO LPSRUWDGRU QR FRQR]FD HVWD LQIRUPDFLµQ /D FHOHEUDFLµQ GH FRQVXOWD HQWUH ODV GRV SDUWHV SHUPLWLU£ LQWHUFDPELDU OD LQIRUPDn FLµQ D UHVHUYD GH ODV OLPLWDFLRQHV LPSXHVWDV SRU HO VHFUHWR FRPHUFLDO D ILQ GH GHWHUPLQDU XQD EDVH DSURSLDn GD GH YDORUDFLµQ HQ DGXDQD /RV DUW¯FXORV \ SURSRUFLRQDQ GRV EDVHV SDUD GHn WHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD FXDQGR «VWH QR SXHGD GHn WHUPLQDUVH VREUH OD EDVH GHO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV R GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLn PLODUHV LPSRUWDGDV (Q YLUWXG GHO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQD VREUH OD EDVH GHO SUHFLR D TXH VH YHQGHQ ODV PHUFDQF¯DV HQ HO PLVPR HVWDGR HQ TXH VRQ LPSRUWDGDV D XQ FRPSUDGRU QR YLQFXn ODGR FRQ HO YHQGHGRU \ HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ $VLn PLVPR HO LPSRUWDGRU VL DV¯ OR VROLFLWD WLHQH GHUHFKR D TXH ODV PHUFDQF¯DV TXH VRQ REMHWR GH WUDQVIRUPDFLµQ GHVSX«V GH OD LPSRUWDFLµQ VH YDORUHQ FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR (Q YLUWXG GHO DUW¯FXOR HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQD VREUH OD EDVH GHO YDORU UHFRQVWUXLGR $PERV P«WRGRV SUHVHQWDQ GLILFXOWDGHV \ SRU HVWDn-FDXVD HO LPSRUWDGRU WLHQH GHUHFKR FRUW DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR f¬G HOHJLU HO 2UGHQ GH DSOLFDFLµQ GH ORV GRV P«WRGRV (O DUW¯FXOR HVWDEOHFH FµPR GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD HQ ORV FDVRV HQ TXH QR SXHGD GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D QLQJXQR GH ORV DUW¯FXORV DQWHULRUHV &$3,78/2 ,, 1250$6 '( 9$/25$&,21 (1 $'8$1$ $UW¯FXOR (O YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV VHU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ HV GHFLU HO SUHFLR UHDOn PHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV FXDQGR «VWDV VH YHQGHQ SDUD VX H[SRUWDFLµQ FRQ GHVWLQR DO WHUULWRULR FXEDQR DMXVWDGR GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVn SXHVWR HQ HO DUW¯FXOR VLHPSUH TXH FRQFXUUDQ ODV VLn JXLHQWHV FLUFXQVWDQFLDV Df TXH QR H[LVWDQ UHVWULFFLRQHV D OD FHVLµQ R XWLOL]Dn FLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV SRU HO FRPSUDGRU FRQ H[FHSFLµQ GH ODV TXH Lf LPSRQJDQ R H[LMDQ OD OH\ R ODV DXWRULGDGHV GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED LLf OLPLWHQ HO WHUULWRULR JHRJU£ILFR GRQGH SXHGDQ UHYHQn GHUVH ODV PHUFDQF¯DV R LLLf QR DIHFWHQ VHQVLEOHPHQWH DO YDORU GH ODV PHUFDQF¯DV Ef TXH OD YHQWD R HO SUHFLR QR GHSHQGDQ GH QLQJXQD FRQGLFLµQ R FRQWUDSUHVWDFLµQ FX\R YDORU QR SXHGD GHWHUn PLQDUVH FRQ UHODFLµQ D ODV PHUFDQF¯DV D YDORUDU Ff TXH QR UHYLHUWD GLUHFWD QL LQGLUHFWDPHQWH DO YHQn GHGRU SDUWH DOJXQD GHO SURGXFWR GH OD UHYHQWD R GH FXDOTXLHU FHVLµQ R XWLOL]DFLµQ XOWHULRUHV GH ODV PHUFDQn F¯DV SRU HO FRPSUDGRU D PHQRV TXH SXHGD HIHFWXDUVH HO GHELGR DMXVWH GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO DUWLFXOR \ Gf TXH QR H[LVWD XQD YLQFXODFLµQ HQWUH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU R TXH HQ FDVR GH H[LVWLU HO YDORU GH OD WUDQVDFFLµQ VHD DFHSWDEOH D HIHFWRV DGXDQHURV HQ YLUWXG GH OR GLVSXHVWR HQ HO S£UUDIR Df $O GHWHUPLQDU VL HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ HV DFHSn WDEOH D ORV HIHFWRV GHO S£UUDIR HO KHFKR GH TXH H[LVWD XQD YLQFXODFLµQ HQWUH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU HQ HO VHQWLGR GH OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR QR FRQVWLWXLU£ HQ V¯ XQ PRWLYR VXILFLHQWH SDUD FRQVLGHUDU LQDFHSWDEOH HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ (Q WDO FDVR VH H[DPLQDU£Q ODV FLUFXQVWDQFLDV GH OD YHQWD \ VH DFHSWDU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ VLHPSUH TXH OD YLQFXODFLµQ QR KD\D LQIOXLGR HQ HO SUHFLR 6L SRU OD LQIRUPDFLµQ REWHQLGD GHO LPn SRUWDGRU R GH RWUD IXHQWH OD $GXDQD WLHQH UD]RQHV SDUD FUHHU TXH OD YLQFXODFLµQ KD LQIOXLGR HQ HO SUHFLR FRn PXQLFDU£ HVDV UD]RQHV DO LPSRUWDGRU \ OH GDU£ RSRUWXn QLGDG UD]RQDEOH SDUD FRQWHVWDU 6L HO LPSRUWDGRU nR SLGH ODV UD]RQHV VH OH FRPXQLFDU£Q SRU HVFULWR (Q XQD YHQWD HQWUH SHUVRQDV YLQFXODGDV VH DFHSWDU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ \ VH YDORUDU£Q ODV PHUFDQF¯DV GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO S£UUDIR FXDQGR HO LPSRUWDGRU GHPXHVWUH TXH GLFKR YDORU VH DSUR[LPD PXn FKR D DOJXQR GH ORV SUHFLRV R YDORUHV TXH VH VH³DODQ D FRQWLQXDFLµQ YLJHQWHV HQ HO PLVPR PRPHQWR R HQ XQR DSUR[LPDGR Lf HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ HQ ODV YHQWDV GH PHUFDQF¯DV cn LG«QWLFDV R VLPLODUHV HIHFWXDGDV D FRPSUDGRUHV QR YLQFXODGRV FRQ HO YHQGHGRU SDUD OD H[SRUWDFLµQ DO WHUULWRULR FXEDQR LLf HO YDORU HQ DGXDQD GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLOD
PAGE 5
GH DEULO GH *$&(7$ 2),&,$/ UHV GHWHUPLQDGR FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR LLLf HO YDORU HQ DGXDQD GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLn ODUHV GHWHUPLQDGR FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR $O DSOLFDU ORV FULWHULRV SUHFHGHQWHV GHEHU£Q WHQHUVH GHELGDPHQWH HQ FXHQWD ODV GLIHUHQFLDV GHPRVWUDGDV GH QLYHO FRPHUFLDO \ GH FDQWLGDG ORV HOHPHQWRV HQXPHUDGRV HQ HO DUW¯FXOR \ ORV FRVWRV TXH VRSRUWH HO YHQGHGRU HQ ODV YHQWDV D FRPSUDGRUHV FRQ ORV TXH QR HVW« YLQFXODGR \ TXH QR VRSRUWH HQ ODV YHQWDV D FRPSUDGRUHV FRQ ORV TXH WLHQH YLQFXODFLµQ Ff /RV FULWHULRV HQXQFLDGRV HQ HO DSDUWDGR Ef GHO S£UUDn IR KDEU£Q GH XWLOL]DUVH SRU LQLFLDWLYD GHO LPSRUWDGRU \ VµOR FRQ ILQHV GH FRPSDUDFLµQ n1R SRGU£Q HVWDEOHFHUVH YDORUHV GH VXVWLWXFLµQ DO DPSDUR GH OR GLVSXHVWR HQ GLFKRn DSDUWDGR $UW¯FXOR Df 6L HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV QR SXHGH GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR HO YDORU HQ DGXDQD VHU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV YHQGLGDV SDUD OD H[SRUWDFLµQ FRQ GHVWLQR DO WHUULWRULR FXEDQR \ H[SRUn WDGDV HQ HO PLVPR PRPHQWR TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ R FXDQGR HQWUH HO PRPHQWR HQ TXH KD VLGR HVWLSXODGR HO SUHFLR GH OD PHUFDQF¯D LG«QWLFD \ HO PRn PHQWR GHO GHVSDFKR DGXDQHUR QR KD\D WUDQVFXUULGR P£V GH XQ D³R \ YDORUDGDV FRQIRUPH DO SULPHU P«WRGR Ef $O DSOLFDU HO SUHVHQWH DUW¯FXOR HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQDU£ XWLOL]DQGR HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV YHQGLGDV DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO \ VXVWDQFLDOPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH OD YDORUDFLµQ &XDQGR QR H[LVWD WDO YHQWD VH XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV YHQGLGDV D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH \R HQ FDQWLGDGHV GLIHUHQWHV DMXVWDGR SDUD WHQHU HQ FXHQWD ODV GLIHUHQFLDV DWULEXLEOHV DO QLYHO FRPHUFLDO \R D OD FDQWLGDG VLHPSUH TXH HVWRV DMXVWHV SXHGDQ KDR«UVH VREUH OD EDVH GH GDWRV FRPSUREDGRV TXH GHPXHVWUHQ FODUDPHQWH TXH DTX«OORV VRQ UD]RQDEOHV \ H[DFWRV WDQWR VL VXSRQHQ XQ DXPHQWR FRPR XQD GLVPLn QXFLµQ GHO YDORU &XDQGR ORV FRVWRV \ JDVWRV HQXQFLDGRV HQ HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR HVW«Q LQFOXLGRV HQ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ VH HIHFWXDU£ XQ DMXVWH GH GLFKR YDORU SDUD WHQHU HQ FXHQWD ODV GLIHUHQFLDV DSUHFLDEOHV GH HVRV FRVWRV \ JDVWRV HQWUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV \ ODV PHUFDQF¯DV LG«Qn WLFDV FRQVLGHUDGDV TXH UHVXOWHQ GH GLIHUHQFLDV GH GLVWDQn FLD \ GH IRUPD GH WUDQVSRUWH 6L DO DSOLFDU HO SUHVHQWH DUW¯FXOR VH GLVSRQH GH P£V GH XQ YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV SDUD GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV VH XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ P£V EDMR $UW¯FXOR Df 6L HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV QR SXHGH GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ ORV DUW¯FXORV \ HO YDORU HQ DGXDQD VHU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV VLPLODUHV YHQGLGDV SDUD OD H[SRUWDFLµQ FRQ GHVWLQR DO WHUULWRULR FXEDQR \ H[SRUWDn GDV HQ HO PLVPR PRPHQWR TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ R FXDQGR HQWUH HO PRPHQWR HQ TXH KD VLGR HVWLSXODGR HO SUHFLR GH OD PHUFDQF¯D VLPLODU \ HO PRn PHQWR GHO GHVSDFKR DGXDQHUR QR KD\D WUDQVFXUULGR P£V GH XQ D³R \ YDORUDGDV FRQIRUPH DO SULPHU P«WRGR Ef $O DSOLFDU HO SUHVHQWH DUW¯FXOR HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQDU£ XWLOL]DQGR HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUn FDQF¯DV VLPLODUHV YHQGLGDV DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO \ VXVWDQFLDOPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV TXH ODV PHUn FDQF¯DV REMHWR GH OD YDORUDFLµQ &XDQGR QR H[LVWD WDO YHQWD VH XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV VLPLODUHV YHQGLGDV D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH \R HQ FDQWLGDGHV GLIHUHQWHV DMXVWDGR SDUD WHQHU HQ FXHQWD ODV GLIHUHQFLDV DWULEXLEOHV DO QLYHO FRPHUFLDO \R D OD FDQWLGDG VLHPSUH TXH HVWRV DMXVWHV SXHGDQ KDFHUVH VREUH OD EDVH GH GDWRV FRPSUREDGRV TXH GHPXHVWUHQ FODUDPHQWH TXH DTX«OORV VRQ UD]RQDEOHV \ H[DFWRV WDQWR VL VXSRQHQ XQ DXPHQWR FRPR XQD GLVPLn QXFLµQ GHO YDORU &XDQGR ORV FRVWRV \ JDVWRV HQXQFLDGRV HQ HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR HVW«Q LQFOXLGRV HQ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ VH HIHFWXDU£ XQ DMXVWH GH GLFKR YDORU SDUD WHQHU HQ FXHQWD ODV GLIHUHQFLDV DSUHFLDEOHV GH HVRV FRVWRV \ JDVWRV HQWUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV \ ODV PHUFDQF¯DV VLPLn ODUHV FRQVLGHUDGDV TXH UHVXOWHQ GH GLIHUHQFLDV GH GLVWDQn FLD \ GH IRUPD GH WUDQVSRUWH 6L DO DSOLFDU HO SUHVHQWH DUW¯FXOR VH GLVSRQH GH P£V GH XQ YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV VLPLODUHV SDUD GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV VH XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ P£V EDMR $UW¯FXOR 6L HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR SXHGH GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ ORV DUW¯FXORV \ VH GHWHUPLQDU£ VHJ¼Q HO DUW¯FXOR \ FXDQGR QR SXHGD GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D «O VHJ¼Q HO DUW¯FXOR VL ELHQ D SHWLFLµQ GHO LPSRUWDGRU SRGU£ LQYHUWLUVH HO RUGHQ GH DSOLFDFLµQ GH ORV DUW¯FXORV \ $UW¯FXOR Df 6L ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV X RWUDV LG«QWLFDV R VLPLODUHV LPSRUWDGDV VH YHQGHQ HQ WHUULWRULR FXEDQR HQ HO PLVPR HVWDGR HQ TXH VRQ LPSRUWDGDV HO YDORU HQ DGXDQD GHWHUPLQDGR VHJ¼Q HO SUHVHQWH DUW¯FXOR VH EDVDU£ HQ HO SUHFLR XQLWDULR D TXH VH YHQGD HQ HVDV FRQGLFLRQDV OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV R GH RWUDV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV TXH VHDQ LG«QWLFDV R nVLPLODUHV D HOODV HQ HO PRPHQWR GH OD LPSRUWDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ R HQ XQ PRPHQWR DSUR[LPDGR D SHUVRQDV TXH QR HVW«Q YLQFXODGDV FRQ DTXHOODV D ODV TXH FRPSUHQ GLFKDV PHUFDQF¯DV FRQ ODV VLJXLHQWHV GHGXFFLRQHV Lf ODV FRPLVLRQHV SDJDGDV R FRQYHQLGDV XVXDOPHQWH R ORV VXSOHPHQWRV SRU EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV FDUJDGRV KDELWXDOPHQWH HQ UHODFLµQ FRQ ODV YHQWDV HQ GLFKR SD¯V GH PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH LLf ORV JDVWRV KDELWXDOHV GH WUDQVSRUWH \ GH VHJXURV DV¯ FRPR ORJ JDVWRV FRQH[RV HQ TXH VH LQFXUUD HQ HO WHUULWRULR FXEDQR c
PAGE 6
*$&(7$ 2),&,$/ LLLf FXDQGR SURFHGD ORV FRVWRV \ JDVWRV D TXH VH UHILHUH HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR \ LYf ORV GHUHFKRV GH DGXDQD \ RWURV JUDY£PHQHV QDFLRn QDOHV SDJDGHURV HQ HO WHUULWRULR FXEDQR SRU OD LPn SRUWDFLµQ R YHQWD GH ODV PHUFDQF¯DV Ef6L HQ HO PRPHQWR GH OD LPSRUWDFLµQ GH ODV PHUFDQn F¯DV D YDORUDU R HQ XQ PRPHQWR DSUR[LPDGR QR VH YHQGHQ ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QL PHUFDQF¯DV LG«Qn WLFDV R VLPLODUHV LPSRUWDGDV HO YDORU VH GHWHUPLQDU£ FRQ VXMHFLµQ SRU ORV GHP£V D OR GLVSXHVWR HQ HO DSDUWDGR DfGHO S£UUDIR L GH HVWH DUW¯FXOR VREUH OD EDVH GHO SUHFLR XQLWDULR D TXH VH YHQGDQ HQ HO WHUULWRULR FXEDQR ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV R PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLn ODUHV LPSRUWDGDV HQ HO PLVPR HVWDGR HQ TXH VRQ LPn SRUWDGDV HQ OD IHFKD P£V SUµ[LPD GHVSX«V GH OD LPSRUn WDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ SHUR DQWHV GH SDVDGRV QRYHQWD G¯DV GHVGH GLFKD LPSRUWDFLµQ 6L QL ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QL RWUDV PHUFDQn F¯DV LPSRUWDGDV TXH VHDQ LG«QWLFDV R VLPLODUHV D HOODV VH YHQGHQ HQ HO WHUULWRULR FXEDQR HQ HO PLVPR HVWDGR HQ TXH VRQ LPSRUWDGDV \ VL HO LPSRUWDGRU OR SLGH HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQDU£ VREUH OD EDVH GHO SUHFLR XQLWDULR D TXH VH YHQGD OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GHVSX«V GH VX WUDQVIRUPDFLµQ D SHUVRQDV GHO WHUULWRULR FXEDQR TXH QR WHQJDQ YLQFXODFLµQ FRQ DTXHOODV GH TXLHQHV FRPSUHQ ODV PHUFDQF¯DV WHn QLHQGR GHELGDPHQWH HQ FXHQWD HO YDORU D³DGLGR HQ HVD WUDQVIRUPDFLµQ \ ODV GHGXFFLRQHV SUHYLVWDV HQ HO DSDUn WDGR Df GHO S£UUDIR $UW¯FXOR (O YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GHWHUPLQDGR VHJ¼Q HO SUHVHQWH DUW¯FXOR VH EDVDU£ HQ XQ YDORU UHFRQVWUXLGR (O YDORU UHFRQVWUXLGR VHU£ LJXDO D OD VXPD GH ORV VLJXLHQWHV HOHPHQWRV Df HO FRVWR R YDORU GH ORV PDWHULDOHV \ GH OD IDEULFDFLµQ X RWUDV RSHUDFLRQHV HIHFWXDGDV SDUD SURGXFLU ODV PHUn FDQF¯DV LPSRUWDGDV Ef XQD FDQWLGDG SRU FRQFHSWR GH EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV LJXDO D OD TXH VXHOH D³DGLUVH WUDW£QGRVH GH YHQWDV GH PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH OD YDORUDFLµQ HIHFWXDGDV SRU SURGXFWRUHV GHO SD¯V GH H[SRUWDFLµQ HQ RSHUDFLRQHV GH H[SRUWDFLµQ DO WHUULWRULR FXEDQR Ff HO FRVWR R YDORU GH WRGRV ORV GHP£V JDVWRV TXH GHEDQ WHQHUVH HQ FXHQWD SDUD DSOLFDU OD RSFLµQ GH YDn ORUDFLµQ HOHJLGD SRU OD 5HS¼EOLFD GH &XED HQ YLUWXG GHO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR /D $GXDQD QR SRGU£ VROLFLWDU R H[LJLU D XQD SHUn VRQD QR UHVLGHQWH HQ VX SURSLR WHUULWRULR TXH H[KLED SDUD VX H[DPHQ XQ GRFXPHQWR GH FRQWDELOLGDG R GH RWUR WLSR R TXH SHUPLWD HO DFFHVR D HOORV FRQ HO ILQ GH GHWHUPLQDU XQ YDORU UHFRQVWUXLGR 6LQ HPEDUJR OD LQIRUPDFLµQ SURSRUFLRQDGD SRU HO SURGXFWRU GH ODV PHUn FDQF¯DV DO REMHWR GH GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD FRQ DUUHJOR D ODV GLVSRVLFLRQHV GH HVWH DUW¯FXOR SRGU£ VHU YHULILFDGD HQ RWUR SD¯V SRU ODV DXWRULGDGHV FXEDQDV FRQ OD FRQIRUPLGDG GHO SURGXFWRU \ VLHPSUH TXH VH QRWLILTXH FRQ VXILFLHQWH DQWHODFLµQ DO JRELHUQR GHO SD¯V GH TXH GH DEULO GH VH WUDWH \ TXH «VWH QR WHQJD QDGD TXH REMHWDU FRQWUD OD LQYHVWLJDFLµQ $UW¯FXOR 6L HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR SXHGH GHWHUPLQDUVH FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HQ ORV DUW¯FXORV D LQFOXVLYH GLFKR YDORU VH GHWHUPLQDU£ VHn J¼Q FULWHULRV UD]RQDEOHV FRPSDWLEOHV FRQ ORV SULQFLSLRV \ ODV GLVSRVLFLRQHV JHQHUDOHV GHO $FXHUGR 5HODWLYR D OD $SOLFDFLµQ GHO $UW¯FXOR 9,, GHO $FXHUGR *HQHUDO VREUH OD EDVH GH ORV GDWRV GLVSRQLEOHV HQ HO WHUULWRULR FXEDQR (O YDORU HQ DGXDQD GHWHUPLQDGR VHJ¼Q HO SUHVHQWH DUW¯FXOR QR VH EDVDU£ HQ Df HO SUHFLR GH YHQWD HQ HO WHUULWRULR FXEDQR GH PHUn FDQF¯DV SURGXFLGDV HQ «O Ef XQ VLVWHPD TXH SUHYHD OD DFHSWDFLµQ D HIHFWRV GH YDORUDFLµQ HQ DGXDQD GHO P£V DOWR GH GRV YDORUHV SRn VLEOHV Ff HO SUHFLR GH PHUFDQF¯DV HQ HO PHUFDGR QDFLRQDO GHO SD¯V GH H[SRUWDFLµQ Gf XQ FRVWR GH SURGXFFLµQ GLVWLQWR GH ORV YDORUHV UHn FRQVWUXLGRV TXH VH KD\DQ GHWHUPLQDGR SDUD PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLODUHV GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR Hf HO SUHFLR GH PHUFDQF¯DV YHQGLGDV SDUD H[SRUWDFLµQ D XQ SD¯V GLVWLQWR GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ If YDORUHV HQ DGXDQD P¯QLPRV Jf YDORUHV DUELWUDULRV R ILFWLFLRV VL DV¯ OR VROLFLWD HO LPSRUWDGRU VHU£ LQIRUPDGR SRU HVFULWR GHO YDORU HQ DGXDQD GHWHUPLQDGR GH DFXHUGR FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO SUHVHQWH DUW¯FXOR \ GHO P«WRGR XWLOLn ]DGR D HVWH HIHFWR $UW¯FXOR 3DUD GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD GH FRQIRUPLn GDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR VH D³DGLU£Q DO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV Df ORV VLJXLHQWHV HOHPHQWRV HQ OD PHGLGD HQ TXH FRUUDQ D FDUJR GHO FRPSUDGRU \ QR HVW«Q LQFOXLGRV HQ HO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LfODV FRPLVLRQHV \ ORV JDVWRV GH FRUUHWDMH VDOYR ODV FRPLVLRQHV GH FRPSUD LLf HO FRVWR GH ORV HQYDVHV R HPEDODMHV TXH D HIHFWRV DGXDQHURV VH FRQVLGHUHQ FRPR IRUPDQGR XQ WRGR FRQ ODV PHUFDQF¯DV GH TXH VH WUDWH LLLf ORV JDVWRV GH HPEDODMH WDQWR SRU FRQFHSWR GH PDQR GH REUD FRPR GH PDWHULDOHV Ef HO YDORU GHELGDPHQWH UHSDUWLGR GH ORV VLJXLHQWHV ELHQHV \ VHUYLFLRV VLHPSUH TXH HO FRPSUDGRU GH PDQHUD GLUHFWD R LQGLUHFWD ORV KD\D VXPLQLVWUDGR JUDWXLWDPHQWH R D SUHFLRV UHGXFLGRV SDUD TXH VH XWLOLFHQ HQ OD SURGXFn FLµQ \ YHQWD SDUD OD H[SRUWDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV \ HQ OD PHGLGD HQ TXH GLFKR YDORU QR HVW« LQFOXLGR HQ HO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU Lf ORV PDWHULDOHV SLH]DV \ HOHPHQWRV SDUWHV \ DUW¯FXORV DQ£ORJRV LQFRUSRUDGRV D ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV LLf ODV KHUUDPLHQWDV PDWULFHV PROGHV \ HOHPHQWRV DQ£n ORJRV XWLOL]DGRV SDUD OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV LLLf ORV PDWHULDOHV FRQVXPLGRV HQ OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV
PAGE 7
GH DEULO GH *$&(7$ 2),&,$/ , LYf LQJHQLHU¯D FUHDFLµQ \ SHUIHFFLRQDPLHQWR WUDEDMRV DUW¯VWLFRV GLVH³RV SODQRV \ FURTXLV UHDOL]DGRV IXHUD GHO WHUULWRULR FXEDQR \ QHFHVDULRV SDUD OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV Ff /RV F£QRQHV \ GHUHFKRV GH OLFHQFLD UHODFLRQDGRV FRQ ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ TXH HO FRPSUDGRU WHQJD TXH SDJDU GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH FRPR FRQGLn FLµQ GH YHQWD GH GLFKDV PHUFDQF¯DV HQ OD PHGLGD HQ TXH ORV PHQFLRQDGRV F£QRQHV \ GHUHFKRV QR HVW«Q LQn FOXLGRV HQ HO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU Gf (O YDORU GH FXDOTXLHU SDUWH GHO SURGXFWR GH OD UHn YHQWD FHVLµQ R XWLOL]DFLµQ SRVWHULRU GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV TXH UHYLHLUWD GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH DO YHQn GHGRU (Q HO YDORU HQ DGXDQD VH LQFOXLU£Q ORV VLJXLHQWHV HOHPHQWRV Df /RV JDVWRV GH WUDQVSRUWH GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV KDVWD HO SXQWR GH HQWUDGD DO WHUULWRULR DGXDQHUR FXEDQR Ef /RV JDVWRV GH FDUJD \ PDQLSXODFLµQ RFDVLRQDGRV SRU HO WUDQVSRUWH GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV KDVWD HO SXQWR GH HQWUDGD GH ODV PHUFDQF¯DV DO WHUULWRULR DGXDn QHUR FXEDQR Ff (O FRVWR GHO VHJXUR &XDOTXLHU HOHPHQWR TXH VHJ¼Q HO SUHVHQWH DUW¯FXOR VH DGLFLRQH DO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU VH EDVDU£ H[FOXVLYDPHQWH HQ GDWRV REMHWLYRV \ FXDQWLILFD EOHV 3DUD OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD HO SUHn FLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU ¼QLFDPHQWH SRGU£ LQFUHPHQWDUVH GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO SUHVHQWH DUW¯FXOR $UWLFXOR $ ORV ILQHV GH GHFODUDU HQ PRQHGD QDFLRQDO HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV VH DSOLFDU£ HO WLSR GH FDPELR YLJHQWH HQ OD 5HS¼EOLFD GH &XED HQ HO PRL PHQWµ GH OD LPSRUWDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV $ WDOHV HIHFWRV VHU£ FRQVLGHUDGR FRPR WLSR GH FDPELR YLJHQWH HO SXEOLFDGRn HQ OD SUHQVD HVFULWD HQ OD IHFKD TXH VH GHWHUPLQH GH FRP¼Q DFXHUGR HQWUH HO %DQFR 1DFLRQDO GH &XED \ OD $GXDQD *HQHUDO GH OD 5HS¼EOLFD $ ORV HIHFWRV GH OR GLVSXHVWR HQ HO S£UUDIR SUHFHGHQWH VHU£ FRQVLGHUDGR FRPR PRPHQWR GH OD LPSRUWDFLµQ Lf HO GH OD SUHVHQWDFLµQ GH OD 'HFODUDFLµQ GH 0HUFDQF¯DV FRUUHVSRQGLHQWH DQWH OD DXWRULGDG DGXDQHUD \ LLf HQ ORV FDVRV GH LQIUDFFLµQ Df (O GH OD FRPLVLµQ GH OD LQIUDFFLµQ Ef (O GH OD DSUHKHQVLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV FXDQGR QR SXHGD GHWHUPLQDUVH HO GH OD FRPLVLµQ Ff (O GHO GHVFXEULPLHQWR GH OD LQIUDFFLµQ FXDQGR ODV PHUFDQF¯DV QR VHDQ DSUHKHQGLGDV QL SXHGD GHWHUPLQDUVH HO GH OD FRPLVLµQ $UW¯FXOR /DV LQIRUPDFLRQHV GH FDU£FWHU FRQILGHQFLDO TXH VH VXn PLQLVWUHQ D ODV DXWRULGDGHV DGXDQHUDV D ORV HIHFWRV GH OD YDORUDFLµQ HQ DGXDQDV QR VHU£Q UHYHODGDV VLQ OD DXWRUL]DFLµQ H[SUHVD GH OD SHUVRQD R GHO JRELHUQR TXH KD\D VXPLQLVWUDGR GLFKD LQIRUPDFLµQ VDOYR HQ OD PHGLGD HQ TXH VHD QHFHVDULR UHYHODUODV HQ HO FRQWH[WR GH SURn FHGLPLHQWRV MXGLFLDOHV R DGPLQLVWUDWLYRV $UW¯FXORn &XDQGR VH QRWLILTXHQ IDOORV FRQFHUQLHQWHV D OD YDn ORUDFLµQ HQ DGXDQDV GH ODV PHUFDQF¯DV HO LQWHUHVDGR WLHQH GHUHFKR D LQWHUSRQHU UHFXUVRV SRU PHGLR GH TXHn MDV SURWHVWDV \ DSHODFLRQHV VHJ¼Q VH HVWDEOHFH HQ OD OHJLVODFLµQ YLJHQWH $UW¯FXOR /DV GHFLVLRQHV MXGLFLDOHV \ GLVSRVLFLRQHV DGPLQLVWUDWLn YDV GH DSOLFDFLµQ JHQHUDO GHVWLQDGDV D GDU HIHFWR D OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VHU£Q SXEOLFDGDV HQ ‘ OD *DFHWD 2ILFLDO GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED FRQ DUUHJOR DO DUW¯FXOR ; GHO *$77 GH $UW¯FXOR (Q FDVR GH VHU QHFHVDULR GHPRUDU OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV SRGU£ HO LPSRUWDGRU UHWLUDUODV EDMR HO U«JLPHQ GH JDUDQW¯D HQ OD IRUPD \ FRQ ORV UHFDXGRV TXH H[LMDQ ODV OH\HV DGXDQHUDV FXEDQDV $UW¯FXOR /DV QRWDV TXH ILJXUDQ HQ HO $QH[R ,, GH OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD IRUPDQ SDUWH LQWHJUDQWHV GH «VWD \ ORV DUW¯FXORV GH OD PLVPD GHEHQ LQWHUSUHWDUVH \ DSOLn FDUVH FRQMXQWDPHQWH FRQ VXV UHVSHFWLYDV QRWDV $UW¯FXOR LO (Q OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VH HQWHQGHU£ Df 3RU f¯YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDVf° HO YDORU GH ODV PHUFDQF¯DV D ORV HIHFWRV GH SHUFHSFLµQ GH GHUHFKRV GH DGXDQD DG YDORUHP VREUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV Ef 3RU f¯SURGXFLGDVf° ODV FXOWLYDGDV PDQXIDFWXUDGDV R H[WUD¯GDV (Q OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VH HQWHQGHU£ Df 3RU f¯PHUFDQF¯DV LG«QWLFDVf° ODV TXH VHDQ LJXDOHV HQ WRGR LQFOXLGDV VXV FDUDFWHU¯VWLFDV I¯VLFDV FDOLGDG \ SUHVn WLJLR FRPHUFLDO /DV SHTXH³DV GLIHUHQFLDV GH DVSHFWR QR LPSHGLU£Q TXH VH FRQVLGHUHQ FRPR LG«QWLFDV ODV PHUn FDQF¯DV TXH HQ WRGR OR GHP£V VH DMXVWHQ D OD GHILQLFLµQ Ef 3RU f¯PHUFDQF¯DV VLPLODUHVf° ODV TXH DXQTXH QR VHDQ LJXDOHV HQ WRGR WLHQHQ FDUDFWHU¯VWLFDV \ FRPSRVLFLµQ VHn PHMDQWHV OR TXH OHV SHUPLWH FXPSOLU ODV PLVPDV IXQFLRn QHV \ VHU FRPHUFLDOPHQWH LQWHUFDPELDEOHV 3DUD GHWHUn PLQDU VL ODV PHUFDQF¯DV VRQ VLPLODUHV KDEU£Q GH FRQVLn GHUDUVH HQWUH RWURV IDFWRUHV VX FDOLGDG VX SUHVWLJLR FRPHUFLDO \ OD H[LVWHQFLD GH XQD PDUFD FRPHUFLDO Ff /DV H[SUHVLRQHV f¯PHUFDQF¯DV LG«QWLFDVf° \ f¯PHUFDQn F¯DV VLPLODUHVf° QR FRPSUHQGHQ ODV PHUFDQF¯DV TXH OOHYHQ LQFRUSRUDGRV R FRQWHQJDQ VHJ¼Q HO FDVR HOHPHQWRV GH LQJHQLHU¯D FUHDFLµQ \ SHUIHFFLRQDPLHQWR WUDEDMRV DUn W¯VWLFRV GLVH³RV \ SODQRV \ FURTXLV SRU ORV FXDOHV QR VH KD\DQ KHFKR DMXVWHV HQ YLUWXG GHO S£UUDIR Ef LYf GHO DUW¯FXOR SRU KDEHU VLGR UHDOL]DGRV WDOHV HOHPHQWRV HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ Gf 6µOR VH FRQVLGHUDU£Q f¯PHUFDQF¯DV LG«QWLFDVf° R f¯PHUn FDQF¯DV VLPLODUHVf° ODV SURGXFLGDV HQ HO PLVPR SD¯V TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ Hf 6µOR VH WHQGU£Q HQ FXHQWD ODV PHUFDQF¯DV SURGXFLGDV SRU XQD SHUVRQD GLIHUHQWH FXDQGT QR H[LVWDQ PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R PHUFDQF¯DV VLPLODUHV VHJ¼Q HO FDVR SURGX
PAGE 8
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH FLGDV SRU OD PLVPD SHUVRQD TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWH GH YDORUDFLµQ /D H[SUHVLµQ f¯PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVHf° GHVLJQD PHUFDQF¯DV SHUWHQHFLHQWHV D XQ JUXSR R JDPD GH PHUFDQF¯DV SURGXFLGDV SRU XQD UDPD GH SURn GXFFLµQ GHWHUPLQDGD R SRU XQ VHFWRU GH OD PLVPD \ FRPSUHQGH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV R VLPLODUHV 6H FRQVLGHUDU£ TXH H[LVWH YLQFXODFLµQ HQWUH ODV SHUVRQDV VRODPHQWH HQ ORV FDVRV VLJXLHQWHV Df 6L XQD GH HOODV RFXSD FDUJRV GH UHVSRQVDELOLGDG R GLUHFFLµQ HQ XQD HPSUHVD GH OD RWUD Ef 6L HVW£Q OHJDOPHQWH UHFRQRFLGDV FRPR DVRFLDGDV HQ QHJRFLRV Ff 6L HVW£Q HQ UHODFLµQ GH HPSOHDGRU \ HPSOHDGR Gf 6L XQD SHUVRQD WLHQH GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH D SURSLHGDG HO FRQWURO R OD SRVHVLµQ GHO FLQFR SRU FLHQWR bf R P£V GH ODV DFFLRQHV R W¯WXORV HQ FLUFXODFLµQ \ FRQ GHUHFKR D YRWR GH DPEDV Hf 6L XQD GH HOODV FRQWUROD GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH D OD RWUD If 6L DPEDV SHUVRQDV HVW£Q FRQWURODGDV GLUHFWD R LQn GLUHFWDPHQWH SRU XQD WHUFHUD Jf 6L MXQWDV FRQWURODQ GLUHFWDnR LQGLUHFWDPHQWH D XQD WHUFHUD SHUVRQD Kf 6L VRQ GH OD PLVPD IDPLOLD /DV SHUVRQDV TXH HVW£Q DVRFLDGDV HQ QHJRFLRV SRUTXH XQD HV HO DJHQWH GLVWULEXLGRU R FRQFHVLRQDULR H[FOXVLYR GH OD RWUD FXDOTXLHUD TXH VHD OD GHVLJQDFLµQ XWLOL]DGD VH FRQVLGHUDU£Q FRPR YLQFXODGDV D ORV HIHFWRV GH OD SUHn VHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VL VH OHV SXHGH DSOLFDU DOn JXQR GH ORV FULWHULRV HQXQFLDGRV HQ HO S£UUDIR GHO SUHVHQWH DUW¯FXOR $UW¯FXOR 3UHYLD VROLFLWXG SRU HVFULWR HO LPSRUWDGRU WHQGU£ GHn UHFKR D UHFLELU GH OD $GXDQD GH 'HVSDFKR XQD H[SOLFDn FLµQ HVFULWD GHO P«WRGR VHJ¼Q HO FXDO VH KD\D GHWHUn PLQDGR HO YDORU HQ DGXDQD GH VXV PHUFDQF¯DV $UW¯FXOR &XDQGR KD\D VLGR SUHVHQWDGD XQD GHFODUDFLµQ \ OD DGXDQD WHQJD PRWLYRV SDUD GXGDU GH OD YHUDFLGDG R H[DFWLWXG GH ORV GDWRV R GRFXPHQWRV SUHVHQWDGRV FRPR SUXHED GH HVD GHFODUDFLµQ OD DGXDQD SRGU£ SHGLU DO LPSRUWDGRU TXH SURSRUFLRQH XQD H[SOLFDFLµQ FRPSOHPHQn WDULD DV¯ FRPR GRFXPHQWRV X RWUDV SUXHEDV GH TXH HO YDORU GHFODUDGR UHSUHVHQWD OD FDQWLGDG WRWDO HIHFWLYDn PHQWH SDJDGD R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDn GDV DMXVWDGD GH FRQIRUPLGDG FRQ ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR 6L XQD YH] UHFLELGD OD LQIRUPDFLµQ FRPSOHPHQWDULD R D IDOWD GH UHVSXHVWD OD DGXDQD WLHQH D¼Q GXGDV UDn ]RQDEOHV DFHUFD GH OD 9HUDFLGDG R H[DFWLWXG GHO YDORU GHFODUDGR SRGU£ GHFLGLU WHQLHQGR HQ FXHQWD ODV GLVSRn VLFLRQHV GHO DUW¯FXOR TXH HO YDORU GH DGXDQDV GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR VH SXHGH GHWHUPLQDU FRQ DUUHn JOR D ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR $QWHV GH DGRSWDU XQD GHFLVLµQ GHILQLWLYD OD $GXDQD FRPXQLFDU£ DO ÂLPSRUWDGRU SRU HVFULWR VL On« IXHUD VROLn FLWDGR VXD PRWLYRV SDUD GXGDU GH D YHU£FLGDG R H[DFn WLWXG GHIORV GDWGV R GRFXPHQWRV M¯UIHVHQW£GRV \ cOH GDU£ XQD RSRUWXQLGDG UD]RQDEOH SDUD UHVSRQGHU 8QD YH] DGRSWDGD OD GHFLVLµQ GHILQLWLYD OD $GXDQD OD FRPXQLFDU£ SRU HVFULWR DO LPSRUWDGRU LQGLFDQGR ORV PRWLYRV TXH OD LQVSLUDQ (Q YLUWXG GH OR DQWHULRU OD $GXDQD *HQHUDO GH OD 5HS¼EOLFD GH &XED SRGU£ DVLVWLU D FXDOTXLHU RWUD $GXDQD R VHU DVLVWLGD HQ FRQGLFLRQHV PXWXDPHQWH FRQYHQLGDV $1(;2 ,, 127$6 ,17(535(7$7,9$6 127$ *(1(5$/ $3/,&$&,21 68&(6,9$ '( /26 0(72'26 '( 9$/25$&,21 (Q ORV DUW¯FXORV D DPERV LQFOXVLYH VH HVWDEOHFH OD PDQHUD HQ TXH HO YDORU HQ DGXDQD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV VH GHWHUPLQDU£ GH FRQIRUPLGDG FRQ ODV GLVn SRVLFLRQHV GH OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD /RV P«n WRGRV GH YDORUDFLµQ VH HQXQFLDQ VHJ¼Q VX RUGHQ GH DSOLn FDFLµQ (O SULPHU P«WRGR GH YDORUDFLµQ HQ DGXDQD VH GHILQH HQ HO DUW¯FXOR \ ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV VH WHQGU£Q TXH YDORUDU VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GH GLFKR DUW¯FXOR VLHPSUH TXH FRQFXUUDQ ODV FRQGLFLRQHV HQ «O SUHVFULWDV &XDQGR HO YDORU HQ DGXDQD QR VH SXHGD GHWHUPLQDU VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR VH GHWHUPLQDU£ UHFXUULHQGR VXFHVLYDPHQWH D FDGD XQR GH ORV DUW¯FXORV VLJXLHQWHV KDVWD KDOODU HO SULPHUR TXH SHUPLWD GHWHUn PLQDUOR 6DOYR OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR VRODPHQWH FXDQGR HO YDORU HQ DGXDQD QR VH SXHGD GHWHUPLQDU VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GH XQ DUW¯FXOR GDGR VH SRGU£ UHn FXUULU D ODV GHO DUW¯FXOR VLJXLHQWH 6L HO LPSRUWDGRU QR SLGH TXH VH LQYLHUWD HO RUGHQ GH ORV DUW¯FXORV \ VH VHJXLU£ HO RUGHQ QRUPDO 6L HO LPSRUWDGRU VROLFLWD HVD LQYHUVLµQ SHUR UHVXOWD LPSRVLEOH GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR GLFKR YDORU VH GHEHU£ GHWHUPLQDU GH FRQIRUPLGDG FRQ ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR VL HOOR HV SRVLEOH &XDQGR HO YDORU HQ DGXDQD QR VH SXHGD GHWHUPLQDU VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GH ORV DUW¯FXORV D VH DSOLFDU£ D HVH HIHFWR HO DUW¯FXOR $SOLFDFLµQ GH SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSWDGRV 6H HQWLHQGH SRU f¯SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHn UDOPHQWH DFHSWDGRVf° DTXHOORV VREUH ORV TXH KD\ XQ FRQn VHQVR UHFRQRFLGR R TXH JR]DQ GH XQ DSR\R VXEVWDQFLDO Y DXWRUL]DGR HQ XQ SD¯V \ XQ ‘ PRPHQWR GDGRV SDUD f¬D GHWHUPLQDFLµQ GH TX« UHFXUVRV \ REOLJDFLRQHV HFRQµPLFRV GHEHQ UHJLVWUDUVH FRPR DFWLYR \ SDVLYR TX« FDPELRV GHO DFWLYR \ HO SDVLYR GHEHQ UHJLVWUDUVH FµPR GHEHQ PHGLUVH ORV DFWLYRV \ SDVLYRV \ VXV YDULDFLRQHV TX« LQIRUPDFLµQ GHEH UHYHODUVH \ HQ TX« IRUPD \ TX« HVn WDGRV ILQDQFLHURV VH GHEHQ SUHSDUDU (VWDV QRUPDV SXHn GHQ FRQVLVWLU HQ RULHQWDFLRQHV DPSOLDV GH DSOLFDFLµQ JHn QHUDO R HQ XVRV \ SURFHGLPLHQWRV GHWDOODGRV $ ORV HIHFWRV GH OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD OD $GXDQD XWLOL]DU£ GDWRV SUHSDUDGRV GH PDQHUD FRQIRUPH FFQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSWD GRVAHQ HO SD¯V TXH FRUUHVSRQGD VHJ¼Q HO DUW¯FXOR GH TXH VH WUDW« 3RU HMHPSOR SDUD GHWHUPLQDU ORV VXSOHPHQWRV SRU EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV KDELWXDOHV D TXH VH
PAGE 9
GH DEULO GH *$&(7$ 2),&,$/ UHILHUH HO DUW¯FXOR VH XWLOL]DU£Q GDWRV SUHSDUDGRV GH PDQHUD FRQIRUPH FRQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHn QHUDOPHQWH DFHSWDGRV HQ HO SD¯V LPSRUWDGRU 3RU RWUD SDUWH SDUD GHWHUPLQDU ORV EHQHILFLRV \ JDVn WRV JHQHUDOHV KDELWXDOHV D TXH VH UHILHUH HO DUW¯FXOR VH XWLOL]DU£Q GDWRV SUHSDUDGRV GH PDQHUD FRQIRUPH FRQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSWDGRV HQ HO SD¯V SURGXFWRU 2WUR HMHPSOR SRGU¯D VHU OD GHWHUPLn QDFLµQ GH XQR GH ORV HOHPHQWRV SUHYLVWRV HQ HO S£UUDIR Ef LLf GHO DUW¯FXOR UHDOL]DGR HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ TXH VH HIHFWXDU¯D XWLOL]DQGR GDWRV FRQIRUPHV FRQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSWDGRV HQ GLn FKR SD¯V 1RWD DO $UW¯FXOR 3UHFLR 5HDOPHQWH 3DJDGR R SRU 3DJDU r (O SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU HV HO SDJR WRWDO TXH SRU ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV KD\D KHFKR 2 YD\D D KDFHU HO FRPSUDGRU DO YHQGHGRU R HQ EHQHILFLR GH «VWH 'LFKR SDJR QR WLHQH TXH WRPDU QHFHVDULDPHQWH OD IRUPD GH XQD WUDQVIHUHQFLD GH GLQHUR (O SDJR SXHGH HIHFWXDUVH SRU PHGLR GH FDUWDV GH FU«GLWR R LQVWUXPHQWRV QHJRFLDEOHV (O SDJR SXHGH KDFHUVH GH PDQHUD GLUHFWD R LQGLUHFWD 8Q HMHPSOR GH SDJR LQGLUHFWR VHU¯D OD FDQn FHODFLµQ SRU HO FRPSUDGRU \D VHD HQ VX WRWDOLGDG HQ SDUWH GH XQD GHXGD D FDUJR GHO YHQGHGRU 6H FRQVLGHUDU£ TXH ODV DFWLYLGDGHV TXH SRU FXHQWD SURSLD HPSUHQGD HO FRPSUDGRU VDOYµ DTXHOODV UHVSHFWR GH ODV FXDOHV GHED HIHFWXDUVH XQ DMXVWH FRQIRUPH D OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR QR FRQVWLWX\HQ XQ SDJR LQGLn UHFWR DO YHQGHGRU DXQTXH VH SXHGD HVWLPDU TXH EHQHn ILFLDQ D «VWH 3RU OR WDQWR ORV FRVWRV GH WDOHV DFWLYLGDGHV QR VH D³DGLU£Q DO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU D ORV HIHFWRV GH OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD (O YDORU HQ DGXDQD QR FRPSUHQGHU£ ORV VLJXLHQWHV JDVWRV R FRVWRV VLHPSUH TXH VH GLVWLQJDQ GHO SUHFLR UHDOn PHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV Df /RV JDVWRV GH FRQVWUXFFLµQ DUPDGR PRQWDMH PDQn WHQLPLHQWR R DVLVWHQFLD W«FQLFD UHDOL]DGRV GHVSX«V GH OD LPSRUWDFLµQ HQ UHODFLµQ FRQ PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV WDOHV FRPR XQD LQVWDODFLµQ PDTXLQDULD R HTXLSR LQGXVWULDO Ef (O FRVWR GHO WUDQVSRUWH XOWHULRU D OD LPSRUWDFLµQ Ff /RV GHUHFKRV H LPSXHVWRV DSOLFDEOHV HQ HO WHUULWRULR FXEDQR GL /RV LQWHUHVHV GHYHQJDGRV HQ YLUWXG GH XQ DFXHUGR GH ILQDQFLDFLµQ UHODWLYR D OD FRPSUD GH PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV VLHPSUH TXH Lf HO DFXHUGR GH ILQDQFLDFLµQ VH KD\D FRQFHUWDGR SRU HVFULWR LLf FXDQGR VH OH UHTXLHUD HO FRPSUDGRU SXHGD GHPRVWUDU f§TXH WDOHV PHUFDQF¯DV VH YHQGHQ UHDOPHQWH DO SUHFLR GHFODUDGR FRPR SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU \ f§TXH HO WLSR GH LQWHU«V UHFODPDGR QR H[FHGD GHO QLYHO DSOLFDGR D HVWH WLSR GH WUDQVDFFLRQHV HQ HO SD¯V \ HQ HO PRPHQWR HQ TXH VH KD\D IDFLOLWDGR OD ILQDQFLDFLµQ /R DQWHULRU VH DSOLFDU£ WDQWR VL IDFLOLWD OD ILQDQFLDFLµQ HO YHQGHGRU FRPR VL OR KDFH XQD HQWLGDG EDQFDULD X RWUD SHUVRQD I¯VLFD R MXU¯GLFD 6H DSOLFDU£ WDPEL«Q VL SURFHGH HQ ORV FDVRV HQ TXH ODV PHUFDQF¯DV VH YDORUHQ HQ XQ P«WRGR GLVWLQWR GHO EDVDGR HQ HO YDORU GH WUDQn VDFFLµQ (O SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU HV HO SUHFLR GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV $V¯ SXHV ORV SDJRV SRU GLYLGHQGRV X RWURV FRQFHSWRV GHO FRPSUDGRU DO YHQGHGRU TXH QR JXDUGHQ UHODFLµQ FRQ ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR IRUPDQ SDUWH GHO YDORU HQ DGXDQD 3£UUDIR Df LQFLVR LLLf (QWUH ODV UHVWULFFLRQHV TXH QR KDFHQ TXH VHD LQDFHSWDn EOH XQ SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU ILJXUDQ ODV TXH QR DIHFWHQ VXVWDQFLDOPHQWH DO YDORU GH ODV PHUn FDQF¯DV 8Q HMHPSOR GH UHVWULFFLRQHV GH HVWD FODVH HV HO FDVR GH XQ YHQGHGRU GH DXWRPµYLOHV TXH H[LJH DO FRPn SUDGRU TXH QR ORV YHQGD QL H[SRQJD DQWHV GH FLHUWD IHn FKD TXH PDUFD HO FRPLHQ]R GHO D³R SDUD HO PRGHOR 3DUD GHWHUPLQDU HO YDORU HQ DGXDQD GH ORV VRSRUWHV LQIRUP£WLFRV TXH OOHYHQ GDWRV R LQVWUXFFLRQHV VH WRPDU£ HQ FRQVLGHUDFLµQ ¼QLFDPHQWH HO FRVWR R YDORU GHO VRSRUWH LQIRUP£WLFR SURSLDPHQWH GLFKR 3RU FRQVLJXLHQWH HO YDn ORU HQ DGXDQD QR FRPSUHQGHU£ HO FRVWR R YDORU GH ORV GDWRV R LQVWUXFFLRQHV VLHPSUH TXH «VWH VH GLVWLQJD GHO FRVWR R YDORU GHO VRSRUWH LQIRUP£WLFR $ WDO HIHFWR VH HQWHQGHU£ TXH OD H[SUHVLµQ f¯VRSRUWH LQIRUP£WLFRf° QR FRPSUHQGH ORV FLUFXLWRV LQWHJUDGRV ORV VHPLFRQGXFWRUHV \ GLVSRVLWLYRV VLPLODUHV R ORV DUW¯FXORV TXH FRQWHQJDQ WDOHV FLUFXLWRV R GLVSRVLWLYRV VH HQWHQGHU£ DVLPLVPR TXH OD H[SUHVLµQ f¯GDWRV R LQVWUXFFLRQHVf° QR LQFOX\HQ ODV JUDEDRLRQHV VRQRUDV FLQHPDWRJU£ILFDV R GH YLGHR 3£UUDIR Ef 6L OD YHQWD R HO SUHFLR GHSHQGHQ GH DOJXQD FRQGLn FLµQ R FRQWUDSUHVWDFLµQ FX\R YDORU QR SXHGD GHWHUPLQDUn VH FRQ UHODFLµQ D ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ QR VHU£ DFHSWDEOH D HIHFWRV DGXDn QHURV +H mDTX¯ DOJXQRV HMHPSORV Df (O YHQGHGRU HVWDEOHFH HO SUHFLR GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV D FRQGLFLµQ GH TXH HO FRPSUDGRU DGTXLHUD WDPEL«Q FLHUWD FDQWLGDG GH RWUDV PHUFDQF¯DV Ef (O SUHFLR GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GHSHQGH GHO SUHFLR R SUHFLRV D TXH HO FRPSUDGRU GH ODV PHUFDQn F¯DV LPSRUWDGDV YHQGH RWUDV PHUFDQF¯DV DO YHQGHGRU GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV Ff (O SUHFLR VH HVWDEOHFH FRQGLFLRQ£QGROR D XQD IRUPD GH SDJR DMHQD D ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV SRU HMHPSOR FXDQGR «VWDV VRQ PHUFDQF¯DV VHPLDFDEDGDV VXPLQLVWUDGDV SRU HO YHQGHGRU D FRQGLFLµQ GH UHFLELU FLHUWD FDQWLGDG GH ODV PHUFDQF¯DV DFDEDGDV 6LQ HPEDUJR RWUDV FRQGLFLRQHV µ FRQWUDSUHVWDFLRQLHV UHODFLRQDGDV FRQ OD SURGXFFLµQ R OD FRPHUFLDOL]DFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR FRQGXFLU£Q D GHVFDUWDU HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ 3RU HMHPSOR VL HO FRPSUDGRU VXn PLQLVWUD DO YHQGHGRU HOHPHQWRV GH LQJHQLHU¯D R SLDPRV UHDOL]DGRV HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ HOOR QR FRQGXFLU« D GHVFDUWDU HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ D ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR $Q£ORJDPHQWH VL HO FRPSUDGRU HPSUHQGH SRU FXHLQWD SURSLD LQFOXVR PHGLDQWH DFXHUGR FRQ HO YHQGHGRU DFn WLYLGDGHV UHODFLRQDGDV FRQ OD FRPHUFLDOL]DFLµQ GH +DV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV HO YDORU GH HVDV DFWLYLGDGHV QR IRUPD SDUWH GHO YDORU HQ DGXDQD \ HO KHFKR GH TXH VH UHDOLFHQ QR FRQGXFLU£ D GHVFDUWDU HO YDORU GH WUDQVDFFLµLWO} rfµ
PAGE 10
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH 3£UUDIR (Q ORV DSDUWDGRV Df \ Ef GHO S£UUDIR VH SUHY«Q GLIHUHQWHV PHGLRV GH HVWDEOHFHU OD DFHSWDELOLGDG GHO YDn ORU GH WUDQVDFFLµQ (Q HO DSDUWDGR Df VH HVWLSXOD TXH FXDQGR H[LVWD XQD YLQFXODFLµQ HQWUH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU VH H[DPLQDU£Q ODV FLUFXQVWDQFLDV GH OD YHQWD \ VH DFHSWDU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ FRPR YDORU HQ DGXDQD VLHPSUH TXH OD YLQFXODFLµQ QR KD\D LQIOXLGR HQ HO SUHFLR 1R VH SUHWHQGH TXH VH KDJD XQ H[DPHQ GH WDOHV FLUFXQVWDQFLDV HQ WRGRV ORV FDVRV HQ TXH H[LVWD XQD YLQFXODFLµQ HQWUH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU 6µOR VH H[LJLU£ HVWH H[DPHQ FXDQGR H[LVWDQ GXGDV HQ FXDQWR D OD DFHSWDELOLGDG GHO SUHFLR &XDQGR OD $GXDQD QR WHQJD GXGDV DFHUFD GH OD DFHSn WDELOLGDG GHO SUHFLR GHEH DFHSWDUOR VLQ VROLFLWDU LQIRUn PDFLµQ DGLFLRQDO DO LPSRUWDGRU 3RU HMHPSOR SXHGH TXH OD $GXDQD KD\D H[DPLQDGR DQWHULRUPHQWH WDO YLQFXODn FLµQ R TXH \D GLVSRQJD GH LQIRUPDFLµQ GHWDOODGD UHVn SHFWR GHO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU \ HVWLPH VXILFLHQWH WDO H[DPHQ R LQIRUPDFLµQ SDUD FRQVLGHUDU TXH OD YLQFXn ODFLµQ QR KD LQIOXLGR HQ HO SUHFLR (Q HO FDVR GH TXH OD $GXDQD QR SXHGD DFHSWDU HO 9DORU GH WUDQVDFFLµQ VLQ UHFDEDU RWURV GDWRV GHEHU£ GDU DO LPSRUWDGRU OD RSRUWXQLGDG GH VXPLQLVWUDU OD LQIRUPDn FLµQ GHWDOODGD DGLFLRQDO TXH SXHGD VHU QHFHVDULD SDUD TXH DTXHOOD H[DPLQH ODV FLUFXQVWDQFLDV GH OD YHQWD $ HVWH UHVSHFWR \ FRQ REMHWR GH GHWHUPLQDU VL OD YLQFXODn FLµQ KD LQIOXLGR HQ HO SUHFLR OD $GXDQD GHEH HVWDU GLVSXHVWD D H[DPLQDU ORV DVSHFWRV SHUWLQHQWHV GH OD WUDQn VDFFLµQ HQWUH HOORV OD PDQHUD HQ TXH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU WHQJDQ RUJDQL]DGDV VXV UHODFLRQHV FRPHUFLDOHV \ OD PDQHUD HQ TXH VH KD\D ILMDGR HO SUHFLR GH TXH VH WUDWH (Q ORV FDVRV HQ TXH SXHGD GHPRVWUDUVH TXH SHVH D HVWDU YLQFXODGRV HQ HO VHQWLGR GH OR GLVSXHVWR HQ HO $UW¯FXOR HO FRPSUDGRU FRPSUD DO YHQGHGRU \ «VWH YHQGH DO FRPSUDGRU FRPR VL QR H[LVWLHUD HQWUH HOORV YLQFXODFLµQ DOJXQD TXHGDU¯D GHPRVWUDGR TXH HO KHFKR GH HVWDU YLQFXODGRV QR KD LQIOXLGR HQ HO SUHFLR 3RU HMHPSOR VL HO SUHFLR VH KXELHUD DMXVWDGR GH PDQHUD FRQIRUPH FRQ ODV SU£FWLFDV QRUPDOHV GH ILMDFLµQ GH SUHn FLRV VHJXLGDV SRU OD UDPD GH SURGXFFLµQ GH TXH VH WUDWH R FRQ HO PRGR HQ TXH HO YHQGHGRU DMXVWH ORV SUHFLRV GH YHQWD D FRPSUDGRUHV QR YLQFXODGRV FRQ «O TXHGDU¯D GHn PRVWUDGR TXH OD YLQFXODFLµQ QR KD LQIOXLGR HQ HO SUHFLR 2WUR HMHPSOR VHU¯D TXH VH GHPRVWUDUD TXH FRQ HO SUHFLR VH DOFDQ]D D UHFXSHUDU WRGRV ORV FRVWRV \ VH ORJUD XQ E«QHILFLR TXH HVW£ HQ FRQVRQDQFLD FRQ ORV EHQHILFLRV JOREDOHV UHDOL]DGRV SRU OD HPSUHVD HQ XQ SHU¯RGR GH WLHPSR UHSUHVHQWDWLYR FDOFXODGR SRU HMHPSOR VREUH XQD EDVH DQXDOf HQ ODV YHQWDV GH PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH FRQ OR FXDO TXHGDU¯D GHPRVWUDGR TXH HO SUHFLR QR KD VXIULGR LQIOXHQFLD (O DSDUWDGR Ef RIUHFH DO LPSRUWDGRU OD RSRUWXQLn GDG GH GHPRVWUDU TXH HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ VH DSUR[Ln PD PXFKR D XQ YDORU SUHYLDPHQWH DFHSWDGR FRPR FULWHULR GH YDORUDFLµQ SRU OD DGXDQD \ TXH SRU OR WDQWR HV DFHSWDEOH D ORV HIHFWRV GH OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR &XDQGR VH VDWLVIDFH XQR GH ORV FULWHULRV SUHYLVWRV HQ HO DSDUWDGR Ef QR HV QHFHVDULR H[DPLQDU OD FXHVWLµQ GH OD LQIOXHQFLD GH OD YLQFXODFLµQ FRQ DUUHJOR DO DSDUWDGR Df 6L OD $GXDQD GLVSRQH \D GH LQIRUPDFLµQ VXILFLHQWH SDUD FRQVLGHUDU VLQ HPSUHQGHU XQ H[DPHQ P£V GHWDOODGR TXH VH KD VDWLVIHFKR XQR GH ORV FULWHULRV HVWDEOHFLGRV HQ HO DSDUWDGR Ef QR KD\ UD]µQ SDUD TXHn SLGD DO LPSRUWDGRU TXH GHPXHVWUH OD VDWLVIDFFLµQ GH WDO FULWHULR (Q HO DSDUWDGR Ef OD H[SUHVLµQ f¯FRPSUDGRUHV QR YLQFXODGRV FRQ HO YHQGHGRUf° VH UHILHUH D ORV FRPSUDGRUHV TXH QR HVW«Q YLQFXODGRV FRQ HO YHQGHGRU HQ QLQJ¼Q FDVR GHWHUPLQDGR 3£UUDIR Ef 3DUD GHWHUPLQDU VL XQ YDORU f¯VH DSUR[LPD PXFKRf° D RWUR YDORU VH WHQGU£Q TXH WRPDU HQ FRQVLGHUDFLµQ FLHUWR Q¼PHUR GH IDFWRUHV )LJXUDQ HQWUH HOORV OD QDWXUDOH]D GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV OD QDWXUDOH]D GH OD UDPD GH SURGXFFLµQ OD WHPSRUDGD GXUDQWH OD FXDO VH LPSRUWDQ ODV PHUFDQF¯DV \ VL OD GLIHUHQFLD GH YDORU HV VLJQLILFDWLYD GHVGH HO SXQWR GH YLVWD FRPHUFLDO &RPR HVWRV IDFWRUHV SXHGHQ VHU GLVWLQWRV GH XQ FDVR D RWUR VHU¯D LPSRVLEOH DSOLFDU HQ WRGRV ORV FDVRV XQ FULWHULR XQLIRUPH WDO FRPR XQ SRUFHQWDMH ILMR 3RU HMHPSOR XQD SHTXH³D GLIHUHQFLD GH YDORU SRGU¯D VHU LQDFHSWDEOH HQ HO FDVR GH XQ WLSR GH PHUFDQF¯DV PLHQWUDV TXH HQ HO FDVR GH RWUR WLSR GH PHUFDQF¯DV XQD JUDQ GLIHUHQFLD SRGU¯D VHU DFHSWDEOH SDUD GHWHUPLQDU VL HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ VH DSUR[LPD PXFKR D ORV YDORUHV TXH VH VH³DODQ FRPR FULWHULRV HQ HO S£UWDIR Ef GHO DUW¯FXOR 1RWD DO >$UW¯FXOR 3DUD OD DSOLFDFLµQ GHO DUW¯FXOR VLHPSUH TXH VHD SRVLEOH OD $GXDQD XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV YHQGLGDV DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO \ VHQVLEOHPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV TXH ODV PHUn FDQF¯DV REMHWR GH 9DORUDFLµQ &XDQGR QR H[LVWD WDO YHQWD VH SRGU£ XWLOL]DU XQD YHQWD GH PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV TXH VH UHDOLFH HQ FXDOTXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV VLJXLHQWHV Df 8QD YHQWD DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO SHUR HQ FDQWLn GDGHV GLIHUHQWHV Ef 8QD YHQWD D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH SHUR VXVWDQFLDOPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV Ff 8QD YHQWD D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH \ HQ FDQWLGDGHV GLIHUHQWHV &XDQGR H[LVWD XQD YHQWD HQ OD TXH FRQFXUUD XQD FXDOTXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV LQGLFDGDV VH HIHFWXDn U£Q ORV DMXVWHV GHO FDVR HQ IXQFLµQ GH Df )DFWRUHV GH FDQWLGDG ¼QLFDPHQWH Ef )DFWRUHV GH QLYHO FRPHUFLDO ¼QLFDPHQWH Ff )DFWRUHV GH QLYHO FRPHUFLDO \ IDFWRUHV GH FDQWLGDG /D H[SUHVLµQ f¯\Rf° FRQILHUH IOH[LELOLGDG SDUD XWLOL]DU ODV YHQWDV H LQWURGXFLU ORV DMXVWHV QHFHVDULRV HQ FXDOn TXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV HQXQFLDGDV $ ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR VH HQWHQGHU£ TXH HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV LG«QWLFDV HV XQ YDORU HQ DGXDQD DMXVWDGR FRQ DUUHJOR D ODV GLVn SRVLFLRQHV GH ORV S£UUDIRV Ef \ TXH \D KD\D VLGR DFHSWDGR FRQ DUUHJOR DO DUW¯FXOR HQ ORV QLYHOHV FRn PHUFLDOHV R HQ ODV FDQWLGDGHV HO TXH GLFKR DMXVWH VµOR VREUH OD EDVH GH GDWRV FRPSUREDGRV TXH GHPXHVWUHQ FODUDPHQWH TXH HV UD]RQDEOH \ H[DFWR SRU HMHPSOR OLVWDV GH SUHFLRV YLJHQWHV HQ ODV TXH VH LQGLTXHQ ORV SUHFLRV FRUUHVSRQGLHQWHV D GLIHUHQWHV QLYHOHV R FDQWLGDGHV &RPR
PAGE 11
GH DEULO GH *$&(7$ 2),&,$/ HMHPSOR GH OR TXH DQWHFHGH HQ HO FDVR GH TXH ODV PHUn FDQF¯DV LPSRUWDGDV REMHWR GH OD YDORUDFLµQ FRQVLVWDQ HQ XQ HQY¯R GH XQLGDGHV \ ODV ¼QLFDV PHUFDQF¯DV LPSRUn WDGDV LG«QWLFDV UHVSHFWR GH ODV FXDOHV H[LVWD XQ YDORU GH WUDQVDFFLµQ FRUUHVSRQGDQ D XQD YHQWD GH XQLGDGHV \ VH KD\D FRPSUREDGR TXH HO YHQGHGRU RWRUJD GHVFXHQWRV SRU FDQWLGDG HO DMXVWH QHFHVDULR SRGU£ UHDOL]DUVH FRQn VXOWDQGR OD OLVWD GH SUHFLRV GHO YHQGHGRU \ XWLOL]DQGR HO SUHFLR DSOLFDEOH D XQD YHQWD GH n XQLGDGHV /D YHQWD QR WLHQH QHFHVDULDPHQWH TXH KDEHUVH UHDOL]DGR SRU XQD FDQWLGDG GH XQLGDGHV FRQ WDO GH TXH VH KD\D FRPn SUREDGR SRU ODV YHQWDV GH RWUDV FDQWLGDGHV TXH OD OLVWD GH SUHFLRV HV ILGHGLJQD 6L QR H[LVWH WDO PHGLGD REMHWLYD GH FRPSDUDFLµQ QR VHU£ DSURSLDGR DSOLFDU HO DUW¯FXOR SDUD OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD nfµ" 1RWD DO $UW¯FXOR 3DUD OD DSOLFDFLµQ GHO DUW¯FXOR VLHPSUH TXH VHD SRVLEOH OD $GXDQD XWLOL]DU£ HO YDORU GH WUDQVDFn FLµQ GH PHUFDQF¯DV VLPLODUHV YHQGLGDV DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO \ VXVWDQFLDOPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ &XDQGR QR H[LVWD WDO YHQWD VH SRGU£ XWLOL]DU XQD YHQWD GH PHUn FDQF¯DV VLPLODUHV TXH VH UHDOLFH HQ FXDOTXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV VLJXLHQWHV Df 8QD YHQWD DO PLVPR QLYHO FRPHUFLDO SHUR HQ FDQWLn GDGHV GLIHUHQWHV Ef 8QD YHQWD D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH SHUR VXVn WDQFLDOPHQWH HQ ODV PLVPDV FDQWLGDGHV LFf 8QD YHQWD D XQ QLYHO FRPHUFLDO GLIHUHQWH \ HQ FDQWLGDGHV GLIHUHQWHV &XDQGR H[LVWD XQD YHQWD HQ OD TXH FRQFXUUD XQD FXDOTXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV LQGLFDGDV VH HIHFWXDn U£Q ORV DMXVWHV GHO FDVR HQ IXQFLµQ GH Df )DFWRUHV GH FDQWLGDG ¼QLFDPHQWH Ef )DFWRUHV GH QLYHO FRPHUFLDO ¼QLFDPHQWH Ff )DFWRUHV GH QLYHO FRPHUFLDO \ IDFWRUHV GH FDQWLGDG /D H[SUHVLµQ f¯\Rf° FRQILHUH IOH[LELOLGDG SDUD XWLn OL]DU ODV YHQWDV H LQWURGXFLU ORV DMXVWHV QHFHVDULRV HQ FXDOTXLHUD GH ODV WUHV FRQGLFLRQHV HQXQFLDGDV $ ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR VH HQWHQGHU£ TXH HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ GH PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV VLPLODUHV HV XQ YDORU HQ DGXDQD DMXVWDGR FRQ DUUHJOR D ODV GLVn SRVLFLRQHV GH ORV S£UUDIRV Ef \ TXH \D KD\D VLGR DFHSWDGR FRQ DUUHJOR DO DUW¯FXOR 6HU£ FRQGLFLµQ SDUD HIHFWXDU HO DMXVWH SRU UD]µQ GH OD GLIHUHQFLD HQ ORV QLYHOHV FRPHUFLDOHV R HQ ODV FDQWLGDGHV HO TXH GLFKR DMXVWH WDQWR VL VXSRQH XQ LQn FUHPHQWR FRPR XQD GLVPLQXFLµQ GHO YDORU VH KDJD VµOR VREUH OD EDVH GH GDWRV FRPSUREDGRV TXH GHPXHVWUHQ FODUDPHQWH TXH HV UD]RQDEOH \ H[DFWR SRU HMHPSOR OLVWDV GH SUHFLRV YLJHQWHV HQ ODV TXH VH LQGLTXHQ ORV SUHFLRV FRUUHVSRQGLHQWHV D GLIHUHQWHV QLYHOHV R FDQWLGDn GHV &RPR HMHPSOR GH OR TXH DQWHFHGH HQ HO FDVR GH TXH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV REMHWR GH OD YDORUDFLµQ FRQn VLVWDQ HQ XQ HQY¯R GH XQLGDGHV \ ODV ¼QLFDV PHUFDQn F¯DV LPSRUWDGDV VLPLODUHV UHVSHFWR GH ODV FXDOHV H[LVWD XQ YDORU GH WUDQVDFFLµQ FRUUHVSRQGDQ D XQD YHQWD GH XQLGDGHV \ VH KD\D FRPSUREDGR TXH HO YHQGHGRU RWRUJD GHVFXHQWRV SRU FDQWLGDG HO DMXVWH QHFHVDULR SRGU£ UHDOL]DUVH FRQVXOWDQGR OD OLVWD GH SUHFLRV GHO YHQGHGRU \ XWLOL]DQGR HO SUHFLR DSOLFDEOH D XQD YHQWD GH XQLGDGHV /D YHQWD QR WLHQH QHFHVDULDPHQWH TXH KDEHUVH UHDOL]DGR SRU XQD FDQWLGDG GH XQLGDGHV FRQ WDO GH TXH VH KD\D FRPSUREDGR SRU ODV YHQWDV GH RWUDV FDQn WLGDGHV TXH OD OLVWD GH SUHFLRV HV ILGHGLJQD 6L QR H[LVWH WDO PHGLGD REMHWLYD GH FRPSDUDFLµQ QR VHU£ DSURSLDGR DSOLFDU HO DUW¯FXOR SDUD OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD 1RWD DO $UW¯FXOR 6H HQWHQGHU£ SRU f¯HO SUHFLR XQLWDULR DO TXH VH YHQGD OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO GH ODV PHUFDQF¯DVf° HO SUHFLR D TXH VH YHQGD HO PD\RU Q¼PHUR GH XQLGDGHV HQ YHQWDV D SHUVRQDV TXH QR HVW«Q YLQFXODGDV FRQ DTXHn OODV D ODV TXH FRPSUHQ GLFKDV PHUFDQF¯DV DO SULPHU QLYHO FRPHUFLDO GHVSX«V GH OD LPSRUWDFLµQ DO TXH VH HIHFW¼HQ GLFKDV YHQWDV 3RU HMHPSOR VH YHQGHQ PHUFDQF¯DV FRQ DUUHJOR D XQD OLVWD GH SUHFLRV TXH HVWDEOHFH SUHFLRV XQLWDULRV IDn YRUDEOHV SDUD ODV FRPSUDV HQ FDQWLGDGHV UHODWLYDPHQWH JUDQGHV &DQWLGDG 3UHFLR 1¼PHUR &DQWLGDG WRWDO YHQGLGD XQLWDULR GH YHQWDV YHQGLGD D cFDGD XQR GH ORV SUHFLRV GH D XQLGDGHV fµ YHQWDV GH XQLGDGHV YHQWD GH XQLGDGHV GH D XQLGDGHV YHQWDV GH XQLGDGHV P£V GH XQLGDGHV YHQWD GH XQLGDGHV YHQWD GH XQLGDGHV (O PD\RU Q¼PHUR GH XQLGDGHV YHQGLGDV D FLHUWR SUHFLR HV SRU FRQVLJXLHQWH HO SUHFLR XQLWDULR DO TXH VH YHQGH OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO HV 2WUR HMHPSOR FRQ OD UHDOL]DFLµQ GH GRV YHQWDV (Q OD SULPHUD VH YHQGHQ XQLGDGHV DO SUHFLR GH XQLn GDGHV PRQHWDULDV FDGD XQD M(Q OD VHJXQGD VH YHQGHQ XQLGDGHV DO SUHFLR GH XQLGDGHV PRQHWDULDV FDGD XQD (Q HVH FDVR HO PD\RU Q¼PHUR GH XQLGDGHV YHQGLn GDV D FLHUWR SUHFLR HV SRU FRQVLJXLHQWH HO SUHFLR XQLWDULR DO TXH VH YHQGH OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO HV 8Q WHUFHU HMHPSOR HV HO GHO FDVR VLJXLHQWH HQ TXH VH YHQGHQ GLYHUVDV FDQWLGDGHV D GLYHUVRV SUHFLRV Df 9HQWDV &DQWLGDG 9HQGLGD XQLGDGHV XQLGDGHV XQLGDGHV XQLGDGHV XQLGDGHV XQLGDGHV XQLGDGHV 3UHFLR 8QLWDULR n ! .
PAGE 12
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH Ef 7RWDOHV &DQWLGDG 7RWDO 9HQGLGD 3UHFLR 8QLWDULR LS2 (Q HO SUHVHQWH HMHPSOR HO PD\RU Q¼PHUR GH XQLGDGHV YHQGLGDV D FLHUWR SUHFLR HV SRU FRQVLJXLHQWH HO SUHFLR XQLWDULR DO TXH VH YHQGH OD PD\RU FDQWLGDG WRWDO HV 1R GHEHU£ WHQHUVH HQ FXHQWD SDUD GHWHUPLQDU HO SUHFLµ XQLWDULR D ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR QLQJXQD YHQWD TXH VH HIHFW¼H HQ ODV FRQGLFLRQHV SUHYLVWDV HQ HO S£UUDIR VXSUD HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ D XQD SHUVRQD TXH VXPLQLVWUH GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH D W¯WXOR JUDWXLWR R D XQ SUHFLR UHGXFLGR DOJXQR GH ORV HOHPHQWRV HVSHFLn ILFDGRV HQ HO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR SDUD TXH VH XWLOLFHQ HQ UHODFLµQ FRQ OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV R FRQ OD YHQWD GH «VWDV SDUD H[SRUWDFLµQ &RQYLHQH VH³DODU TXH ORV f¯EHQHILFLRV \ JDVWRV JHn QHUDOHVf° TXH ILJXUDQ HQ HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR VH KDQ GH FRQVLGHUDU FRPR XQ WRGR $ ORV HIHFWRV GH HVWD GHGXFFLµQ OD FLIUD GHEHU£ GHWHUPLQDUVH VREUH OD EDVH GH ODV LQIRUPDFLRQHV FRPXQLFDGDV SRU HO LPSRUWDGRU R HQ QRPEUH GH «VWH D PHQRV TXH VXV FLIUDV QR FRQFXHUGHQ FRQ ODV UHODWLYDV D ODV YHQWDV HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ GH PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH HQ FX\R FDVR OD FDQWLGDG FRUUHVSRQGLHQWH D ORV EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV SRGU£ EDVDUVH HQ LQIRUPDFLRQHV SHUn WLQHQWHV GLVWLQWDV GH ODV FRPXQLFDGDV SRU HO LPSRUWDGRU R HQ QRPEUH GH «VWH /RV f¯JDVUWRV JHQHUDOHVf° FRPSUHQGHQ ORV JDVWRV GLn UHFWRV H LQGLUHFWRV GH FRPHUFLDOL]DFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV /RV LPSXHVWRV SDJDGHURV HQ HO SD¯V FRQ PRWLYR GH OD YHQWD GH ODV PHUFDQF¯DV SRU ORV TXH QR VH KDJD XQD GHGXFFLµQ VHJ¼Q OR GLVSXHVWR HQ HO LQFLVR LYf GHO S£UUDIR Df GHO DUW¯FXOR VH GHGXFLU£Q GH FRQIRUPLGDG FRQ OR HVWLSXODGR HQ HO LQFLVR Lf GH GLFKR S£UUDIR 3DUD GHWHUPLQDU ODV FRPLVLRQHV R ORV EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV KDELWXDOHV D ORV HIHFWRV GHO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR OD FXHVWLµQ GH VL FLHUWDV PHUFDQF¯DV VRQ f¯W¯H OD PLVPD HVSHFLH R FODVHf° TXH RWUDV PHUFDQF¯DV VH UHVROYHU£ FDVR SRU FDVR WHQLHQGR HQ FXHQWD ODV FLUFXQVn WDQFLDV 6H H[DPLQDU£Q ODV YHQWDV TXH VH KDJDQ HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ GHO JUXSR µ JDPD P£V UHVWULQJLGRV GH PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH TXH LQFOX\D ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ \ D FX\R UHVSHFWR SXHGDQ VXPLQLVWUDUVH ODV LQIRUPDFLRQHV QHFHVDULDV $ ORV HIHFWRV GHO DUWLFXOR ODV f¯PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVHf° SRGU£Q VHU PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV GHO PLVPR SD¯V TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH 9DORUDFLµQ R PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV GH RWURV SD¯VHV $ ORV HIHFWRV GHO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR OD f¯IHFKD P£V SUµ[LPDf° VHU£ DTXHOOD HQ TXH VH KD\DQ YHQn GLGR ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV R PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV VLPLODUHV LPSRUWDGDV HQ FDQWLGDG VXILFLHQWH SDUD GHn WHUPLQDU HO SUHFLR XQLWDULR &XDQGR VH XWLOMSH HO P«WRGRAH[SXHVWR HQ HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR OD GHGXFFLµQ GHO YDORU D³DGLGR SRU OD WUDQVIRUPDFLµQ XOWHULRU VH EDVDU£ HQ GDWRV REMHWLYRV \ FXDQWLILFDEOHV UHIHUHQWHV DO FRVWR GH HVD RSHUDFLµQ (O F£OFXOR VH EDVDU£ HQ ODV IµUPXODV UHFHWDV P«WRGRV GH F£OFXOR \ SU£FWLFDV DFHSWDGDV GH OD UDPD GH SURGXFFLµQ GH TXH VH WUDWH 6H UHFRQRFH TXH HO P«WRGR GH YDORUDFLµQ GHILQLGR HQ HO S£UUDIR GHO DUW¯FXOR QR VHU£ QRUPDOPHQWH DSOLn FDEOH FXDQGR FRPR UHVXOWDGR GH OD WUDQVIRUPDFLµQ XOWHn ULRU ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV SLHUGDQ VX LGHQWLGDG 6LQ HPEDUJR SRGU£ KDEHU FDVRV HQ TXH DXQTXH VH SLHUGD OD LGHQWLGDG GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV HO YDORU D³DGLGR SRU OD WUDQVIRUPDFLµQ VH SXHGD GHWHUPLn QDU FRQ SUHFLVLµQ \ VLQ H[FHVLYD GLILFXOWDG 3RU RWUD SDUn WH SXHGH KDEHU WDPEL«Q FDVRV HQ TXH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV PDQWHQJDQ VX LGHQWLGDG SHUR FRQVWLWX\DQ HQ ODV PHUFDQF¯DV YHQGLGDV HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ XQ HOHPHQWR GH WDQ UHGXFLGD LPSRUWDQFLD TXH QR HVW« MXVn WLILFDGR HO HPSOHR GH HVWH P«WRGR GH YDORUDFLµQ 7HQLHQn GR SUHVHQWHV ODV DQWHULRUHV FRQVLGHUDFLRQHV HVDV VLWXDn FLRQHV VH KDEU£Q GH H[DPLQDU FDVR SRU FDVR 1RWD DO $UW¯FXOR 3RU UHJOD JHQHUDO HO YDORU HQ DGXDQD VH GHWHUPLQD VHJ¼Q OR GLVSXHVWR HQ OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VREUH OD EDVH GH OD LQIRUPDFLµQ GH TXH VH SXHGD GLVSRn QHU I£FLOPHQWH HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ 6LQ HPEDUJR SDUD GHWHUPLQDU XQ YDORU UHFRQVWUXLGR SRGU£ VHU QHFHn VDULR H[DPLQDU ORV FRVWRV GH SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQn F¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ \ RWUDV LQIRUPDFLRQHV TXH GHn EDQ REWHQHUVH IXHUD GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ (Q PXFKRV FDVRV DGHP£V HO SURGXFWRU GH ODV PHUFDQF¯DV HVWDU£ IXHUD GH OD MXULVGLFFLµQ GH ODV DXWRULGDGHV GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ /D XWLOL]DFLµQ GHO P«WRGR GHO YDORU UHn FRQVWUXLGR VH OLPLWDU£ HQ JHQHUDO D DTXHOORV FDVRV HQ TXH HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRU HVW«Q YLQFXODGRV HQWUH V¯ \ HQ TXH HO SURGXFWRU HVW« GLVSXHVWR D SURSRUFLRQDU D ODV DXWRULGDGHV GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ ORV GDWRV QHn FHVDULRV VREUH ORV FRVWRV \ D GDU IDFLOLGDGHV SDUD FXDOn TXLHU FRPSUREDFLµQ XOWHULRU TXH SXHGD VHU QHFHVDULD (O f¯FRVWR R YDORUf° D TXH VHUHILHUH HO S£UUDIR Df GHO DUW¯FXOR VH GHWHUPLQDU£ VREUH OD EDVH GH OD LQn IRUPDFLµQ UHODWLYD D OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ SURSRUFLRQDGD SRU HO SURGXFWRU R HQ QRPEUH VX\R (O FRVWR R YDORU GHEHU£ EDVDUVH HQ OD FRQWDELOLGDG FRPHUFLDO GHO SURGXFWRU VLHPSUH TXH GLFKD FRQWDELOLGDG VH OOHYH GH DFXHUGR FRQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSWDGRV TXH VH DSOLTXHQ HX HO SD¯V HQ TXH VH SURGXFH OD PHUFDQF¯D (O f¯FRVWR R YDORUf° FRPSUHQGHU£ HO FRVWR GH ORV HOHn PHQWRV HVSHFLILFDGRV HQ ORV LQFLVRV LLf \ LLLf GHO S£UUDIR Df GHO DUW¯FXOR &RPSUHQGHU£ WDPEL«Q HO YDORU GHn ELGDPHQWH UHSDUWLGR VHJ¼Q ODV GLVSRVLFLRQHV GH OD FRUUHVn SRQGLHQWH QRWD DO DUW¯FXOR GH FXDOTXLHUD GH ORV HOHn PHQWRV HVSHFLILFDGRV HQ HO S£UUDIR ,Ef TXH KD\D VLGR VXPLQLVWUDGR GLUHFWD R LQGLUHFWDPHQWH SRU HO FRPSUDGRU SDUD FXH VH XWLOLFH HQ UHODFLµQ FRQ OD SURGXFFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV (O YDORU GH ORV HOHPHQWRV HVSHn FLILFDGRV HQ HO LQFLVR LYf GHO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR T¾H KD\DQ VLGR UHDOL]DGRV HQ «O SD¯V GH LPSRUWDFLµQ VµOR TXHGDU£ FRPSUHQGLGR HQ OD PHGLGD HQ TXH FRUUDQ D FDUJR GHO SURGXFWRU 4XHGD HQWHQGLGR TXH HQ OD GH
PAGE 13
GH DEULO GH *$&(7$ 2),&,$/ WHUPLQDFLµQ GHO YDORU UHFRQVWUXLGR QR VH SRGU£ FRQWDU GRV YHFHV HO FRVWR R YDORU GH QLQJXQR GH ORV HOHPHQWRV PHQFLRQDGRV HQ HVH S£UUDIR /D f¯FDQWLGDG SRU FRQFHSWR GH EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHVf° D TXH VH UHILHUH HO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR VH GHWHUPLQDU£ VREUH OD EDVH GH OD LQIRUPDFLµQ SURn SRUFLRQDGD SRU HO SURGXFWRU R HQ QRPEUH VX\R D PHQRV TXH VXV FLIUDV QR FRQFXHUGHQ FRQ ODV TXH VHDQ XVXDOHV HQ ODV YHQWDV GH PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ HIHFWXDGDV SRU ORV SURGXFWRUHV GHO SD¯V GH H[SRUWDFLµQ HQ RSHUDFLRQHV GH H[SRUWDFLµQ DO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ &RQYLHQH REVHUYDU HQ HVWH FRQWH[WR TXH OD f¯FDQWLn GDG SRU FRQFHSWR GH EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHVf° GHEH FRQVLGHUDUVH FRPR XQ WRGR 'H DK¯ VH GHGXFH TXH VL HQ XQ GHWHUPLQDGR FDVR HO LPSRUWH GHO EHQHILFLR GHO SURn GXFWRU HV EDMR \ VXV JDVWRV JHQHUDOHV VRQ DOWRV VXV EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV FRQVLGHUDGRV HQ FRQMXQWR SXHGHQ QR REVWDQWH FRQFRUGDU FRQ ORV TXH VRQ XVXDOHV HQ ODV YHQGDV GH PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH (VD VLWXDFLµQ SXHGH GDUVH SRU HMHPSOR HQ HO FDVR GH XQ SURGXFWR TXH VH SRQJD SRU SULPHUD YH] D OD YHQWD HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ \ HQ TXH HO SURGXFWRU HVW« GLVSXHVWR D QR REWHQHU EHQHILFLRV R D TXH «VWRV VHDQ EDMRV SDUD FRPSHQVDU ORV IXHUWHV JDVWRV JHQHUDOHV LQn KHUHQWHV DO ODQ]DPLHQWR GHO SURGXFWR DO PHUFDGR &XDQGR HO SURGXFWRU SXHGD GHPRVWUDU XQRV EHQHILFLRV EDMRV HQ ODV YHQWDV GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV HQ UD]µQ GH FLUFXQVWDQFLDV FRPHUFLDOHV HVSHFLDOHV GHEHU£ WHQHUVH HQ FXHQWD GHO LPSRUWH GH ORV EHQHILFLRV UHDOHV D FRQGLFLµQ GH TXH HO SURGXFWRU WHQJD UD]RQHV FRPHUFLDOHV Y£OLGDV TXH OR MXVWLILTXHQ \ GH TXH VX SRO¯WLFD GH SUHFLRV UHn IOHMH ODV SRO¯WLFDV KDELWXDOHV GH SUHFLRV VHJXLGDV HQ OD UDPD GH SURGXFFLµQ GH TXH VH WUDWH (VD VLWXDFLµQ SXHGH GDUVH SRU HMHPSOR HQ ORV FDVRV HQ TXH ORV SURGXFWRUHV VH KD\DQ YLVWR IRU]DGRV D ILMDU WHPSRUDOPHQWH SUHFLRV EDMRV D FDXVD GH XQD GLVPLQXFLµQ LPSUHYLVLEOH GH OD GHPDQGD R FXDQGR YHQGDQ PHUFDQF¯DV SDUD FRPSOHPHQn WDU XQD JDPD GH PHUFDQF¯DV SURGXFLGDV HQ HO WHUULWRULR FXEDQR \ HVW«Q GLVSXHVWRV D DFHSWDU EDMRV P£UJHQHV GH EHQHILFLRV SDUD PDQWHQHU OD FRPSHWLWLYLGDG &XDQGR OD FDQWLGDG LQGLFDGD SRU HO SURGXFWRU SRU FRQFHSWR GH EHn QHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV QR FRQFXHUGH FRQ ODV TXH VHDQ XVXDOHV HQ ODV YHQWDV GH PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVH TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ HIHFWXDGDV SRU ORV SURGXFWRUHV GHO SD¯V GH H[SRUWDFLµQ HQ RSHUDFLRQHV GH H[SRUWDFLµQ DO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ OD FDQWLGDG SRU FRQFHSWR GH EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDn OHV SRGU£ EDVDUVH HQ RWUDV LQIRUPDFLRQHV SHUWLQHQWHV TXH QR VHDQ ODV SURSRUFLRQDGDV SRU HO SURGXFWRU GH ODV PHUn FDQF¯DV R HQ QRPEUH VX\R 6L SDUD GHWHUPLQDU XQ YDORU UHFRQVWUXLGR VH XWLOL]D XQD LQIRUPDFLµQ GLVWLQWD GH OD SURSRUFLRQDGD SRU HO SURGXFWRU R HQ QRPEUH VX\R ODV DXWRULGDGHV GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ LQIRUPDU£Q DO LPSRUWDGRU VL «VWH DV¯ OR VROLFLWD GH OD IXHQWH GH GLFKD LQIRUPDFLµQ ORV GDWRV XWLOL]DGRV \ ORV F£OFXORV HIHFWXDGRV VREUH OD EDVH GH GLn FKRV GDWRV D UHVHUYD GH OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR /RV f¯JDVWRV JHQHUDOHVf° D TXH VH UHILHUH HO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR f FRPSUHQGHQ ODV FRVWRV GLUHFWRV H LQGLUHFWRV GH SURGXFFLµQ \ YHQWD GH ODV PHUFDQF¯DV SDUD OD H[SRUWDFLµQ TXH QR TXHGHQ LQFOXLGRV HQ HO DSDIW£Gµ DfGHO PLVPR S£UUDIR \ DUW¯FXOR /D GHWHUPLQDFLµQ GH TXH FLHUWDV PHUFDQF¯DV £EQ f¯GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVHf° TXH RWUDV VH KDU£ FD£E SRU FDVR GH DFXHUGR FRQ ODV FLUFXQVWDQFLDV SDUWLF¼ODE«¯ TXH FRQFXUUDQ 3DUD GHWHUPLQDU ORV EHQHILFLRV \ JDVWRV JHQHUDOHV XVXDOHV FRQ DUUHJOR D OR GLVSXHVWR HK HO DI W¯FXOR VH H[DPLQDU£Q ODV YHQWDV TXH VH KDJAQ SDU£ H[SRUWDFLµQ DO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ GHO JUXSR R JDUED P£V UHVWULQJLGRV GH PHUFDQF¯DV TXH LQFOX\D ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ \ D FX\R UHVSHFWR SXHGD SURSRUFLRn QDUVH OD LQIRUPDFLµQ QHFHVDULD $ ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR ODV f¯PHUFDQF¯DV GH OD PLVPD HVSHFLH R FODVHf¬f¬ GHEHQ VHU GHO PLVPR SD¯V TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORn UDFLµQ 1RWD DO $UW¯FXOR ! -M (Q OD PD\RU PHGLGD SRVLEOH ORV YDORUHV HQ DGX£UL£¯ TXH VH GHWHUPLQHQ GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR «Q HO DUW¯FXOR GHEHU£Q EDVDUVH HQ ORV YDORUHV HQ DGXDQD GHWHUPLQDGRV DQWHULRUPHQWH /RV P«WRGRV GH YDORUDFLµQ TXH GHEHQ XWLOL]DUVH SDUD HO DUW¯FXOR VRQ ORV SUHYLVWRV HQ ORV DUW¯FXORV £ LQFOXVLYH SHUR VH FRQVLGHUDU£ TXH XQD IOH[LELOLGDG UDn ]RQDEOH HQ OD DSOLFDFLµQ GH WDOHV P«WRGRV HV FRQIRUPH D ORV REMHWLYRV \ GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR 3RU IOH[LELOLGDG UD]RQDEOH VH HQWLHQGH SRU HMHPSOR Df 0HUFDQF¯DV LG«QWLFDV HO UHTXLVLWR GH TXH ODV PHUn FDQF¯DV LG«QWLFDV KD\DQ VLGR H[SRUWDGDV HQ HO PLVPR PRn PHQWR TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ Rn HQ XMQ PRPHQWR DSUR[LPDGR SRGU¯D LQWHUSUHWDUVH GH PDK«UD IOH[LEOH OD EDVH SDUD OD YDORUDFLµQ HQ DGXDQD SDWGU¯D HVWDU FRQVWLWXLGD SRU PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV LG«QWLFDV SURGXFLGDV HQ XQ SD¯V GLVWLQWR GHO TXH KD\D H[SRUWDGR ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ SRGU¯DQ 8WLOL]DUVH ORV YDORUHV HQ DGXDQD \D GHWHUPLQDGRV SDUD PHUFDQF¯DV LG«QWLFDV LPSRUWDGDV FRQIRUPH D OR GLVSXHVWR HQ ORV DUW¯FXORV \ Ef 0HUFDQF¯DV 6LPLODUHV HO UHTXLVLWR GH TXH ODV PHUn FDQF¯DV VLPLODUHV KD\DQ VLGR H[SRUWDGDV HQ HO PLVPR PRPHQWR TXH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ R HQ XQ PRPHQWR DSUR[LPDGR SRGU¯D LQWHUSUHWDUVH GH PDQHUD IOH[LEOH OD EDVH SDUD OD YDORUDFLµQ HQ DGXDQD SRGU¯D HVWDU FRQVWLWXLGD SRU PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV VLPLODUHV SURGXFLGDV HQ XQ SD¯V GLVWLQWR GHO TXH KD\D H[SRUWDGR ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ SRGU¯DQ XWLOL]DUVH ORV YDORUHV HQ DGXDQD \D GHWHUPLQDGRV SDUD PHUFDQ&¯£V VLPLODUHV LPSRUWDGDV FRQIRUPH D OR GLVSXHVWR HQ OµV DUW¯FXORV \ Ff 0«WRGR GHGXFWLYR HO UHTXLVLWR SUHYLVWR HQ HO S£UUDIR Df GHO DUW¯FXOR GH TXH ODV PHUFDQF¯DV GHEDQ KDEHUVH YHQGLGR f¯HQ HO PLVPR HVWDGR HQ TXH VRQ LPSRUWDGDVrf¬ SRGU¯D LQWHUSUHWDUVH GH PDQHUD IOH[LEOH HO UHTXLVLWR GH ORV f¯ G¯DVf° SRGU¯D H[LJLUVH FRQ IOH[LELOLGDG 1RWD DO $UW¯FXOR ‘ L X 3£UUDIR ¯ Df LLLELVR IWr YLO c ‘ fµ L¯ L !K L /D H[SUHVLµQ f¯FRPLVLRQHV GH FRPSUDf° FRPSUHQGH OD UHWULEXFLµQ SDJDGD SRU XQ LPSRUWDGRU D VX DJHKWH SRU
PAGE 14
*$&(7$ 2),&,$ ORV VHUYLFLRV TXH OH UHVWD DO UHSUHVHQWDUOR HQ HO H[WUDQMHUR HQ OD FRPSUD GH ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ 3£UUDIR Ef LQFLVR LLf 3DUD UHSDUWLU HQWUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV ORV HOHPHQWRV HVSHFLILFDGRV HQ HO LQFLVR LLf GHO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR GHEHQ WHQHUVH HQ FXHQWD GRV IDFWRUHV HO YDORU GHO HOHPHQWR HQ V¯ \ OD PDQHUD HQ TXH GLFKR YDORU GHED UHSDUWLUVH HQWUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV (O UHSDUWR GH HVWRV HOHPHQWRV GHEH KDFHUVH GH PDQHUD UD]Rn QDEOH DGHFXDGD D ODV FLUFXQVWDQFLDV \ GH FRQIRUPLGDG FRQ ORV SULQFLSLRV GH FRQWDELOLGDG JHQHUDOPHQWH DFHSn WDGRV 3RU OR TXH VH UHILHUH DO YDORU GHO HOHPHQWR VL HO LPSRUWDGRU OR DGTXLHUH GH XQ YHQGHGRU DO TXH QR HVW« YLQFXODGR \ SDJD SRU «O XQ SUHFLR GHWHUPLQDGR HVWH SUHFLR VHU£ HO YDORU GHO HOHPHQWR 6L HO HOHPHQWR IXH SURGXFLGR SRU HO LPSRUWDGRU R SRU XQD SHUVRQD YLQFXODGD D «O VX YDORU VHU£ HO FRVWR GH SURGXFFLµQ &XDQGR HO LPSRUWDGRU KD\D XWLOL]DGR HO HOHn PHQWR FRQ DQWHULRULGDG LQGHSHQGLHQWHPHQWH GH TXH OR KD\D DGTXLULGR R OR KD\D SURGXFLGR VH HIHFWXDU£ XQ DMXVWH SDUD UHGXFLU HO FRVWR SULPLWLYR GH DGTXLVLFLµQ R GH SURGXFFLµQ GHO HOHPHQWR D ILQ GH WHQHU HQ FXHQWD VX XWLOL]DFLµQ \ GHWHUPLQDU VX YDORU 8QD YH] GHWHUPLQDGR HO YDORU GHO HOHPHQWR HV SUHn FLVR UHSDUWLUOR HQWUH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV ([LVWHQ YDULDV SRVLELOLGDGHV 3RU HMHPSOR HO YDORU SRGU£ DVLJQDUn VH DO SULPHU HQY¯R VL HO LPSRUWDGRU GHVHD SDJDU GH XQD VROD YH] ORV GHUHFKRV SRU HO YDORU WRWDO 2n ELHQ HO LPn SRUWDGRU SRGU£ VROLFLWDU TXH VH UHSDUWD HO YDORU HQWUH HO Q¼PHUR GH XQLGDGHV SURGXFLGDV KDVWD HO PRPHQWR GHO SULPHU HQY¯R 2 WDPEL«Q HV SRVLEOH TXH VROLFLWH TXH HO YDORU VH UHSDUWD HQWUH HO WRWDO GH OD SURGXFFLµQ SUHYLVWD FXDQGR H[LVWDQ FRQWUDWRV R FRPSURPLVRV HQ ILUPH UHVn SHFWR GH HVD SURGXFFLµQ r (O P«WRGR GH UHSDUWR TXH VH DGRSWH GHSHQGHU£ GH OD GRFXPHQWDFLµQ SUHVHQWDGD SRU HO LPSRUWDGRU 6XSµQJDVH SRU HMHPSOR TXH XQ LPSRUWDGRU VXPLn QLVWUD DO SURGXFWRU XQ PROGH SDUD OD IDEULFDFLµQ GH ODV PHUFDQF¯DV TXH VH KDQ GH LPSRUWDU \ VH FRPSURPHWH D FRPSUDUOH XQLGDGHV \ TXH FXDQGR OOHJXH OD SULn PHUD UHPHVD GH XQLGDGHV HO SURGXFWRU KD\D IDn EULFDGR \D n (O LPSRUWDGRU SRGU£ SHGLU D OD $GXDQD TXH UHSDUWD HO YDORU GHO PROGH HQWUH µ 8QLGDGHV 3£UUDIR Ef LQFLVR LYf c /DV DGLFLRQHV FRUUHVSRQGLHQWHV D ORV HOHPHQWRV HVn SHFLILFDGRV HQ HO LQFLVR LYf GHO S£UUDIR Ef GHO DUW¯FXOR GHEHU£Q EDVDUVH HQ GDWRV REMHWLYRV \ FXDQWLILFDEOHV $ ILQ GH GLVPLQXLU OD FDUJD TXH UHSUHVHQWD WDQWR SDUD HO LPSRUWDGRU FRPR SDUD OD $GXDQD OD GHWHUPLQDFLµQ GH ORV YDORUHV TXH SURFHGD D³DGLU GHEHU£ UHFXUULHVH HQ OD PHGLGD GH OR SRVLEOH D ORV GDWRV TXH SXHGDQ REWHQHUVH I£FLOPHQWH GH ORV OLEURV GH FRPHUFLR TXH OOHYH HO FRPn SUDGRU (Q HO FDVR GH ORV HOHPHQWRV SURSRUFLRQDGRV SRU HO FRPSUDGRU TXH KD\DQ VLGR FRPSUDGRV R DOTXLODGRV SRU «VWH OD FDQWLGDG D D³DGLU VHU£ HO YDORU GH OD FRPSUD R GHO DOTXLOHU 1R SURFHGHU£ HIHFWXDU DGLFLµQ DOJXQD FXDQGR GH DEULO GH VH WUDWH GH HOHPHQWRV TXH VHDQ GHO GRPLQLR S¼EOLFR VDOYR OD FRUUHVSRQGLHQWH DO FRVWR GH OD REWHQFLµQ GH FRSLDV GH ORV PLVPRV /D IDFLOLGDG FRQ TXH SXHGDQ FDOFXODUVH ORV YDORUHV TXH GHEDQ D³DGLUVH GHSHQGHU£ GH OD HVWUXFWXUD \ GH ODV SU£FWLFDV GH JHVWLµQ GH OD HPSUHVD GH TXH VH WUDWH DV¯ FRPR GH VXV P«WRGRV GH FRQWDELOLGDG 3RU HMHPSOR HV SRVLEOH TXH XQD HPSUHVD TXH LPn SRUWD GLYHUVRV SURGXFWRV GH GLVWLQWRV SD¯VHV OOHYH OD FRQWDELOLGDG GH VX FHQWUR GH GLVH³R VLWXDGR IXHUD GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ GH XQD PDQHUD TXH SHUPLWD FRQRFHU H[DFWDPHQWH ORV FRVWRV FRUUHVSRQGLHQWHV D XQ SURGXFWR GDGR (Q WDOHV FDVRV SXHGH HIHFWXDUVH GLUHFWDPHQWH HO DMXVWH DSURSLDGR GH FRQIRUPLGDG FRQ OR GLVSXHVWR HQ HO DUW¯FXOR (Q RWURV FDVRV HV SRVLEOH TXH XQD HPSUHVD UHJLVWUH ORV FRVWRV GHO FHQWUR GH GLVH³R VLWXDGR IXHUD GHO SDLV GH LPSRUWDFLµQ FRPR JDVWRV JHQHUDOHV \ VLQ DVLJQDUORV D ORV GLVWLQWRV SURGXFWRV (Q HVH VXSXHVWR SXHGH HIHFn WXDUVH HO DMXVWH DSURSLDGR GH FRQIRUPLGDG FRQ ODV GLVn SRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR UHVSHFWR GH ODV PHUFDQF¯DV LPn SRUWDGDV UHSDUWLHQGR ORV FRVWRV WRWDOHV GHO FHQWUR GH GLVH³R HQWUH OD WRWDOLGDG GH ORV SURGXFWRV SDUD ORV TXH VH XWLOL]D \ FDUJDQGR HO FRVWR XQLWDULR UHVXOWDQWH D ORV SURGXFWRV LPSRUWDGRV 1DWXUDOPHQWH ODV PRGLILFDFLRQHV GH OD FLUFXQVWDQFLD VH³DODGDV DQWHULRUPHQWH H[LJLU£Q TXH VH FRQVLGHUHQ IDFn WRUHV GLIHUHQWHV SDUD OD GHWHUPLQDFLµQ GHO P«WRGR DGHn FXDGR GH DVLJQDFLµQ (Q ORV FDVRV HQ TXH OD SURGXFFLµQ GHO HOHPHQWR GH TXH VH WUDWH VXSRQJD OD SDUWLFLSDFLµQ GH GLYHUVRV SD¯VHV GXUDQWH FLHUWR WLHPSR HO DMXVWH GHEHU£ OLPLWDUVH DO YDORU HIHFWLYDPHQWH D³DGLGR D GLFKR HOHPHQWR IXHUD GHO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ 3£UUDIR LFf /RV F£QRQHV \ GHUHFKRV GH OLFHQFLD TXH VH PHQFLRQDQ HQ HO S£UUDIR Ff GHO DUW¯FXOR SRGU£Q FRPSUHQGHU HQWUH RWUDV FRVDV ORV SDJRV UHODWLYRV D SDWHQWHV PDUFDV FRPHUFLDOHV \ GHUHFKRV GH DXWRU 6LQ HPEDUJR HQ OD GHWHUPLQDFLµQ GHO YDORU HQ DGXDQD QR VH D³DGLU£Q DO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU SRU ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV ORV GHUHFKRV GH UHSURGXFFLµQ GH GLFKDV PHUn FDQF¯DV HQ HO SD¯V GH LPSRUWDFLµQ /RV SDJRV TXH HIHFW¼H HO FRPSUDGRU SRU HO GHUHFKR GH GLVWULEXFLµQ R UHYHQWD GH ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV QR VH D³DGLU£Q DO SUHFLR UHDOPHQWH SDJDGR R SRU SDJDU FXDQGR QR FRQVWLWX\DQ XQD FRQGLFLµQ GH OD YHQWD GH GLFKDV PHUFDQF¯DV SDUD VX H[SRUWDFLµQ DO WHUULWRULR FXn EDQR 3£UUDIR (Q ORV FDVRV HQ TXH QR KD\D GDWRV REMHWLYRV \ FXDQn WLILFDEOHV UHVSHFWR GH ORV LQFUHPHQWRV TXH GHEDQ UHDOLn ]DUVH HQ YLUWXG GH OR HVWLSXODGR HQ HO DUW¯FXOR HO YDORU GH WUDQVDFFLµQ QR SRGU£ GHWHUPLQDUVH PHGLDQWH OD DSOLn FDFLµQ GH OR GLVSXHVWR HQ JO DUW¯FXOR 6XSµQJDVH SRU HMHPSOR TXH VH SDJD XQ FDQRQ VREUH OD EDVH GHO SUHFLR GH YHQWD HQ HO SD¯V LPSRUWDGRU GH XQ OLWUR GH XQ SURn GXFWR TXH IX« LPSRUWDGR SRU NLORV \ IXH WUDQVIRUPDGR SRVWHULRUPHQWH HQ XQD VROXFLµQ 6L HO FDQRQ VH EDVD HQ
PAGE 15
*$&(7$ 2),&,$/ GH DEULO GH SDUWH HQ OD PHUFDQF¯D LPSRUWDGD \ HQ SDUWH HQ RWURV IDFWRUHV TXH QR WHQJDQ QDGD TXH YHU FRQ HOOD FRPR HQ HO FDVR GH TXH OD PHUFDQF¯D LPSRUWDGD VH PH]FOH FRQ LQJUHGLHQWHV QDFLRQDOHV \ \D QR SXHGD VHU LGHQWLILFDGD VHSDUDGDPHQWH R HO GH TXH HO FDQRQ QR SXHGD VHU GLVn WLQJXLGR GH XQDV GLVSRVLFLRQHV ILQDQFLHUDV HVSHFLDOHV TXH KD\DQ DFRUGDGR HO FRPSUDGRU \ HO YHQGHGRUf QR VHU£ DSURSLDGR SURFHGHU D XQ LQFUHPHQWR SRU UD]µQ GHO FDQRQ (Q FDPELR VL HO LPSRUWH GH «VWH VH EDVD ¼QLFDPHQWH HQ ODV PHUFDQF¯DV LPSRUWDGDV \ SXHGH FXDQWLILFDUVH VLQ GLn ILFXOWDG VH SRGU£ LQFUHPHQWDU HO SUHFLR UHDOPHQWH SDn JDGR R SRU SDJDU 1RWD DO $UW¯FXOR $ ORV HIHFWRV GHO DUW¯FXOR OD H[SUHVLµQ f¯PRPHQWR GH OD LPSRUWDFLµQf° FRPSUHQGH HO PRPHQWR GH OD GHFODn UDFLµQ HQ DGXDQD 1RWD DO $UW¯FXOR (Q HO DUW¯FXOR VH SUHY« HO GHUHFKR GHO LPSRUn WDGRU D UHFXUULU FRQWUD XQD GHWHUPLQDFLµQ GH YDORU KHFKD SRU OD $GXDQD SDUD ODV PHUFDQF¯DV REMHWR GH YDORUDFLµQ $XQTXH HQ SULPHUD LQVWDQFLD HO UHFXUVR VH SXHGD LQWHUSRQHU DQWH XQ µUJDQR VXSHULRU GH OD $GXDQD HQ ¼OWLPD LQVWDQFLD HO LPSRUWDGRU WHQGU£ HO GHUHFKR GH UHFXUULU DQWH XQD DXWRULGDG MXGLFLDO 3RU f¯VLQ SHQDOL]DFLµQf° VH HQWLHQGH TXH HO LPSRUWDn GRU QR HVWDU£ VXMHWR DO SDJR GH XQD PXOWD R D OD DPHn QD]D GH VX LPSRVLFLµQ SRU HO VROR KHFKR GH TXH KD\D GHFLGLGR HMHUFLWDU HO GHUHFKR GH UHFXUVR 1R VH FRQVLn GHUDU£ FRPR PXOWD HO SDJR GH ODV FRVWDV MXGLFLDOHV QRUn PDOHV \ ORV KRQRUDULRV GH ORV DERJDGRV 6LQ HPEDUJR ODV GLVSRVLFLRQHV GHO DUW¯FXOR ¯O QR LPSHGLU£Q H[LJLU HO SDJR ¯QWHJUR GH ORV GHUHFKRV GH DGXDQD DQWHV GH OD LQWHUSRVLFLµQ GH XQ UHFXUVR 1RWD DO $UW¯FXOR 3£UUDIR $ ORV HIHFWRV GHO SUHVHQWH DUWLFXOR HO W«UPLQR f¯SHUn VRQDVf° FRPSUHQGH ODV SHUVRQDV MXU¯GLFDV HQ VX FDVR 3£UUDIR Hf $ ORV HIHFWRV GH OD SUHVHQWH 5HVROXFLµQ &RQMXQWD VH HQWHQGHU£ TXH XQD SHUVRQD FRQWUROD D RWUD FXDQGR OD SULPHUD VH KDOOD GH KHFKR R GH GHUHFKR HQ VLWXDFLµQ GH LPSRQHU OLPLWDFLRQHV R LPSDUWLU GLUHFWLYDV D OD VHn JXQGD
|